Olivier Willocx (Beci): 'Het is hier een beetje Oost- en West-Berlijn'

Olivier Willocx, CEO van Beci, neemt geen blad voor de mond: Charles Picqué toonde geen leiderschap, de verplichte Actiris-vacatures zijn te gek voor woorden en Voka en de N-VA kunnen maar beter ophouden met hun Brusselse bemoeienissen. "Waarom zou ik de waarheid niet zeggen?"

D e Brusselse regering zit in de laatste rechte lijn voor de verkiezingen. Voor Beci, de koepel van Brusselse ondernemingen, was het regeerwerk van matige kwaliteit. Een positief punt: de Brusselse economie heeft de crisis tamelijk goed doorstaan, maar dat is meer ondanks dan dankzij de regering.

Olivier Willocx: "Er zijn de laatste vijf jaar meer jobs gecreëerd in Brussel dan in Vlaanderen. We gingen van 650.000 naar 714.000. Op een bevolking van 1,1 miljoen is dat een theoretische werkzaamheidsgraad waar vele regio's alleen maar van kunnen dromen. Het gaat dan wel om een pendelaarseconomie. Dat is om twee redenen minder gunstig: er is een mobiliteitsprobleem dat op termijn de economie in Brussel kan ondergraven, én de laaggeschoolde Brusselaars kunnen niet van die economische groei profiteren. De werkloosheid blijft hoog."

Hoe komt het dat Brussel het al bij al goed doet?
Willocx: "Door de diensteneconomie. Die heeft minder te lijden onder de concurrentie van landen als China of Brazilië. De Europese hoofdzetel versterkt dat effect. Ieder land dat bij de EU komt, levert tot duizend nieuwe jobs op in Brussel. Maar dit alles is gezien vanuit macroeconomisch oogpunt. Kijk je van dichterbij, dan zie je dat de bedrijven in Brussel erg kwetsbaar zijn. Ze houden maar net het hoofd boven water. Daarom zeggen wij: voer de druk niet op. Geen extra belastingen dus."

De regering-Picqué kreeg een onvoldoende van BECI. Hoe beoordeelt u de Brusselse regering nu, met een nieuwe kopman?
Willocx: "Deze regering communiceert goed, en dat is belangrijk. Picqué en Cerexhe toonden geen leiderschap, Rudi Vervoort (huidige minster-president, PS) heeft een sterker imago. Hij toont ambitie. Maar de aankondigingspolitiek van de regering-Vervoort is overdreven. Wat deze regering in een paar maanden tijd nog allemaal wil realiseren, heeft veel weg van een show. Hou het toch realistisch!"

Mobiliteit was een zwak punt.
Willocx: "Picqué heeft mea culpa geslagen, dus zal ik niet te hard zijn. Beci heeft een witboek gemaakt over de mobiliteit van de toekomst in Brussel. Dat is, al zeg ik het zelf, een revolutionair document waarvoor vriend en vijand ons de lof hebben toegezwaaid. Wij zeggen: stadstol is geen absurd idee. Daar zijn natuurlijk voorwaarden aan verbonden: een goed uitgebouwd GEN-netwerk, nieuwe metrolijnen, etcetera."

U wil hetzelfde als staatssecretaris Bruno De Lille (Groen).
Willocx: "Ja en neen. De Lille is voorstander van stadstol in de Vijfhoek en de Europawijk. Daar geloven wij niet in, want dan slaat het drukke verkeer over op de omliggende wijken. Stadstol in het Brussels Gewest? Dat is dan weer een cadeau voor de bedrijvenzones in de Rand van Brussel. Vandaar onze oplossing: rekeningrijden in de hele GEN-zone (grosso modo de oude provincie Brabant, SVG/GDC)."

Gaan de BECI-bedrijven daarmee akkoord?
Willocx: "Ja. Dat is niet zo vreemd. Ook in Londen hebben bedrijven de eerste stap gezet richting stadstol, en het is uiteindelijk door een socialistische burgemeester ingevoerd. Dat heet convergentie van standpunten."

De vorige minister van Economie Benoît Cerexhe (CDH) is ronduit tegen.
Willocx: "Wat wil hij dan wel? Een standstill? Bedrijven staan nu al klaar om Brussel te verlaten door de belabberde mobiliteit. Banken splitsen hun vestigingen en richten afdelingen op in Gent en Luik omdat het personeel niet langer in de file wil staan. Eigenlijk is het is heel eenvoudig: hoeveel wil je betalen om een uur minder in het verkeer vast te zitten? Negen euro lijkt dan een aanvaardbaar bedrag."

Hoe komt u zelf naar het werk?
Willocx: "Met de wagen als ik mijn kinderen naar school breng, anders met de brommer. Dat is de snelste manier. Van Ter Kameren tot de Grote Markt doe ik er tien minuten over. Openbaar vervoer is alleen efficiënt als er metro ligt."

De Brusselse regering wil parkeerplaatsen schrappen in kantoorgebouwen. Dat is ook een maatregel om het autoverkeer aan banden te leggen. Jullie zijn tegen.
Willocx: "Brussel heeft ons vroeger verplicht om parkings te bouwen onder kantoren. Die hebben intussen een zekere vastgoedwaarde. Dat nu willen terugschroeven is onfair. Het brengt ook geen zoden aan de dijk. Bedrijven zullen hun werknemers altijd een parkeerplaats willen bieden. Anders blijven die weg."

