De Spraakmaker: Dyab Abou Jahjah

De zelfverklaarde Brusselse mensenrechtenactivist Dyab Abou Jahjah zei eerder deze week dat de strijd tegen Israël op alle mogelijke manieren gevoerd moet worden. Jahjah zei dat nadat een Palestijn opzettelijk vier Israëlische soldaten had doodgereden in Jeruzalem.

Hoewel Jahjah nog steeds kan rekenen op supporters bij het Brusselse establishment – zoals Eric Corijn – verspeelde hij met zijn uitspraak wel alle krediet bij ‘De Standaard’, waar hij een column had. Jahjah deed zijn bewuste uitspraak op Facebook, en beriep zich op de conventie van Genève die voorschrijft dat verzetsdaden tegen militaire doelen gelegitimeerd zijn wanneer het oorlog is. Het is een narratief dat vaak terugkomt in de Arabische wereld en bij het progressieve West-Europese establishment.

Het Israëlische-Palestijnse conflict zit wel ingewikkelder in elkaar dan Jahjah ons voorhoudt. De (poging tot) seculiere Palestijnse natievorming die een antwoord was op het ontstaan van Israël heeft geleidelijk aan vanaf de tweede helft van de twintigste eeuw plaatsgemaakt voor een hoofdzakelijk islamitisch geïnspireerde strijd. Dat heeft verschillende oorzaken. Maar het gevolg van die verschuiving is wel dat de strijd verlegd werd van een strijd om land naar een strijd om religieuze principes. Daar waar het Jodendom zich een veilig thuisland wil geven, daar ziet het om zich heen miljoenen moslims die in hun denken steeds meer afstand nemen van het begrip ‘natie’ zoals wij dat kennen: voor het moslimbroederschap is de natie een samenleving van moslims, onder moslimbestuur, waar ook ter wereld. Binnen dat denken heeft een Joodse Staat geen plaats.

De dader van de aanslag tegen de vier Israëlische militairen was zo’n religieus, te zien aan foto’s die op het internet circuleren en getuigenissen van zijn familieleden. Ironisch genoeg steunt Jahjah dus wat hij in nagenoeg alle interviews of columns meent te bestrijden – ‘islamofascisme’ als de slachtoffers Israëlische militairen zijn.

Religieus is Abou Jahjah, kind van een sjiitisch-christelijk Libanees huwelijk, naar eigen zeggen niet, gewoon een voorstander van mensenrechten en een strijder tegen de onderdrukking van minderheden in het Westen. Maar het is zoals de Britse schrijver V.S. Naipaul in de jaren 1970 al observeerde tijdens zijn rondreis in Iran: linkse revolutionairen uit islamitische landen zijn meer door de islam beïnvloed dan ze zelf willen beseffen. De islam die aan de basis lag van de islamitische revolutie in Iran ging hand in hand met eveneens linkse begrippen als ‘gelijkheid’ en ‘broederschap’ en werd zo een modern en revolutionair alternatief – ook voor Westerlingen.

Jahjah doet nu hetzelfde: hij maakt de gewelddadige islam tot een moderne optie door ze als revolutionaire verzetsdaad goed te praten. En daar trappen nog altijd vele Westerlingen in, want Israël is voor velen hier ook een revolutie waard.
Niemand buiten hemzelf natuurlijk die in Jahjahs plaats kan bepalen wat zijn werkelijke agenda is. Dat doet hijzelf beter dan hij denkt.