88 buitenlandse handelsattachés op Brussels Export

Vijftien tot twintig procent van de export van goederen en diensten uit België komt van Brusselse bedrijven. De statistieken van de Nationale Bank verzonsduisteren dat tot drie procent. Een en ander zal scherp worden gesteld tijdens de seminarieweek, van 26 tot 30 maart, die voor het eerst alle buitenlandse handelsattachés van de drie gewesten naar Brussel haalt.

De economische en handelsattachés in het buitenland dragen de sectoren economie, handel en investeringen uit als vuurtorens voor de gewesten. Voor Brussel is dat Brussel Export (een samenwerking van het Verbond van Ondernemingen van Brussel, de Kamer van Koophandel en het ministerie van Buitenlandse Handel). Daarvoor werken 33 handelsattachés op buitenlandse posten, van Rusland tot China en van Slovenië tot India. Ook Vlaanderen en het Waals Gewest hebben hun overzeese handelsbureaus, samen goed voor nog eens 55 handelsattachés. Ze onderzoeken waar er partners kunnen zijn en toeleveringsmogelijkheden voor het bedrijf. Kortom 'verkopen' over de grenzen onze bedrijven, maar versta dit niet verkeerd: niet het product.
Tot 1988 was exportpromotie het besloten terrein van de Belgische dienst voor Buitenlandse Handel, maar de federale materie werd in drie stappen geregionaliseerd (1988-1994-2001). Nu is het hele bevorderingsbeleid voor export geregionaliseerd op een paar taken na, zoals de coördinatie van vier missies per jaar met Prins Filip als voorzitter en enkele informatietaken. Samenwerking tussen de gewesten dringt zich echter op, om in het buitenland collectieve acties te kunnen realiseren, zowel voor (algemene) multisectorale missies of sectoraal gespecialiseerde missies (er zijn zes sectoren voor Brussel). Enkel een attaché voor Brussel in bepaalde landen plaatsen is niet meer te verantwoorden. In 1994 zijn de attachés geregionaliseerd, wat leidde tot de uitbouw van een verscheiden netwerk door ieder gewest. Na een positief samenwerkingsakkoord Wallonië-Brussel is ook een deal met Vlaanderen gesloten. Daardoor is een stap verder gezet, en zijn er nieuwe posten geopend voor de drie gewesten samen: Brussel opende een post in Havana, Vlaanderen in Tripoli en Wallonië in Bagdad. Drie attachés overal heeft dus duidelijk geen zin meer, tenzij voor Japan of Frankrijk, maar niet voor Wenen (daar is nog een Waals-Brusselse en een Vlaamse attaché). Philip Feytons: "In alle markten blijft er plaats voor minstens één attaché, die voor ieder gewest wil optreden. Het nadeel is natuurlijk dat hij of zij één werkgever heeft, maar tegelijk drie meesters. De snelheid van informatie verstrekken is in export en handel essentieel. Als een attaché vandaag zijn informatie aan een Waals bedrijf geeft en pas over drie dagen aan een Brussels, wordt het delicaat. Ook al werkt men complementair, het mondt soms uit in concurrentiele posities."

Seminarie
Om de Brusselse economie nog beter bij de 88 handelsattachés duidelijk te maken nodigt Brussel Export volgende week iedereen uit voor een seminarieweek. De Brusselse attachés krijgen domeingespecialiseerde infosessies voorgeschoteld, terwijl de anderen een meer vormend programma krijgen opdat ze meer kennis van zaken over Brusselse instellingen en bedrijven opdoen, om Brussel nog beter te verkopen in het buitenland. Eén volledige dag kunnen de Brusselse bedrijven private afspraken maken met de attachés. Het is de eerste keer dat Brussel deze gezamenlijke ontmoeting inricht. Feytons: "Het grote probleem voor de hoofdstad is dat de industriële activiteiten volledig weglopen. Al komen er ook wat kleinere bij. Brussel werd een dienstenregio. De statistieken van de Nationale Bank 'vergeten' dat. Brussel maakt statistisch een duik door de voortschrijdende delokalisatie van bedrijven, maar dat komt niet overheen met de realiteit. Een 'Brussels' exportcijfer van drie procent op de Belgische markt, is duidelijk onderschat. Dat komt ook door andere statistische barema's: vroeger werd wat uit de luchthaven en de havens vertrok over de gewesten verdeeld, nu is dat enkel nog cijfermateriaal voor Vlaanderen. Energie-import wordt ook niet langer aan Brussel toegekend, omdat Brussel geen landsgrens heeft. Men vergeet dat de helft van de export van diensten uit België uit Brussel vertrekt. Brussel Export is vragende partij om nieuwe methodologen te ontwikkelen om het exportcijfer juister te bepalen, maar het Vlaamse en Waalse gewest is daar minder vragende partij in. Cijfers van de ULB en VUB tonen echter aan dat tot twintig procent van de totale export van diensten en goederen in België uit Brussel komt. Misschien is dat wat overdreven, maar drie procent is duidelijk te weinig."

