Grondwettelijk Hof vernietigt 'Cash for cars'

Het Grondwettelijk Hof heeft donderdag 'Cash for cars' vernietigd, een wet die het gebruik van bedrijfswagens moet ontraden. Zowel het opzet als sommige aspecten van de uitvoering zijn volgens het Hof "problematisch in het licht van de grondwettelijke beginselen van gelijkheid en niet-discriminatie".

'Cash for cars', ook wel mobiliteitsvergoeding genoemd, laat werknemers toe hun bedrijfswagen in te ruilen voor meer loon, met dezelfde fiscale en sociale voordelen als de bedrijfswagen. Met die wet uit 2018 wou de toenmalige regering van premier Charles Michel (MR) de files aanpakken en werknemers aansporen om te kiezen voor meer milieuvriendelijke vervoermiddelen.

De vakbonden ACV en ABVV en drie klimaatorganisaties (Climaxi, Climate Express en Inter-Environnement Bruxelles) waren begin vorig jaar naar het Grondwettelijk Hof getrokken om de wet aan te vechten. Volgens de organisaties was er geen aantoonbaar verband tussen de maatregel en de milieudoelstellingen en is de uitwerking discriminerend ten aanzien van werknemers die geen bedrijfswagen ter beschikking hebben.

Met succes, zo blijkt nu. "Zowel het algemene opzet van de ontworpen regeling als bepaalde aspecten van de concrete uitwerking ervan zijn problematisch in het licht van de grondwettelijke beginselen van gelijkheid en niet-discriminatie," zo staat in de conclusie van het arrest dat het Hof donderdag velde.

Doelstelling wet niet bereikt

Het Hof bevestigt dat de maatregel de begunstigden van een mobiliteitsvergoeding niet weerhoudt om alsnog met een eigen wagen naar het werk te rijden. Daardoor is niet gewaarborgd dat de doelstelling van de wet wordt bereikt. Tegelijkertijd is het Hof niet overtuigd van de argumenten die de overheid aanvoert om het verschil in behandeling te verantwoorden met werknemers die geen mobiliteitsvergoeding genieten en wier loon helemaal is onderworpen aan de fiscale en sociale bijdragen.

Om te vermijden dat de terugwerkende kracht van de vernietiging van de wet tot grote moeilijkheden zou leiden, handhaaft het Hof de gevolgen van de wet "tot, in voorkomend geval, nieuwe wetsbepalingen in werking treden en uiterlijk tot en met 31 december 2020".

Weinig gebruikt

Een overdonderend succes is 'Cash for cars' tot nu toe nochtans niet geweest. Uit een recente studie van hr-dienstenbedrijf Acerta bleek dat nauwelijks 0,175 procent van de werknemers in 2019 hebben gebruikgemaakt van de maatregel. Volgens de federale regering was het echter nog te vroeg om een eerste balans van de wet op te maken.

Het arrest heeft geen gevolgen voor die andere maatregel die de files en de milieuvervuiling moet aanpakken. Het in maart vorig jaar ingevoerde mobiliteitsbudget biedt werknemers een budget waarmee ze hun bedrijfswagen kunnen inruilen voor een milieuvriendelijker model. Ze kunnen ook alternatieve en duurzame vervoersmiddelen kopen. Ook dat is volgens Acerta vooralsnog geen succes gebleken.