Literaire avond met Joke van Leeuwen: van de Appelmoesstraat tot Kweenie

Deesje, Iep!, Kweenie, Slopie... De voorbije 35 jaar schreef en tekende Joke van Leeuwen een indrukwekkend aantal sterke en vaak erg geestige kinderboeken bij elkaar. Maar Van Leeuwen scheert ook hoge toppen met haar poëzie en romans voor volwassenen, vorig jaar nog goed voor de gegeerde AKO Literatuurprijs.

Die erkenning ontving ze voor Feest van het begin, een schitterende roman die zich afspeelt tegen de achtergrond van de Franse Revolutie. Sinds haar debuut in 1978 rijgt Van Leeuwen de prijzen aan elkaar. Ze is een multitalent dat moeiteloos ontsnapt aan hokjes en grenzen; gezwind pendelt ze van woord naar beeld, van kind naar volwassene, van fictie naar non-fictie, van schrijftafel naar podium. Of het gaat om taal of tekeningen, Van Leeuwens werk prikkelt en ontregelt, verrast en verfrist je blik op het alledaagse... Op uitnodiging van deBuren komt ze uitgebreid praten over leven en werk. Voor AGENDA wilde ze alvast proefdraaien.

Ziet u een verbindend element in dat weelderige, veelzijdige oeuvre van intussen 55 boeken?
Joke Van Leeuwen: Zijn het er zoveel? Dan kan ik er misschien beter mee ophouden! (Lacht) Goh, ik denk dat het simpel is: dat verbindende element ben ikzelf, mijn karakter, en mijn ervaringen die zich filteren in mijn verhalen en illustraties. Ik bekijk de werkelijkheid doorgaans van onderuit, of van aan de zijlijn, nooit van in het midden. Voor mijn schrijverschap is het essentieel om een verwonderde observator te blijven. Dat geldt net zo goed voor mijn kinderboeken als voor mijn werk voor volwassenen. Het grootste verschil zit hem daar misschien in het perspectief van het hoofdpersonage, in een kinderboek zal dat doorgaans een kind zijn.

Uw stijl wordt vaak geroemd om zijn helderheid, eenvoud, zelfs beknoptheid. Had u van bij het begin die signatuur te pakken?
Van Leeuwen: Eigenlijk wel. Waarom iets zeggen in een halve pagina als het net zo goed, of zelfs beter in één zin kan? Het is ook erg irritant als er in een boek te veel wordt uitgelegd, er moet ruimte blijven voor de interpretatie van de lezer. Het is dus aan de schrijver om te suggereren, te evoceren... Ik heb ook van bij het begin tekst en tekeningen gecombineerd. Iets wat intussen gebruikelijker is en graphic novel wordt genoemd...

Kunt u in die lange carrière van u spreken van een hoogtepunt, iets waar u verrassend veel plezier aan hebt beleefd bijvoorbeeld?
Van Leeuwen: Ik zou niet direct spreken van een hoogtepunt, maar ik herinner me wel verhalen die zich zo vlot lieten schrijven dat ze als het ware al klaarlagen. Iep! bijvoorbeeld, over een gevonden vogelmeisje, dat kwam er merkwaardig vloeiend uit. Maar ik zou je ook kunnen vertellen van boeken waarbij ik halverwege compleet vastzat en pas zes maanden later begreep waarom...

Wat ligt er momenteel op je schrijf/tekentafel?
Van Leeuwen: Ik heb net iets ingeleverd bij de uitgever, Mooi boek heet het. Een prentenboek voor beginnende lezertjes. Met veel verschillende soorten alfabetten in, zoals een lenig alfabet of een versie met monstertjes. Maar het bevat ook korte verhaaltjes, gedichten en veel prenten natuurlijk. Ik hoop dat eerste lezers zo ontdekken dat in die eerder onbekende woordenwereld veel moois en spannends te ontdekken valt, en dat je met taal ook zelf kunt en mag spelen...

data: 9/10, 20.00

tickets: gratis (reserveren aanbevolen)

waar: Ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden, Kortenberglaan 4-10, Etterbeek, 02-212.19.30