Markthengelen in Finland
Een case study van Brusselse bedrijven die de Finse markt wilden bespelen, toont dat zowel de KMO als de grote onderneming hun kansen wagen via de plaatselijke handelsattaché, in dit geval de Nederlandstalige Evelien Putman (in Helsinki), die vanuit Flanders Investment & Trade ook voor Brussel opereert. Solvay (in 1863 opgericht door Ernest Solvay en met hoofdzetel in Brussel) heeft sinds jaren een vaste voet in Finland. Het bedrijf maakt er H2O2 (Hydrogeen peroxide) voor de Finse markt en is chemische toeleverancier van bleekmiddel voor de papierindustrie (aan UPM om precies te zijn). Eerst kocht Solvay zich mondjesmaat in in Finnish Peroxide, in 2006 volledig overgenomen en herdoopt tot Solvay Finland. Handelsattaché Putman is fier op haar inbreng: "Wij hebben de opening van de nieuwe fabriek van Solvay ingeleid. Nochtans kent het bedrijf al jaren de Finse markt. Het heeft ons expliciet om onze netwerkkennis ingeschakeld. De vraag was duidelijk: "Kunnen jullie contacten verzorgen naar afnemers in andere sectoren?" Uiteindelijk werkt ons netwerk complementair - meestal vollediger - dan wat een bedrijf vanuit Brussel kan ontwikkelen.

Andere bedrijven voor wie de handelsattaché in Finland 'ijshengelde', zijn Brussels Airlines, UCB-Pharma (Anderlecht) dat richting Baltische staten vist, Brupharma (Brussel), melkpoederproducent Galactic (Ukkel), stripuitgeverij Casterman (Brussel), chocoladefabrikant NewTree (Oudergem) en het jonge Pentawards (Brussel).

Galactic is een goed voorbeeld van een bedrijf dat Finland met lede ogen aankeek, omdat hun Finse distributeur zijn betalingen niet nakwam. Putman: "We keken de situatie van de Finse verdeler na en adviseerden Galactic welke stappen te ondernemen. Het dossier van betalingsproblemen werd rechtgezet en Galactic vroeg ons om een nieuwe distributeur te vinden in één marktsegment. Een mooi voorbeeld van heroriëntering binnen de Finse markt. Uitgeverij Casterman vroeg ons de stripverhalenmarkt te onderzoeken, ook al lag Casterman in de winkel. Onze vraag: Bent u niet tevreden? Wilt u uw omzet verhogen? Zoekt u een andere agent? Pentawards, een nieuw Brussels initiatief, is een wedstrijd voor 'brand packaging design', zeg maar de 'Oscar voor de verpakking' (vroeger Desgrippes Gobés Brussels). Pentawards wil iedereen in de Finse verpakkingsindustrie bereiken om tot juni 2007 nominaties binnen te krijgen voor 'beste verpakking'. Verder kregen we nog een vraag van het bedrijf Beyond Products dat innovatieve snowboardbinding (van Peter Van Vliet) via Design Vlaanderen in Brussel bekend maakte. En Solevino (horeca-accessoires) heeft een hangmodel-flessenhouder ontworpen. Iets wat in Finland, waar plaatsbesparend denken 'in' is, een kans kan maken." Putman werkt ook pro-actief op basis van de vragen die vroeger al binnengekomen zijn. Op Finse beurzen zoekt zij bedrijven die eventueel voor Brusselse exportproducten interessant kunnen zijn. Haar consulting benadert de meest diverse sectoren van medische software en voeding, cosmetica, media en communicatie, recyclage, verpakking en voedingsmachines tot haute couture en zwangerschapskledij.