Praat achteraf: Women

Gezien: Women van Ugo Dehaes/Kwaad Bloed, 16 november in CC Westrand in Dilbeek. (Nog tot half december op tournee door Vlaanderen: www.kwaadbloed.com.)

Vrouwendag viel net iets later in CC Westrand, waar de dansvoorstelling Women te zien was, een choreografie van de vanuit Brussel opererende Ugo Dehaes voor acht vrouwen tussen dertig en zestig. Women ging al een hele poos geleden in première, maar beleeft een tweede tournee nadat het stuk geselecteerd werd voor het Theaterfestival eind augustus.

Ugo Dehaes behoort tot de eerste lichting afgestudeerden van Parts, net als Charlotte Vanden Eynde, met wie hij Kwaad Bloed oprichtte. Hij is op dit moment artiest in residentie in het Leuvense Stuk, maakt producties en danst ook voor andere choreografen. Women is de eerste choreografie waarin hij niet zelf meedanst, en het is ook zijn eerste grotezaalproductie met zo'n grote troupe .

Dat er acht vrouwen op het podium staan, van wie sommigen de denkbeeldige pensioenleeftijd voor danseressen al lang overschreden hebben, is wat het meest opvalt. Als de voorstelling dan ook nog eens onomwonden Women heet, is het niet vreemd dat je ze met een bepaald verwachtingspatroon tegemoet treedt.

Nu vind ik vrouwen over het algemeen best toppie, zeker als ze dansen. Maar ik vind ook dat ze, net als andere categorieën van mensen die weleens tegen bepaalde vooroordelen moeten vechten of over één kam worden geschoren (mannen bijvoorbeeld, of allochtonen, of kunstenaars), wel moeten opletten met sommige zaken. Laat hen vooral hun ding doen en niet te veel tijd en energie verspillen door met allerlei statements en acties in te gaan op dergelijke loze en onheuse bejegeningen.

In die zin had ik het herhaaldelijk moeilijk tijdens Women , omdat ik verschillende passages las als statements en acties. Mij stemt het niet per se vrolijk als vrouwen, middels een bewegingstaal die van een catch- of bodybuildingwedstrijd geleend lijkt, de kwestie van hun fysieke capaciteiten aankaarten. Of als ze met een kordaat glimlachje collectief besluiten dat ze nu eens een keer goed zot gaan doen. Of als ze 'uitdagend' hun sensualiteit in het belachelijke trekken, op eigenzinnige wijze 'wulps' willen zijn, hun talent voor humor willen bewijzen, of de archetypische paradox van de onderlinge samenhorigheid/concurrentie willen onderzoeken.

Gelukkig vertrouw ik ook mezelf niet als dat soort negatieve gedachten me bekruipt. Waarom schiet het beoordelingsvermogen van een mens zo vaak in een kramp als hij tegenover een groep staat die zich gezamenlijk presenteert op basis van een gemeenschappelijk kenmerk, in dit geval 'het vrouwzijn'?

Het straffe aan Women - zo leek het mij nadat ik er een nachtje over had geslapen - is nu net dat Dehaes helemaal geen voorstelling over vrouwen heeft willen maken en dat ik me dus aangesteld had. Ik had al nattigheid kunnen voelen omdat Dehaes, toch duidelijk een man, in een interview voor de brochure van Westrand vertelde dat hij het gros van het bewegingsmateriaal zelf heeft gecreëerd en het de vrouwen heeft aangeleerd. Dat zou een vreemde werkwijze zijn mocht Women echt de aspecten van het vrouwzijn willen exploreren. Het is dus veeleer geestig en slim dat Dehaes die voor de hand liggende interpretatie volledig voor rekening van zuurpruimen als mezelf laat, terwijl hij ondertussen gewoon zijn choreo­grafische ding doet. Zet hij ons dan een neus met die titel? Nee, want al gaat Women niet zozeer over vrouwen, het is wel een voorstelling door vrouwen - gemaakt met vrouwenlichamen, als het ware.

"Lichamen zijn de verf waarmee ik schilder," zegt Dehaes ook in dat interview voor Westrand. Wat hij dus gedaan heeft, is voor één kleur verf kiezen, zij het in acht verschillende tinten.

Daarmee heeft hij vervolgens een groot en gevarieerd monochroom doek opgezet. Want als je de interpretatie over de aspecten van het vrouwzijn weer wegdenkt, blijkt Women een choreografie te zijn die zich juist heel weinig bezondigt aan statements en pretenties, aan ironie of moedwillige tegendraadsheid. Zelfs met het gegeven dat er ook oudere danseressen in de cast zitten, verkoopt ze zich lang niet uit. Het is een stuk waar aan gewerkt is en waar veel vlees aan zit. Vlees dat heel dichtbij komt, dat heel knappe, zelfs memorabele sequenties danst en moeiteloos meer dan een uur de hele vloer bezet. Zonder muziek, zonder tekst, zonder opzienbarende kostuums, zonder groot dramaturgisch verhaal, zonder effectenbejag. Pure dans, quoi. Het was me bijna ontgaan hoe knap dat wel is.