Enfant terrible: Ann Bellemans

Toen ik opgroeide in Wemmel was het heel evident om in Brussel naar school te gaan. Met mijn zonen was ik vanuit Grimbergen een uitzondering.

De meeste mensen sturen hun kinderen naar scholen verder van de stad, maar ik vond die meertaligheid en mix van mensen een troef.

Na jaren van journalistiek werk voor VRT en VTM was ik vorig jaar plots uitgerangeerd. In plaats van thuis te zitten, ben ik naar het Jorezplein in Kuregem getrokken samen met mijn zoon Arnaud. Hij wilde me beschermen voor eventueel gevaar, maar de conclusie was dat je gewoon met die mensen kan praten als je de tijd neemt. Nu werken we samen aan een documentaire en dat is interessant omdat verschillende generaties anders kijken naar de dingen. Hij is op school al meer geconfronteerd met mensen van uiteenlopende afkomst.

Op het plein kan er soms een leuke groepssfeer zijn, maar het kan ook vermoeiend zijn. Soms roept iemand Sors de notre quartier! Dan zeg ik: “Manneke, ik kon je moeder zijn.” Je moet daar doorkijken. Een blaffende hond is vaak gewoon bang, en wil eigenlijk geaaid worden.

Sinds we hier komen, heb ik al veel geleerd over de wijk, maar ook over mijzelf. Het is een les in nederigheid. Ik dacht dat ik een vrijgevochten journaliste was, die veel weet, maar dat klopt niet. Ik ben alleenstaande moeder geweest, maar verdiende goed mijn brood, en had alles om het goed te doen. Veel moeders hier hebben het veel moeilijker. Je kan hen verwijten dat ze geen taalles volgen, of hun kinderen niet kunnen volgen op school, maar wij staan niet in hun schoenen. Vaak kunnen ze niet lezen of schrijven. Dat is de achterliggende werkelijkheid.

Ik denk wel dat het langzaam beter gaat met de wijk. Dertig jaar geleden heb ik hier een reportage gedraaid voor het tv-programma ‘nv De Wereld’. Toen voelde je echt een desinteresse in de wijk. Men bouwde liever hekken dan de problemen op te lossen. Vandaag zijn er tal van vzw’s en initiatieven die dingen in beweging proberen te zetten. Ook gemotiveerde burgers die dingen organiseren voor de wijk en mensen van verschillende origine samenbrengen. Toch zijn er altijd jongeren die hun weg niet vinden. Ze raken gefrustreerd en gedemotiveerd. Dat is soms moeilijk te verklaren. Ligt dat aan de opvoeding? Discriminatie? Faalt het onderwijs? Sommige scholen slagen er beter in, met lessen burgerzin bijvoorbeeld, maar er is iets dat ons ontgaat. Sommige gasten zetten zich buiten het systeem en proberen snel geld te verdienen met drugs bijvoorbeeld.

Momenteel brengen we de wijk in kaart, en we hopen in de zomer beginnen te filmen. Met de documentaire willen we vooral tonen wat ons verbindt. Dan kom je uit bij universele thema’s: geboorte, dood, liefde, verdriet. Een veroordeelde drugsdealer ziet zijn mama even graag als u of ik. We zullen uiteenlopende mensen hun verhaal laten doen, en ook zelf laten filmen. Want wie zijn wij om te oordelen over de wijk?

Het is zoals in het boek Alleen in Berlijn van Hans Fallada, over een koppel dat zich verzet tegen het nazisme. Ik wil iets doen, iets proberen, en niet achteraf moeten zeggen: ik wist het niet.

Ann Bellemans (58) is een journaliste gespecialiseerd in humaninterestreportages. Sinds bijna een jaar praat ze regelmatig met jongeren op een pleintje in Kuregem. samen met haar zoon Arnaud werkt ze aan een documentaire over de wijk.