Boek: Scorsese

Martin Scorsese en Patrick Duynslaegher: ze spreken allebei met vuur over film, die ene wat sneller of giftiger dan de andere. Naar aanleiding van de Scorsese-tentoonstelling in het Gentse Caermersklooster stelde de ex-criticus en huidige artistiek directeur van Film Fest Gent een fraai boek over Marty samen.

De tijd dat Patrick Duynslaegher gold als de meest gevreesde Belgische filmcriticus ligt al een poos achter ons. Sinds 2011 is hij artistiek directeur van Film Fest Gent, maar van 1972 tot 2000 was de in Gent geboren maar al jaren in Koekelberg wonende Duynslaegher filmredacteur van het tijdschrift Knack en elf jaar hoofdredacteur van Knack Focus. In die functie schreef hij Knacks filmencyclopedie: 1000 films en Blik op zeven: flashback op 100 jaar film. Vooral dat laatste boek geldt als een standaardwerk, zeker binnen de Belgische filmkritiek: het is een zowel met eruditie als scherp inzicht geschreven werk, een bundeling van meer dan tweeduizend filmkritieken die een overzicht van een eeuw filmgeschiedenis bieden.

Net die bijdragen als Knack-journalist vormen de basis voor het ruim en prachtig geïllustreerde Scorsese. Het boek is opgevat als een bundeling van interviews en uitgebreide filmbesprekingen. Duynslaegher kon Scorsese een zestal keer interviewen, en Thelma Schoonmaker, Scorsese's vaste monteuse, één keer.

Het zijn heldere, vlot leesbare en interessante interviews met de klemtoon op zijn esthetische keuzes, terugkerende thema's zoals geweld, gangsters, religie, het Hollywood van vroeger en nu, New York en uiteraard films. Maar ook al zijn die interviews aangevuld met meer recente bijdragen van Knack Focus-recensenten als Dave Mestdach en Ruben Nollet, door die recyclageaanpak komen bepaalde films zoals The color of money of After hours nauwelijks tot hun recht in het interview-gedeelte. Wat meer originele bijdragen, zoals het korte maar boeiende stuk over storyboards, waren welkom geweest.

En kregen films als Goodfellas en The last temptation of Christ, Scorsese's meest omstreden epos, bij de release van Duynslaegher nog een negatieve recensie, in deze uitgave is er nauwelijks kritiek te bespeuren. Duynslaegher - wolf in schapenvacht of vice versa? - komt met andere woorden een stuk genuanceerder en objectiever uit de hoek: eerder situeren en duiden dan de eigen smaak laten primeren. Hem blind opportunisme verwijten - er is geen catalogus bij de tentoonstelling die nog tot 16 januari loopt - is wat makkelijk. Laten we het erop houden dat ook een wijzer geworden filmcriticus het recht heeft om zijn mening bij te stellen. Zeker als hij dat zo raak en met zoveel inzicht doet als in dit boek, een welkome aanvulling in het Nederlands op bijvoorbeeld de Cahiers du Cinéma-uitgave 'Scorsese on Scorsese'.