Boek: 'Half in de zee' van Joke Van Leeuwen

Op 26 januari viert iedereen Gedichtendag: landdier, zeewezen, waterrat en stofmijt. Half op de aardbol en half in uw hoofd bevindt zich Half in de zee, het kleinood dat Joke van Leeuwen bij elkaar sprokkelde als Gedichtendagbundel.

Tradities zijn er om in ere te worden gehouden. Op die ene speciale dag voor de poëzie betekent dat gedichten overal waar u komt en een bundeltje verzen voor een prikje. 2,50 euro betaalde u de voorbije jaren voor gedichten van onder anderen Remco Campert, Hugo Claus, Toon Tellegen en Leonard Nolens. Dit jaar zorgt u voor een millimeter of twee plaats in uw boekenkast voor het boekje van Joke van Leeuwen.

In Half in de zee wriemelen Joke van Leeuwens beeldende woorden en poëtische beelden zo door elkaar dat het de lezer snel gaat jeuken van plezier. Als vanouds weet Joke van Leeuwen thema's binnen te smokkelen die niet veel andere dichters zouden kunnen rijmen met de speelsheid die van haar taal af knettert. Dagelijkse, schijnbaar onschuldige scènes injecteert Van Leeuwen met een forse dosis vreemdheid. Het vertilde perspectief levert vaker nog van bij de aanvang van de gedichten een bizar scenario op, dat bij een tweede blik pas voet aan wal zet. Half in de zee lezen is pootjebaden in een ongekende wereld die in aangename frictie vertoeft met de onze.

In 'Beheersing' komt een controleur kijken of alles het nog doet. Alles verloopt volgens codes en tabellen, geordend, netjes en geüniformeerd, alleen staat 's mans gulp open. In 'Snorkelen' klinkt het verrukkelijk: "Kont in de lucht, rug naar de wolken / voeten met vinnen, hun gelijke lijken / maar hemellichaam blijken in den hoge". In 'Eenzame uitvaart' wenst de man van as dan weer te waaien als storend stof op snelle auto's. Zo ontkomt hij aan de vergeetput van ander as van vorig jaar.

Half in de zee gaat wel vaker over sporen, over bewaren en niet vergeten. Zo maakt de talige frivoliteit van 'Vuur en water' plaats voor een relaas over een ondergelopen woning - door een overstroming, zo blijkt uit het volgende gedicht: in 'Overzicht' maakt een vrouw de balans op van wat weg mag en wat niet. Het grappige 'Staat in de rij' ontroert in de laatste regels: "Staat er hier iemand met wie nog / veel mogelijk? Iemand met wijze gedachten die / binnenblijven wegens kou? Iemand met / overleden omhelzer en niemand voorradig?" Strandjutter Joke van Leeuwen raapt in Half in de zee oorschelpen naar believen. En u hoort het hypnotiserende ruisen van de zee. Kurt Snoekx