'Herverdeel rijkdom in de metropolitane zone’

Dat de inkomenskloof tussen Brussel en de rest van het land groeit, wist u al. Een blik op de ruimere inkomenskaart rond Brussel leert dat de inkomens er liefst 50 procent hoger liggen. “Hoog tijd voor een herverdeling”, vindt sociaal geograaf Christian Kesteloot.

Enkele dagen geleden verschenen de nieuwste inkomenscijfers. Daaruit blijkt dat de gemiddelde Brusselaar een vijfde minder verdient dan de doorsnee Belg, en een kwart minder dan de Vlaming.

Het contrast met het gebied rond Brussel is nog groter. De welvaartsindex in het arrondissement Halle-Vilvoorde ligt met 117 bijna de helft hoger dan in het Brussels gewest. Anders gesteld: het gemiddelde inkomen ligt er hoger dan dat van de rijkste Brusselse gemeente. Dat is Watermaal-Bosvoorde, met een score van 114.

Of nog deze vaststelling die het verschil met de Rand illustreert: in Brussel raken slechts vier van de negentien gemeenten boven het landelijk inkomensgemiddelde. In de negentien gemeenten van de Rand zijn er slechts twee gemeenten die wat onder het landelijk gemiddelde van 100 scoren (Drogenbos met een welvaartsindex van 97 en Machelen met 96).

Armen betalen voor rijken
De groeiende kloof tussen de centrale zone Brussel en het omliggende gebied heeft zo zijn gevolgen. “De brede rand is niet alleen rijker, gemeenten moeten er ook veel minder uitgeven dan in Brussel”, zegt sociaal geograaf Christian Kesteloot (KULeuven) aan brusselnieuws.be. De centrale en armere gemeenten krijgen immers een belangrijkere pendelaarsstroom op hun grondgebied en moeten ook nog eens een duurder sociaal beleid betalen. "De armen betalen op die manier voor de rijken. Dat is niet rechtvaardig."

Kesteloot vindt dat er daarom dringend een herverdelingsmechanisme moet komen binnen de hele zone van Brusselse stadsgebruikers. "Die zone is trouwens veel groter dan de negentien gemeenten uit de Rand. Ook Geraardsbergen, Londerzeel of Keerbergen horen daarbij.“

Een voorbeeld van zo'n herverdelingsmechanisme vindt de sociaal geograaf in Nederland. De fiscale inkomsten gaan daar in een pot om vervolgens in functie van de lokale noden te worden uitgedeeld. Amsterdam profiteert van dat stelsel.

Een andere mogelijkheid is om de personenbelasting deels te betalen in de gemeente waar de belastingplichtige werkt, deels in die waar hij woont. Wie dicht bij zijn woonplaats werkt, zou zelfs een belastingvoordeel kunnen krijgen, zegt Kesteloot. Zo'n maatregel zou de stadsvlucht immers kunnen ontmoedigen.

Dat er vandaag al compensatiemechanismen bestaan, vindt Kesteloot onvoldoende. “Beliris, het geld uit de zesde staatshervorming en het Gemeentefonds, dat is niet niets, maar het volstaat niet. Bovendien zijn dat maatregelen waar heel het land moet aan bijdragen, terwijl het logisch is om de welvaart van de stadsgebruikers aan te boren.”