'Ons land heeft met de verkoop van de Financietoren bedrog gepleegd'

Een Nederlandse vastgoedmagnaat die de Financietoren voor 311 miljoen euro van de overheid kocht, verkoopt die toren nu weer voor 1,2 miljard euro. Die prijs is zo hoog omdat er al een vaste goedbetalende huurder in zit: diezelfde federale overheid. “Het is decadent dat de overheid de privé zo’n groot cadeau heeft gegeven”, zegt financieel docent Pascal Paepen (KUL). “En ons land betaalt daarvoor de rekening."

De Financietoren aan Kruidtuin is één van de grootste gebouwen van het land. In 2001 verkocht de regering Verhofstadt (Open VLD) het aan de Nederlander Frank Zweegers voor een bedrag van 311 miljoen euro. Na een renovatie van nog eens 325 miljoen euro verhuurde Zweegers de toren opnieuw aan de FOD Financiën: een van de befaamde sale-and-leaseback-constructies.

“Die verkoop diende om de begroting op te poetsen, want België moest klaargemaakt worden voor de toetreding tot de Euro”, zegt Pascal Paepen, financieel docent aan de KULeuven campus Brussel. “Griekenland bereidde zich voor door te sjoemelen met de boekhouding, en de Belgische overheid verkocht haar gebouwen, om die achteraf aan een hoge prijs terug te huren”, zegt Paepen.

Die sale-and-lease-back-constructies konden ook toen al op veel kritiek rekenen. “Maar eigenlijk is het zelfs geen sale-and-leaseback, want in zo’n formule heeft de overheid na afloop van de lease een optie om het gebouw goedkoop terug te kopen. Zelfs dat heeft het nu niet", aldus Paepen.

Goeie huurder

Dat het gebouw nu verkocht wordt voor 1,2 miljard euro, bijna 600 miljoen euro meer dan wat hij ervoor betaald heeft via de aankoop en renovatie, verrast ook Paepen. Maar volgens De Tijd is dat bedrag net zo hoog omdat de Zuid-Koreanen kunnen rekenen op een vaste, goedbetalende huurder, zijnde de federale overheid, die er zijn FOD Financiën en de Sociale Zekerheid in huisvest.

De overheid huurt het gebouw immers nog tot 2034 euro aan 59 miljoen euro per jaar, een bedrag dat elk jaar automatisch geïndexeerd wordt. “Dat is veel te hoog”, zegt Paepen. “Berekend op de totaalprijs van 1,2 miljard euro gaat het hier om een huurrendement van 5 procent. Dat is fenomenaal. Eens de overheid eruit is, zal de Koreaanse eigenaar het gebouw niet meer voor datzelfde bedrag kunnen verhuren.”

Paepen heeft dan ook geen goed woord over voor deze transactie. “Het is decadent dat de overheid de privé zo’n groot cadeau heeft gegeven”, zegt Paepen. “Met die honderden miljoenen euro’s hadden veel sociale woningen kunnen gebouwd worden. Het is en blijft bedrog.”

En ook andere economen zoals Jonathan Holslag en Geert Noels zijn bijzonder kritisch op Twitter. “Opnieuw een voorbeeld van hoe roekeloze privatisering de samenleving verarmt en (buitenlandse) investeerders rijk maakt”, zegt Jonathan Holslag. “Miljonair worden op kosten van de belastingbetaler, met de steun van de regering Verhofstadt”, klinkt het dan weer bij Noels.

Toenmalig minister van Begroting Vande Lanotte (SP.A) wil niet inhoudelijk reageren op de commotie. “Ik heb daar de cijfers niet meer van”, zegt hij aan BRUZZ. “Niet van de Financietoren, maar ook niet van de andere gebouwen die we hebben kunnen leegmaken en verkopen, omdat er in de Financietoren extra ruimte is gekomen.”