Frederik Lamote (Growfunding): 'We werken niet met om het even wie samen'

Na een nomadenbestaan van bijna tien jaar heeft het platform Growfunding een vaste stek in het centrum van de stad. Volgende week gaat het House of Growfunding officieel open. “Dit huis is niet louter een kantoor, maar een manier om ons in de stad te verankeren en onze projecten nog meer te ondersteunen,” zegt oprichter Frederik Lamote.

Ook al heeft het er langs de buitenkant alle schijn van en brengt het sommige passanten in verwarring, het pand op de hoek van de Anspachlaan en de Olivetenhof is geen gewoon, publiek café. “We hebben ook geen vergunning,” legt Frederik Lamote, oprichter van Growfunding uit. “Dit is een coworkingruimte voor vaste partners en onze projecthouders kunnen hier een infobijeenkomst of feestje organiseren. Ook is de ruimte te huur voor privéfeestjes. Er is één regel: de winst van de bar gaat altijd naar onze projecten.”

Samen met de retriever Michel, de mascotte van de organisatie, geeft hij een rondleiding door het nieuwe onderkomen van Growfunding. Boven is er een vergaderzaal en een grote, lichte kantoorruimte. Naast het café bevindt zich de broedplek, een ruimte waar projecthouders gedurende enkele maanden hun vleugels kunnen uitslaan en die momenteel in gebruik is door La Sapinière, een alternatieve uitgeverij.

Lamote is al een kleine tien jaar bezig met het platform Growfunding, waarmee kleinschalige projecten met een maatschappelijke meerwaarde door de crowd, oftewel het publiek, gefinancierd worden. Zo werd geld opgehaald voor Tournevie, Bar Eliza, Pool is Cool en Bûûmplanters. De crowdfunding is altijd reward based: investeerders krijgen in ruil voor hun bijdrage geen rente of aandeel van de projecthouder, maar een reward, een koffie, brunch, T-shirt of andere beloning waardoor ze betrokken raken bij het project.

Het team van Growfunding zat tot dusver op meerdere locaties in de stad, de laatste jaren in Allee du Kaai. Toen die plek dicht moest, moest ook Growfunding op zoek naar een nieuw onderkomen. “Gelukkig was de Vereniging der Parochiale Werken van pastoor Johnny De Mot bereid om ons dit hoekpand, dat al enkele jaren leegstond, voor twintig jaar te verhuren. Voor het eerst hebben we een eigen stek en dat op een toplocatie.”

Growfunding lanceerde al 374 inzamelingscampagnes in Brussel. De variatie is heel groot. Hoe maken jullie de selectie?
Frederik Lamote: Wij ondersteunen alleen projecten die een maatschappelijke meerwaarde creëren. Die kunnen uitgaan van een paar jongeren, een groepje buurtbewoners of enkele mensen zonder papieren die niet in aanmerking voor subsidies of een bankkrediet, omdat ze niet aan de criteria beantwoorden.
We steunen soms ook start-ups die al een lening kregen. Voor hen betekent een inzamelcampagne bij ons extra zichtbaarheid, plus extra cashflow. Niet dat we zomaar elke start-up gaan financieren. Bij Le Phare du Kanaal hebben we dat wel gedaan, hoewel het een gewone koffiebar is. Mocht die op het Kasteleinsplein of Sint-Gillisvoorplein hebben gelegen, zouden we hen niet ondersteund hebben. Hier wel, omdat we de initiatiefnemers wilden helpen om te verankeren in Molenbeek.
Een moeilijkere locatie kan voor ons dus een reden zijn om in zee te gaan met een project. Maar ik geef toe, het is nooit zwart-wit, het is zelfs bewust een hele vage afbakening.

De oorlog in Oekraïne leidde tot een energiecrisis, hoge inflatie en andere economische gevolgen. Was de impact voelbaar bij jullie inzamelcampagnes?
Lamote: We hebben het heel duidelijk gemerkt. De gemiddelde bijdrage van de Growfunders is vorig jaar significant gedaald, van 73 naar 43 euro.
Ook het doelbedrag werd kleiner. De eerste acht jaar was dat bedrag gemiddeld 10.500 euro, vorig jaar 9.500. De initiatieven of burgers die naar ons komen, vragen minder en wij zetten er ook de rem op. Sommige organisaties denken dat ze, net als Pool is Cool, makkelijk 60.000 euro kunnen ophalen, maar dat was een uitzondering.
Voorts is de slaagkans lichtjes gedaald, van 91 naar 85 procent, en is de looptijd nu wat langer. Met andere woorden: projecthouders doen er langer over en moeten meer mensen overtuigen om minder geld op te halen.

