Eric De Kuyper bewerkt Genoveva

De romantische componist Robert Schumann schreef zijn enige opera op basis van de middeleeuwse legende van Genoveva van Brabant. In een multidisciplinaire bewerking probeert de Brusselse schrijver, filmtheoreticus en regisseur Eric de Kuyper te tonen wat Schumann eigenlijk wilde zeggen.

Terwijl haar man Siegfried op kruistocht was, werd Genoveva van Brabant tevergeefs belaagd door Siegfrieds vriend Golo en vervolgens valselijk beschuldigd van ontrouw. Siegfried gaf daarop het bevel haar met haar zoontje te verdrinken in een Ardense grot. Maar de beul kon dit niet over zijn hart krijgen, waardoor Siegfried zijn vrouw en kind jaren later terugvond in de grot. Hij geloofde in een mirakel en in de onschuld van Genoveva.

Van dit verhaal maakte Robert Schumann zijn enige opera. In opdracht van de Opera Rotterdam regisseerde Eric de Kuyper een zwart-witfilm die begeleid wordt door de originele muziek van Schumann. Er bestaat een versie met liveorkest, koor en solisten. De andere versie - Variationen auf Genoveva - wordt getoond met de geluidsband van een opname van Nikolaus Harnoncourt en een liveperformance waarin Olivia Poppe en Adrian Mirza het tragische koppel Genoveva en Golo ook op scène gestalte geven. Deze versie ging in wereldpremière op de Berlinale van 2010 en is nu te zien in Brussel en Oostende - de steden waar De Kuyper thuis is.
Eric de Kuyper: "Schumanns opera wordt bijna nooit opgevoerd omdat het libretto nogal ingewikkeld is. Hij schreef dat zelf, maar slaagde er niet in te verwoorden wat hij eigenlijk wilde zeggen. Thema's als erotiek en seksualiteit, hoe moest hij dat in zijn tijd concretiseren in een opera? Dus heb ik een beetje aan psychotherapie gedaan. Ik heb geprobeerd in de film te tonen wat er zich tussen de lijnen afspeelt. Al blijf ik zelf ook zeer discreet. Ik probeer vooral te illustreren dat er toch iets anders is dan het verhaaltje van de eeuwige maagd die de pogingen doorstaat van de schurk die haar probeert te verleiden en te verkrachten. Dat romantische thema was zeer populair in de negentiende eeuw. Er zijn overigens veel schrijvers en componisten geweest die de legende van Genoveva van Brabant hebben gebruikt, zoals Stijn Streuvels bij ons. De negentiende eeuw was ook die van de maagd Maria. De vraag of je echt ontrouw bent geweest of seks hebt gehad als je onbewust of als in een droom zwanger bent geraakt, heeft de romantici geobsedeerd."

Waarom wilde u het verhaal verfilmen?
Eric De Kuyper: Als men mij voor een operaregie zou vragen, zou ik die kans meteen grijpen. Maar bij gebrek aan dergelijke aanbiedingen ben ik blij dat men mij voor dit soort experimenten vraagt. Beelden maken bij muziek is iets wat ik altijd heb gedaan. In films als Naughty boys (1983) of Pink Ulysses (1990) en ook nu weer met L'enfant prodigue van Debussy en Nuits d'été van Berlioz. Ik denk dat je door de filmbeelden een betere ingang kunt vinden in dit wat cryptische werk. Ik hou me ook niet letterlijk aan de legende, maar benader ze met mijn stijl en smaak. De acteurs zijn jonge mensen, wat niet vaak het geval is op een operabühne. En de muziek van Schumann is te mooi om onbeluisterd te blijven.

wanneer: 21/01/2011 om 20.30
tickets: € 10/12/14
Duits gezongen met NL inleiding