Galerijen op sterven na dood. 'Er zijn dagen met nul euro omzet'

De galerijen aan Louiza komen almaar leger te staan. Een gevolg van slecht beheer en speculatie, zeggen de laatste handelaren die er nog zitten. “Tegen het eind van het jaar zal het hier echt luguber zijn.”

Eigenlijk bestaat het overdekte shoppingcenter uit drie galerijen. De jongste, de Espace Louise aan de Guldenvlies, ging open in 1989. Sindsdien is er zo goed als niets veranderd. Het roze marmer, de spiegels, de fontein beneden. Het is er nog allemaal. Met het verschil dat de fontein niet meer werkt en dat er, behalve aan de ingang, nauwelijks nog winkels open zijn.

Plantenbak
Ook de mooie boekhandel Libris Agora, die er meer dan twintig jaar zijn stek had, is in liquidation totale. De zaak gaat dicht op 25 juli. “De huur is extreem hoog en het was, zeker de laatste tijd, geen goede plek voor een boekhandel,” vertelt Virginie Nevraumont, een van de twaalf personeelsleden die hun ontslag kregen. “Wij waren samen met de Belgacomshop de enige die nog wat klanten trokken.”

Veel passage is er inderdaad niet. De jonge verkoper aan de overkant staat verveeld rond te kijken in de deur van zijn winkel.

Via de roltrap naar beneden, kom je in de Louizapoortgalerij, die dateert van begin jaren 1960. Ook hier lijkt de tijd te hebben stilgestaan. De enige modernisering zijn de lapjes kunstgras met tuinbank en plantenbak die her en der neergezet zijn. Alhoewel de Inno hier een grote ingang heeft, bruist ook deze galerij niet van de activiteit. Modezaak Alison’s verkoopt uit wegens einde huurcontract. Ook de krantenwinkel verderop verdwijnt binnenkort. Tachtigduizend euro per jaar huurlast voor 50 vierkante meter in een galerij die op haar retour is, de handelaars pikken het niet meer.

Oude wandlampen
Hetzelfde beeld in de gang links. Ook hier lege panden en winkels die hun naderende einde bekend maken. Zo bijvoorbeeld de kleine, maar keurig gesorteerde Scapawinkel. Gérante Ann Mys, die de zaak 24 jaar lang runde, is er het hart van in. “Op 27 juni is het gedaan. Mijn bazen wilden de huur niet meer verlengen,” zegt ze. “Begrijpelijk. De verkoop werd altijd maar minder. Vorig jaar is het helemaal ingestort. Er kwamen de laatste tijd amper nog klanten. Dan was het vier uur in de namiddag en had ik één iemand over de vloer gekregen. Om gek van te worden.”

De teloorgang is volgens Mys te wijten aan het gebrek aan onderhoud en modernisering. “De winkels in deze galerij zijn in handen van veel verschillende eigenaren, vaak oude mensen die niet meer investeren.” Terwijl dat broodnodig is. “Het plafond is vies, die oude koperen wandlampen moeten weg, er moet wifi komen en een hoekje voor baby’s. Probleem is dat hier geen directie is die op zoek gaat naar bepaalde merken of leuke acties opzet, zoals in een echt shoppingcenter. Er is alleen een syndicus.”

Naargeestig
De handelaren voelen zich ook niet meer verdedigd door een handelaarscomité. Tot voor kort was Brussels Louise nog actief in de buurt, een vzw, in 2007 opgericht onder impuls van de vorige minister van Economie Benoît Cerexhe (CDH). Jaarlijks kreeg ze 225.000 euro om, samen met de winkeliers, de handel in de buurt aan te zwengelen. Zo ontstonden de chique Vendanges, Nocturnes en andere luxe-evenementen, vooral bedoeld voor de winkels buiten. Maar in 2011 besloot Cerexhe de subsidies en de bijbehorende opdracht aan de gewestelijke handelsorganisatie Atrium te geven. Resultaat is dat de handelaarsvereniging Brussels Louise alleen nog op papier bestaat.

En dan is er ook de verrottingsstrategie van vastgoedondernemer Gérald Hibert, die systematisch winkelpanden opkoopt in de galerijen. Zijn aanpak: hij koopt iets, trekt de huur op zodat de huurder vertrekt en laat het pand vervolgens leegstaan. Zo ontstaan gaten, leegstand schrikt af, de klanten blijven weg, andere winkels zeggen de huur op, de eigenaren panikeren en verkopen hun winkel voor een prikje aan Hibert. “Wat Hibert van plan is, weet niemand,” zegt Mys. Enige tijd geleden deed hij de vage belofte dat hij zou renoveren. Bij zijn bedrijf GH Group was begin deze week niemand beschikbaar voor commentaar.

Hiberts strategie is het duidelijkste merkbaar in de Louizagalerij, het verlengde van de Louizapoortgalerij en de oudste van de drie galerijen. Hibert beschikt hier intussen over zestig procent van de winkelpanden. Door de enorme leegstand is de sfeer werkelijk naargeestig. Ook opticien Minet hield het vorige maand, na dertig jaar, voor bekeken. Hij plakte zijn vitrine af en verkaste naar de Charleroisesteenweg.

Brede vitrines
Een van de laatste der mohikanen is Gillio, de boetiek in lederwaren en vulpennen van de Vlaamse familie Van Haelen uit Sint-Genesius-Rode. De zaak zit al sinds 1952 in de galerij. Of ze er nog zal blijven is onduidelijk. “We hebben dagen met nul euro omzet,” zegt zoon Ben Van Haelen. “Gelukkig halen we het grootste deel van ons zakencijfer uit de internetverkoop en uit onze andere winkel.” Makkelijk om weg te gaan is het niet, want de familie is eigenaar. “Eén ding is zeker: wij verkopen niet aan Hibert.”

Zijn de galerijen bezig aan hun laatste stuiptrekking? Bij Atrium denken ze alvast van wel. “Wij gaan onze energie niet meer steken in het reanimeren van een dode,” zegt directeur Arnaud Texier. “Galerijen zoals deze zijn passé. Mensen shoppen niet meer in overdekte winkelstraten. En grote merken verkiezen grotere ruimtes met brede vitrines. Ze willen zich niet verstoppen in een galerij. Aan de winkels die er wel nog zitten kan ik maar één raad geven: zo snel mogelijk wegwezen.”