Brusselse bedrijven worden binnenkort verplicht om voor elke vacature met Actiris in zee te gaan.
Willocx: "Dat is te gek voor woorden. Hoe kan Brussel ons die verplichting in de maag splitsen als de informatica voor de matching nog niet operationeel is? Actiris is niet in staat om op de personeelsvraag van de Brusselse bedrijven te antwoorden. Zo'n maatregel is een rondje bedrijven pesten. Moet ik gaan uitleggen aan Toyota dat ze voor de aanwerving van hun nieuwe Japanse CEO langs Actiris moeten passeren? Of aan Coca-Cola? Als die verplichting er komt, is dat bedrijf zo uit Brussel weg. Dat kan, hé. De verhuis van de maatschappelijke zetel kan in een uur. De enige relevante vraag is: waarom kloppen Brusselse bedrijven vandaag liever bij VDAB aan, dan bij Actiris?"

Ook voor dit dossier stond u lijnrecht tegenover Cerexhe, terwijl hij toch doorgaat voor een minister die de bedrijven verdedigde.
Willocx: "De laatste twee jaar niet meer. Cerexhe ziet de zaken heel erg communautair. Het probleem van de arbeidsmarkt is volgens Cerexhe dat van discriminatie. Hij ziet met lede ogen aan hoe snel Vlamingen aan een baan komen en Franstaligen in de werkloosheid blijven hangen. Hij heeft deels gelijk. Tachtig procent van de human ressources in bedrijven is in handen van Vlamingen. Die rekruteren makkelijk andere Nederlandstaligen. Want onder Nederlandstaligen is er een soort van solidariteit: het minderheidssyndroom. Ze geven elkaar niet makkelijk kritiek. Maar er is ook een objectieve reden waarom veel Vlamingen gemakkelijker een baan vinden. Het volstaat om naar de Pisa-cijfers te kijken. Franstalige leerlingen van vijftien hebben een achterstand van een jaar ten opzichte van Vlaamse. Dat is enorm! Het verschil in niveau is dermate groot dat alle bedrijfsleiders liever een technicus uit Gent aanwerven, dan eentje met hetzelfde diploma uit Molenbeek."

"Dus ja, er is discriminatie, maar die is wel ergens op gebaseerd: op het verschil in resultaat tussen twee systemen. Brussel is een beetje Oost- en West-Berlijn geworden. En ik moet u niet vertellen wie Oost-Berlijn is."

"Talenkennis is ook een pijnpunt. Ik ben zelf opgegroeid in Ukkel, ik hoorde geen woord Nederlands op straat. Ik was ook niet gemotiveerd om het te leren (Willocx staat ons te woord in vlekkeloos Nederlands, SVG/GDC). De Brusselse jeugd moet beseffen dat het leren van Nederlands het verschil maakt tussen een huis kunnen kopen of enkel een appartement. Het salaris in Brussel ligt 18 procent hoger dan in de rest van België. Waarom? Omdat twee- en drietaligheid de regel is."

U wil beter technisch onderwijs, maar meer dan ooit is Brussel een stad waar de tertiaire economie het goed doet. Is er wel plaats voor al die laag- en middengeschoolde Brusselse werklozen?
Willocx: "Brusselaars moeten leren om ook buiten Brussel een baan te zoeken. Hier heeft Cerexhe wel een goed beleid gevoerd, met een betere doorstroming van de Brusselse werklozen naar Vlaanderen."

De N-VA staat klaar om Brussel mee te besturen. Op socio-economisch vlak staat die partij dicht bij het patronaat.
Willocx: "De N-VA heeft nooit veel respect getoond voor Brussel. Ik geloof ook niet dat de N-VA Brussel goed kent. Kennis van en respect voor Brussel zijn toch een belangrijke voorwaarde om mee te besturen." "Het zwaartepunt van de N-VA ligt in Vlaanderen, niet in Brussel. Dat betekent natuurlijk niet dat de N-VA zich niet kan aanpassen. Tot nu toe spraken ze oppositietaal. Dat kan veranderen."

"En wat het socio-economische programma betreft: ik heb de N-VA nog niet veel horen zeggen over het Brusselse bedrijfsleven. Ze spelen eerder in op de Vlaamse perceptie die van Brussel bestaat. Maar klopt die wel? Brussel is de derde rijkste regio van Europa. Vlaanderen staat op de 58ste plaats. Ik wil wel lessen krijgen van een ander, maar dan moet die wel zijn plaats kennen."

Ondertussen krijgt u concurrentie. Voka Brussel heet nu Voka Metropolitan.
Willocx: "Euh, wie zegt u? Elke keer als ik Voka om hun plannen vraag, krijg ik een andere uitleg. Voka zit dan ook met een huizenhoog probleem. Ze pleiten voor verdere regionalisering, maar dat betekent meteen ook minder macht in Brussel. Het is een paradox in hun programma. Voka verdedigt de belangen van de Vlaamse bedrijven buiten Brussel, niet die van de Brusselse bedrijven. Neem het logistiek bedrijf DHL. Dat wil niet meer vertegenwoordigd worden door Voka, en heeft zich nu bij Beci aangesloten. Ook de hoofdzetel van Brussels Airport is trouwens in Brussel gevestigd, omdat hier meertaligheid de regel is. We krijgen klachten uit Tervuren en Overijse van Chinezen en Japanners: de dame achter het loket kan wel Engels spreken, maar ze mag niet."
"Brussel is hoofdstad van Europa, net omdat we altijd open en vriendelijk zijn geweest ten aanzien van buitenlanders. Vlaanderen lijkt dat niet te begrijpen."

Voka kan in Brussel actief zijn. Beci niet in Vlaanderen. Steekt dat niet?
Willocx: "Wie zegt dat wij dat niet kunnen? We zijn hetzelfde van plan. Beci wordt actief in Diegem. Neen, dat is geen grap."

Komt het nog goed tussen Voka en Beci?
Willocx: "Er is een gebrek aan vertrouwen. Voka stelt zich imperialistisch op. Wij zien het anders: wij zijn een economische structuur, geen communautaire vereniging."