Praat achteraf: Tristero verkoopt zichzelf

Met Reset wendt het Brusselse thea­tergezelschap Tristero zich even terug tot zichzelf: het stuk werd gemaakt en wordt gespeeld door de drie kernleden; bevriende acteurs mogen dit keer alleen komen kijken. Maar wat het gezelschap genaamd 'mensheid' betreft, kan van een eenvoudige druk op de reset-knop helaas geen sprake zijn. Reset gaat uit van de vaststelling dat het leven van alledag op een niet altijd even opvallende, maar desalniettemin vervelende en wijdvertakte manier vergroeid is in een systeem dat drijft op consumentisme, kapitalisme en zelfs gewapend imperialisme.

Het decor van Tristero is een krantenwinkel in een treinstation naar het model van alle winkels van de internationale persdistributie­keten Relay. In de goedgevulde rekken ligt alles lekker overzichtelijk op een rijtje. De frisdranken, de chocoladerepen, de tijdschriften en ook de kranten, waarin feiten en rechtzettingen, woorden en tegenwoorden, opiniestukken en rechten van antwoord duidelijk maken dat je niets los van elkaar mag zien.

Keuzestress
Peter Vandenbempt en Youri Dirkx komen beurtelings en telkens weer als een ander typetje van achter het decor de winkel binnengestapt. Achter de kassa rekent Kristien De Proost routineus af met de lastige, gehaaste, praatzieke, twijfelende en bedelende klanten. De kabbelende muzak kan niet voorkomen dat de keuzestress toeslaat als een klant uit het brede Balisto-gamma één smaak moet kiezen. Foute decoratie in een foute volgorde suggereert dat Valentijn, Kerst en Halloween elkaar snel opvolgen. De summiere dialogen bestaan grootdeels uit merknamen en titels. Een collega van de naburige Fnac komt de verkoopster een broodje van de Panos brengen. Internationale kranten lijken overigens niet zo in trek. De Gazet van Antwerpen en DH komen nog het dichtst in de buurt.

Natuurlijk wringt er wel wat. Zo heeft de verkoopster blijkens een telefoongesprekje een of ander gezondheidsprobleem, terwijl in haar rekken de wenskaarten met 'Beterschap' uitgeput zijn. Plots breekt ook het pootje van de centrale display, die scheef blijft staan omdat hetzelfde pootje niet direct in dezelfde kleur leverbaar is. Na een promopraatje van een vertegenwoordiger van een uitgever stapt dan zomaar een kolonel van het Belgische leger het decor van Tristero binnen voor iets wat ook op een promopraatje lijkt. Hij richt zich tot het publiek, presenteert een gesofisticeerd schietgeweer en legt uit waarom ook een soldaat met een dodelijk wapen iemand kan zijn die, net als wij allemaal, van de wereld een betere plek wil maken. Zoals alles wat voorafging, is deze ingreep van Tristero tegelijk ongerijmd, ongemakkelijk, grappig en uiteindelijk ook to the point.

Aanrader
Maar hoe zit het met het conto en de kerfstok van Tristero zelf? Op een plasmascherm in de krantenwinkel schuiven commercials uit binnen- en buitenland voorbij waarin het niet toevallig allemaal acteurs zijn - van Axel Daeseleire over Frank Focketeyn tot Jean Reno - die banken of andere twijfelachtige instanties aanprijzen. Dat plasmascherm gebruikt Tristero uiteindelijk om van die éne winkel, een schakel in een lange keten, plots uit te zoomen naar de hele wereld, en in te zoomen op zichzelf.

Als de werkdag erop zit, trekken de drie acteurs zich namelijk terug achter het decor en nemen ze plaats voor de camera voor hun eigen commerciële break. Om behalve sponsors Coca-Cola of Sanoma speciaal ook Relay te bedanken, en uit te leggen dat Relay onderdeel is van de Franse groep Lagardère, dat middels tal van dochters lange tentakels heeft in de wereld van media, entertainment (ook theater) en sport. Toevallig is Lagardère ook aandeelhouder van EADS, een nog grotere groep actief in luchtvaart (Airbus), ruimtevaart (Ariane, Galileo) en... defensie. Omdat alles nu eenmaal met elkaar vergroeid is, mogen ook de drie van Tristero zich dus voegen bij het lijstje van acteurs die promotie voeren voor twijfelachtige bedrijven, in casu een gigant inzake ontwikkeling en handel in gesofisticeerd wapentuig. Ongerijmd was het optreden van de kolonel in de krantenwinkel dus niet.

Wellicht is de hachelijke staat van de wereld al eens op gelijksoortige manier duidelijk gemaakt, en ook Tristero slaagt er natuurlijk niet in daar de splijtende analyse of de fatale guerilla-aanval tegen in te zetten. Wel heeft het gezelschap voor deze inhoud een zeer knappe theatervorm gevonden. Reset is intelligent, gedoseerd, voortdurend droogkomisch en onderhoudend, zeer goed geacteerd en dus aan iedereen aan te bevelen.