Opnieuw volkscafés voor de bijl

Multinational AB Inbev wil twee volkse cafés vertimmeren tot een ‘innovatief project’. Met het verdwijnen van Le New Daric en Le Liberty herhaalt de Stad Brussel haar fouten.

‘Een innovatief en performant concept dat overeenstemt met de verwachtingen van de klant’. Als het van multinational AB Inbev afhangt, is dat het lot van de volkse cafés Le Liberty en Le New Daric. In een normale wereld hoort daar een diepe zucht bij.

Wat staat er op het spel? Het huurcontract van Le liberty en Daric wordt niet verlengd. De cafés worden één grote brasserie. Eerder kregen de uitbaters naar eigen zeggen te horen dat een verlenging van hun huurovereenkomst nochtans maar een formaliteit was. Het kabinet van Brussels schepen van Stadseigendommen Mohammed Ouariaghli (PS) bevestigde vorige week echter aan onze collega’s van de website dat de contracten niet verlengd worden.

De stad verhuurt de panden aan AB Inbev, Inbev verhuurt op zijn beurt aan de cafébazen. Ouariaghli ziet het probleem niet omdat AB Inbev 200.000 euro gaat investeren in de panden en de huurprijs zo naar omhoog kan. Geld dat de Stad volgens Ouariaghli kan gebruiken om woningen te bouwen of te renoveren.

Zuid-Frans
Maar kent u het Vrijheidsplein? Het is donderdagnamiddag 6 augustus. Het plein baadt in een Zuid-Frans sfeertje. De terrassen van Le Daric en Le Liberty zitten voor twee derde vol. Er worden veel gewone pintjes en koffies gedronken. Eén enkele zonderling drinkt een speciaalbier of nipt aan een glaasje witte wijn. De overheersende talen zijn Frans en Nederlands, weinig Engels of andere talen. Publiek: twintigers tot zestigers.

De sfeer is gemoedelijk. Ook de politici zijn op vakantie vertrokken, geen verhitte discussies of gesmeed aan compromissen op deze plek in de schaduw van het parlement. En ook het personeel van de vakbond is in groten getale met vakantie. De aanwezige klanten zijn er het hart van in dat hun stamcafé weg moet.

Marina Pirottes klanten hopen dat de dienster een nieuw café in de buurt kan openen. Marina werkt al 22 jaar in Le Liberty en zou haar bazin die het café al 36 jaar uitbaat in het najaar opvolgen. Maar Le Liberty gaat in november dus onverbiddelijk dicht. Le New Daric sluit al eind september de deuren.

Dat onverbiddelijke klinkt vreemd in de oren, want AB Inbev heeft immers nog geen vergunning op zak voor het samenvoegen van de twee volkse cafés tot één brasserie. Het schepencollege buigt zich eind deze maand over de zaak. Of is dat maar een formaliteit?

West-Vlaamse broodzakken
Het Vrijheidsplein is eigenlijk een van de meest aangename plekken van de Vijfhoek. De Stad is er ook eigenaar van een rits winkels, cafés en flats. Als de Stad toelating geeft voor het vertimmeren van Le New Daric en Le Liberty, helpt ze mee aan het verhippen van de wijk. Dat klinkt ons bekend in de oren.

Toen Georges Dallemagne schepen van Stadseigendommen was (2001-2004) wou hij de huurprijzen van de flats in de buurt flink in de hoogte jagen. Dallemagne vond immers dat wie in een chique wijk wil wonen, daarvoor moet betalen. Maar dat stootte ook toen op weerstand.

Volgens voormalige buurtbewoner Peter Van Rompaey kende Dallemagne de wijk helemaal niet: “Ik was het totaal niet eens met het beeld dat Dallemagne toen van de wijk ophing. Wat Dallemagne vertelde, was totaal van de pot gerukt. Naast volkse cafés had je er ook een volks restaurant, Le Tiramisu als ik me goed herinner, waarvan de eigenaars op zaterdag ook een winkel openhielden in deze kantoorbuurt. Er was ook een Marokkaanse bakker, geen Pain Quotidien, met broodzakken van West-Vlaamse bakkerijen die ermee gestopt waren. En mijn grote inkopen deed ik in Sint-Joost aan het Madouplein, waar toen een Nopri was. Chique was het daar allesbehalve. Het was er toen al goed wonen, maar dat is niet hetzelfde als chique.” De geschiedenis dreigt zich andermaal te herhalen.

Aan het oog onttrokken
Sandwichbars komen, cafés gaan. Dat is de tendens van de jongste 20 jaar. “Het traditionele volkscafé verdwijnt, het café waar je alleen maar een pak chips en een droge worst kan verorberen wordt een zeldzaamheid,” zegt Marc Van Muylders, vice-voorzitter van HoReCa Brussel. De winstmarges op bier zijn volgens Van Muylders te klein. Het traditionele pintje kost de cafébaas meer dan de aankoop in de supermarkt. En dat weet de klant. De prijzen van bier en waspoeder zijn de referenties om van supermarkt te veranderen, aldus Van Muylders. Omdat de winstmarge op de pintjes te klein is, schakelen cafés meer en meer over op restaurantdiensten. De winstmarge op een croque monsieur – om maar één voorbeeld te geven – is veel groter dan op een pilsje. Maar dat is het vreemde aan het verdwijnen van Le Liberty en Le Daric: de uitbaters willen maar al te graag verder doen, maar het is multinational Inbev die de zaken anders ziet.

Maar er zijn ook cafés die dichtgaan en waar niets mee gebeurt. Le Laboureur aan de Jamarlaan in Sint-Gillis – naast het mooie theesalon La Ruche – was een iconisch café dat al jaren dicht is en dichtblijft. Zoals u op onze archieffoto kunt zien, zijn de muren beschilderd met taferelen uit het boerenleven. Duimen maar dat het café op een dag weer de deuren opent. Voor Café de la Poste naast het Vlaams-Marokkaans Huis Daarkom is het alvast te laat. Daar werd het mooie interieur met de prachtige lambriseringen vakkundig gesloopt.