Boekbinden voor Congolese bibliotheken

Pierre Vannieuwenhove leidt al jaren het boekbindatelier in het Roodebeekcentrum. Het is het vervolg van een gevarieerde loopbaan, waarin hij zijn verschillende passies najoeg. Samen met zijn leerlingen repareert hij niet alleen oude boekjes vol herinneringen en creatieve fotoalbums, ze nemen er ook uitgeleefde boeken onder handen, die zo een tweede leven krijgen in bibliotheken in Congo.

Al jaren leidt Pierre Vannieuwenhove het boekbindatelier in het Roodebeekcentrum. Bescheidenheid is het handelsmerk van de bibliofiel. Hij benadrukt meteen dat hij geen echte vakman is, maar toch heeft hij verscheidene boekbindmethodes onder de knie. "Ik volgde opleidingen bij diverse leermeesters", vertelt hij. "En toen werd de lesgever hier plots ziek en werd mij voorgesteld om het atelier over te nemen. "Met onze vaardigheden restaureren wij geen echt kostbare, eeuwenoude boeken", legt Vannieuwenhove uit. "Zeldzame publicaties met lederen boekband en vergulde letters, daar begin ik niet aan. Het leder is zo flinterdun als een sigarettenblaadje en voor je het goed en wel beseft, heb je er een gat in gemaakt." De leerlingen komen aandraven met boeken waaraan zij gehecht zijn. Of ze willen zelf een origineel fotoalbum in elkaar knutselen. "Voor elk nieuw probleem vinden wij wel een oplossing op maat", glundert Vannieuwenhove.

Voor zijn pensioen runde Vannieuwenhove een delicatessenzaak gespecialiseerd in Oosterse en exotische voedingswaren, eerst in de Kroonlaan en daarna in de Nieuwbrugstraat. Net toen zijn zaak op de tweede locatie begon te lopen, brak de beruchte brand in de Innovation uit. Ook Vannieuwenhove droeg daar de gevolgen van: "Het was natuurlijk een drama voor alle betrokkenen, maar op een ander niveau ook voor mij. Na de ramp lag de buurt geruime tijd plat door de herstelwerkzaamheden en ik heb daar veel geld verloren. Maar bovendien kwam ik te vroeg met mijn zaak: de vraag naar exotische voedingswaren zoals wij die nu kennen, bestond toen nauwelijks."

En exotisch waren de producten van deze pionier zeker: hij verkocht slangenvlees en geroosterde rupsen. Hij introduceerde de groene pepers van Madagascar in ons land en distribueerde de mosterd van Meaux toen iedereen hier nog zwoer bij de Moutarde de Dijon. Verder voerde hij ook kwaliteitsproducten in uit China, Japan, India, Indonesië en Zuid-Amerika. Bovendien bouwde hij ook een speciale afdeling uit met ingrediënten voor moambe, een typisch Congolees gerecht, razend populair bij de voormalige kolonialen en andere Congogangers.
Maar heel wat winkelketens begonnen de exotische markt te ontdekken en te ontginnen. De concurrentie werd moordend en bovendien kon Vannieuwenhove de handel niet meer in overeenstemming brengen met zijn groeiend ecologisch geweten. "In die tijdsgeest van toen was ik zelf niet rijp genoeg om te beseffen dat je niet om het even wat verhandelt. Ik wist niet beter. Later kwam ik in contact met de Franse vereniging Nature et progrès en heb ik de Belgische zusterorganisatie met dezelfde naam helpen uitbouwen. Kortom, ik liet de zaak voor wat ze was en wierp mij op een andere oude liefde: de fotografie. Eerst als werknemer en daarna als zelfstandige ging ik aan de slag in fotolabs en -studio's.
Ethische voeding bleef me interesseren. Van exotische delicatessen verlegde ik mijn aandacht naar natuurproducten, die sociaal en biologisch verantwoord waren. Ook zetelde ik een tijdlang als gemeenteraadslid en schepen voor Ecolo. Nu ben ik gepensioneerd en heb ik me alweer op een andere passie geworpen. Ik houd erg van het fysieke contact met boeken."

Oude glorie
In een schitterende omgeving, de villa van de schilder Constant Montald midden in een park, buigt Vannieuwenhove zich over boeken die geleden hebben onder de tand des tijds. De groepjes zijn uiterst klein, de sfeer allergemoedelijkst en de machines van een ouderwetse degelijkheid. "De student van het atelier met wie ik het meest plezier heb beleefd, was een Congolees. Ondertussen woont hij opnieuw in zijn land en geloof me, er is daar enorm veel werk aan de (boeken)winkel. Er bestaat daar buiten de grote steden nauwelijks nieuwe instroom. Veel boeken dateren nog van de koloniale tijd en zijn letterlijk stukgelezen. Ik heb het er soms moeilijk mee dat boeken als wegwerpartikelen worden beschouwd en ik vind het fantastisch dat ik op deze manier mijn bescheiden steentje bijdraag zodat oude bibliotheken in Afrika een tweede leven kunnen leiden."

:: Atelier Boekbinden in het Roodebeekcentrum, Roodebeeksteenweg 270, 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe. Info en inschrijvingen tel: 02/770.64.48