Voor projecten die het moeilijker hebben om geld op te halen bij het publiek, zoeken jullie steeds vaker extra financiering bij ondernemingen en filantropen.
Lamote: Klopt. Vandaag komt het overgrote deel van het geld van burgers, maar we willen voortaan ook bedrijven en andere mecenassen erbij betrekken. Ons uitgangspunt was altijd dat het netwerk dat gecreëerd wordt rond een project zo divers mogelijk moet zijn. Voor ons gaat het erom iedereen te betrekken bij deze bottom-upinitiatieven, van de onderbuik van de samenleving tot beursgenoteerde bedrijven. Dat zou zich ook in de financieringsmix moeten weerspiegelen. Honderd procent burgers mag, maar idealiter komt er ook geld van non-profitorganisaties en van kleine en grote bedrijven.
Vandaar onze nieuwe strategie. We hebben nu een fonds bij de Koning Boudewijnstichting, het Growfunding Fund, waarin bedrijven die projecten willen steunen, maar niet goed weten welke, geld kunnen storten.
Andere mogelijkheid is matchfunding, waarbij een bedrijf een project rechtstreeks sponsort door elke bijdrage van het publiek met een bepaald percentage – gemiddeld vijftig procent – te verhogen. Het geeft een bepaalde uitstraling aan die onderneming. Ook gaan we samenwerken met ethische reclamebureaus, zodat we de ondernemingen die willen sponsoren een echte communicatiecampagne over hun maatschappelijk engagement kunnen aanbieden.

Voor ondernemingen is dit ook een manier om hun imago op te poetsen. Werken jullie zo niet mee aan greenwashing?
Lamote: Om te beginnen, we werken niet met eender wie samen. Wij zoeken sponsors die de maatschappij ten goede veranderen. Voorts mogen die bedrijven maar beperkt uitpakken met hun sponsoring. Hun logo komt echt niet overal op te staan en ze hebben ook niets te zeggen over de inhoud van het project of de rewards.
Natuurlijk zal er altijd een risico zijn van greenwashing, maar je moet ook pragmatisch zijn. In ons fonds bij de Koning Boudewijnstichting kregen we een donatie van 25.000 euro van Umicore. Je kan zeggen: Umicore heeft een verleden in Congo en in Hoboken is ook veel kritiek op dat bedrijf. Maar als we zulke samenwerkingen weigeren, gaat dat ten koste zijn van onze bottum-upprojecten. We vragen ook telkens aan de projecthouder of ze geld uit het fonds willen. Elke project zegt daar ja op.

In de beginjaren was Growfunding alleen actief in Brussel, ook met de bedoeling om Brussel op zijn best te tonen. Ondertussen is jullie actieterrein uitgebreid naar Vlaanderen en Wallonië.
Lamote: Brussel blijft de motor van onze organisatie. Het gros van onze projecten ligt nog steeds hier en het House of Growfunding gaat ook open in deze stad. We blijven Brussel promoten als een stad waar bottom-up veel gebeurt.
Uitbreiding naar de andere gewesten was nodig om een bepaalde schaal te krijgen. Zonder voldoende schaal zouden ondernemingen niet met ons samenwerken, ze willen zichtbaarheid in heel België.
Bovendien, als we ons platform hadden beperkt tot Brussel zou ook onze financiering beperkt gebleven zijn tot subsidies die we in Brussel kunnen krijgen en dan konden we niet verder groeien.

Jullie zijn nu nog voor driekwart gesubsidieerd. Is het mogelijk om als reward based crowdfundingplatform zonder subsidies rendabel te worden?
Lamote: Ja, maar dan verlies je dingen. Reward based crowdfundingplatformen als Kisskissbankbank en Ulule werken zonder subsidies, maar ze hebben een ander, commercieel model. Het verschil tussen hen en ons is dat wij heel hard inzetten op coaching. Hun begeleiding stelt niks voor in vergelijking met wat wij doen. Wij zitten wekelijks samen en gaan mee de boer op. Het gaat bij ons om veel meer dan geld ophalen. Wij willen duurzame netwerken opbouwen rond een project. Voor ons is crowdfunding een instrument om het sociale weefsel te versterken. Zij willen hun winst maximaliseren. Daarom zetten ze zoveel mogelijk projecten in zoveel mogelijk landen tegelijkertijd online, waar ze dan een klein percentage van pakken.

Growfunding is een kleine tien jaar bezig. Welke projecten zijn u het meest bijgebleven als het gaat om maatschappelijke impact?
Lamote: Bar Eliza in het Elizabethpark vond ik heel cool. Geweldig om te zien hoe daar een hele dynamiek rond ontstond. Maar als ik zie hoe de plek er nu bij ligt, vol glas op de grond, met druggebruikers die er komen schuilen, word ik boos. In 2019 moesten we er weg vanwege de nakende verbouwing, intussen is er nog niets gebeurd. Ik vind dat de gemeente en het Gewest hier steken laten vallen. Alle politici wilden op de foto toen de bar draaide, maar nu zie of hoor je niemand.
Idem met Brassart in het centrum van Molenbeek. Dat café is ondertussen door de gemeente gerenoveerd, maar het staat nog altijd leeg, omdat er problemen waren met de aanbesteding voor de uitbating.
Het toont hoe de lokale politiek niet in staat is de dynamiek van een burgerinitiatief door te trekken en te verduurzamen. Ontgoochelend.
Anderzijds zijn er zoveel projecten geweest met een duurzame impact. Zuur, de campagne die we opgezet hebben om de Brusselse cafés tijdens de lockdown te helpen overleven, was ongelofelijk. Ook de ontwikkeling van Pool is Cool is interessant. En de Bûûmplanters planten nu honderdduizenden bomen per jaar in Brussel en de Rand. Dat is tof om te zien.

Officiële opening House of Growfunding op 22/4