Kurt Deswert: ‘Geen EK zonder Brussel’

Gaststad willen zijn voor het EK is geen ‘folie’ van stadsbesturen en projectontwikkelaars,” zegt Kurt Deswert, auteur van het boek ‘Aftrap in Brussel’ en Open VLD-voorzitter in Woluwe.

“Henri ‘Rie’ Meert (1920-2006) was een uitzonderlijke doelman, maar wat de Anderlechtportier op 24 februari 1952 presteerde zou hij zelf altijd als zijn grootste prestatie beschouwen. In het café dat hij na zijn carrière uitbaatte, recht tegenover het Anderlechtstadion, zou jarenlang een foto hangen van de interland op de Heizel die de Belgen verrassend en met Meert als grote uitblinker met 2-0 wonnen van grote favoriet Italië.”

“De wedstrijd zou nog om een andere reden in de annalen van het voetbal terechtkomen. Wat er zich afspeelde in de Heizelcatacomben na de match zou immers het hele mondiale voetbalbestel definitief veranderen. De Waalse leerkracht Nederlands José Crahay, secretaris-generaal van de Belgische voetbalbond en Ottorino Barassi, president van de Italiaanse voetbalbond, kwamen daar overeen om eindelijk werk te maken van een Europese voetbalbond. Dat was hoognodig. Niet alleen waren de Europese ploegen afgegaan op het laatste WK - grote favoriet Engeland had zelfs verloren van een stelletje amateurs uit de Verenigde Staten (dat nota bene een Belg in de achterhoede opgesteld had) - maar bovenal hadden de Zuid-Amerikaanse bonden zich al sinds 1916 verenigd in de Zuid-Amerikaanse federatie Conmebol. Ze vormden een dusdanig sterk blok binnen de FIFA, dat elke vraag voor hervorming vanuit Europa daar voortdurend afgeblokt werd.”

“Het zou nog even duren vooraleer die Europese voetbalbond er daadwerkelijk zou komen. De oprichting ervan vond officieel plaats op 15 juni 1954 tijdens het WK in Zwitserland, in een hotel in Basel.”
“De UEFA was aanvankelijk dus vooral een ‘politiek’ vehikel. Het wou zich helemaal niet bezighouden met het organiseren van competities. De FIFA, onder leiding van Brusselaar Rodolf Seeldrayers (1876-1955), moest de jonge federatie bijna de arm omdraaien om haar ervan te overtuigen een voorstel van de Franse sportkrant ‘L’Équipe’ ter harte te nemen voor een continentale clubcompetitie. De Beker voor Landskampioenen zou er iets later komen, in een formule die onder meer door Eugène Steppé (1918-2002), secretaris-generaal van Anderlecht, mee uitgewerkt werd. Op het EK voor Landenteams was het even langer wachten. Pas in 1960 kwam die er, in een erg minimalistische versie.”

“Ook de FIFA zelf was in 1904 al na een interland in Brussel tot stand gekomen. In Ukkel, of all places, werd er na een België-Frankrijk zodanig verbroederd dat de al enige tijd bestaande plannen om een wereldvoetbalbond op te richten drie weken later in Parijs eindelijk hun beslag zouden vinden. ‘Trekker’ van dienst was de intussen vrijwel geheel vergeten Brusselse employé Louis Muhlinghaus (1870-1915), die ook de eerste secretaris-generaal van de FIFA zou worden en de organisatie bestierde vanuit zijn thuisadres, in de (vandaag verdwenen) Schaarbeekstraat in Brussel. Het eerste, nooit gerealiseerde project voor een internationale landencompetitie, heel erg gelijkend op hoe het EK 1960 eruit zou zien, kwam uit zijn koker. In 1930 zou het concept verder uitgewerkt worden door Enrique Buero (1891-1975), de Uruguayaanse ambassadeur in België, die vanop zijn standplaats in Brussel het eerste Wereldkampioenschap voetbal in zijn thuisland op poten zette.”

“Aan de economische, sociale, mobiliteits- en andere argumenten pro en contra de bouw van het Eurostadion, mag men gerust wat historische argumenten toevoegen. Er hoeft zelfs niet zo heel ver doorgeredeneerd te worden om te stellen dat er zonder Brussel vandaag geen sprake zou zijn van een WK- of EK-voetbal. Iets wat de KBVB best wel wat explicieter in de verf mag zetten! Is het dan niet logisch dat de hoofdstad van Vlaanderen, België en Europa, ook een prominente rol zou spelen bij het eerste EK dat verspreid wordt over heel Europa? Misschien is dat voor sommigen slechts een loos argument. Daar kan ik begrip voor opbrengen. Maar anderzijds: is het zo veel lozer dan de vandaag gebruikte annexatie­retoriek of buurtwegen die drie meter onder de grond liggen?”