Elektrozaak Steylemans weigert toe te treden tot aankoopgroep

Vroeger had je in elke winkelbuurt wel een elektrieker, een elektricien die een kleine zaak runde waar hij zowel stekkers en stopcontacten verkocht als gloeilampen, broodroosters en haardrogers. De meeste van die winkels zijn verdwenen, weggeconcurreerd door de grote elektro- en doe-het-zelfketens. De familiezaak Steylemans in Laken hield stand - en is groot geworden.

Steylemans is ontstaan aan de Bockstaellaan en zit er meer dan veertig jaar later nog.

In 1966 richtte Pierre Steylemans, die net zijn diploma van elektrotechnicus had behaald, in de kelderkeuken van zijn ouderlijke huis op nummer 421 een ateliertje in. "Ik herstelde elektrische toestellen, installeerde keukens en klom op daken om tv-antennes aan te sluiten," vertelt hij. Al gauw begon hij in het voorste gedeelte van het atelier nieuwe zwart-wit tv-toestellen te verkopen. De zaak draaide goed. Na vier jaar had Steylemans een omzet van vijf miljoen Belgische frank en werkten er vier mensen voor hem.

Toen in het begin van de jaren 1970 de kleurentelevisie haar intrede deed, volstond de kelderkeuken niet meer. Steylemans verhuisde naar een pand aan de overzijde. Daar werd de winkel in de loop der jaren alsmaar groter. Steylemans, die nog altijd boven de zaak woont, kocht ernaast en erachter zes panden bij. "Met het parkeerterrein en de opslagplaats erbij beschikken we over 3.800 vierkante meter." En nog is het te weinig. De winkelruimte is tot barstens toe gevuld met bruin- en witgoed, van elektrische tandenborstels en mp3-spelers tot monumentale vrieskisten en plasmaschermen. De volgende uitbreiding zit er dan ook aan te komen.

Witgoed, geen witte producten
Ook het personeelsbestand is fors gegroeid. De drie kinderen van Pierre kwamen in de zaak. Olivier, de oudste zoon, droomde ervan piloot te worden, maar houdt zich nu al twintig jaar bezig met de aan- en verkoop. Dochter Cécile runt de klantendienst en Claire doet de personeelszaken en de publiciteit. Voorts is er een ploeg van dertig verkopers, chauffeurs, installateurs en technici. Een heuse kmo dus, die bovendien in goeden doen is. De firma zet tegenwoordig twaalf miljoen euro om. En dat terwijl de concurrenten van weleer de een na de ander de deuren moesten sluiten omdat ze niet langer konden opboksen tegen de grote ketens. Hun winkel was niet meer leefbaar omdat de winstmarges in de sector steeds kleiner werden en de prijzen almaar daalden. Dat is een probleem, ook voor de firma Steylemans. "Neem nu de plasma-tv's. Ik herinner me dat ik mijn eerste vijf toestellen zeven, acht jaar geleden verkocht voor 20.000 euro per stuk. Twee jaar geleden stonden ze duizend euro. Tegenwoordig kosten ze nog 600 à 700 euro."

Als de prijzen dalen, moet er veel meer verkocht worden om dezelfde omzet te halen. Hoe pakt Steylemans dat aan? "Simpel: kwaliteitsproducten, goeie service en scherpe prijzen," zegt de pater familias . De firma mikt inderdaad op het betere gamma, 'witte producten' vind je hier niet. Drie jaar geleden opende het bedrijf honderd meter verderop zelfs een tweede winkel, volledig gewijd aan de luxe audio- en videoapparatuur van Bang & Olufsen. Het was 'van moeten', want het high-end -merk wilde niet langer onder één dak zitten met andere merken.

Ook van service maakt de firma haar uithangbord. In de winkel lopen negen verkopers rond, allemaal deftig gekleed met vest en das. Omdat er vroeg op de ochtend nog maar weinig klanten zijn, houden ze zich bezig met het uittesten van het nieuwste snufje, de 3D-tv en het bijbehorende brilletje. Het zijn mensen met ervaring - eentje werkt er 27 jaar -, die regelmatig bijgeschoold worden. "Iedereen gaat hier dertig keer per jaar op les," vertelt zoon Olivier.

Idem dito voor de 'dienst na verkoop'. Dat zijn de technici die aan huis of in het eigen atelier herstellingen uitvoeren. Steylemans is vooral sterk in tv-reparaties, met dank onder meer aan Roland, die al 43 jaar in dienst is. Maar koelkasten en andere grote witgoedapparaten worden meteen naar de fabrikant gestuurd. "Daar zitten te veel elektronische panelen aan," zegt Olivier. Hoe dan ook worden er steeds minder toestellen hersteld. "Dat is de grootste evolutie in dertig jaar: vroeger werd alles hersteld, nu worden toestellen, zeker de goedkopere, veel sneller ingeruild voor een nieuw exemplaar," stelt Pierre Steylemans vast.

En dan is er de prijs. Het Studiecentrum voor Ondernemerschap presenteerde zopas een studie waaruit blijkt dat zelfstandige elektrohandelaars, willen ze overleven, zich vooral op service moeten richten en niet moeten proberen de laagste prijs aan te bieden. Steylemans probeert dat wel. "Wij kunnen concurreren met de grote ketens doordat onze algemene kosten lager liggen. Wij hebben immers geen zware organisatiestructuur. Er zijn hier geen directeuren en onderdirecteuren," zegt Pierre Steylemans. Bovendien krijgt de winkel, alhoewel zelfstandig, toch een goede prijs van de fabrikanten. "We hebben een behoorlijke omzet en stellen geen hoge eisen. Bij de grote ketens moeten fabrikanten soms eerst een flink bedrag neertellen voor ze mogen leveren." De familie Steylemans weigert zich dan ook aan te sluiten bij Selexion of een andere aankoopcentrale. "We worden vaak gevraagd, gisteren nog. Maar we hebben het niet nodig," zegt Olivier. "Wij zijn onverbeterlijke zelfstandigen," voegt zijn vader eraan toe.

Dat wil niet zeggen dat het allemaal makkelijk gaat. Ook Steylemans kampt met de concurrentie van de internetverkoop en met de slappe conjunctuur. Pierre Steylemans: "En nu is ook nog de regering gevallen. Dat remt alles af, ook de handel."