Uitgelicht: Brussel blijft koploper Belgische economie

Vaak worden de negatieve kanten van de Brusselse economie belicht, de vele faillissementen, de torenhoge werkloosheid, de afkalvende industrie. Nochtans blijkt uit twee recente studies dat de Brusselse economie het, in vergelijking met de rest van het land, behoorlijk goed doet. Maar alles kan beter.

T wee weken geleden verscheen een studie van Dun & Bradstreet en Analytica Consulting. Daarin werd de economische activiteit in meer dan duizend Belgische gemeenten en hun deelgemeenten (per postcode) gemeten aan de hand van de balansen die de bedrijven jaarlijks neerleggen. Zowel qua omzet als qua winst staat 1000 Brussel op nummer 1. In de vijfhoek draaiden de bedrijven in 2010 een omzet van bijna 50 miljard euro en maakten ze samen bijna 8 miljard euro winst.

Brussel 1000 is lang niet de enige Brusselse gemeente die zo puik presteert. In de top 10 prijken ook Etterbeek, Evere, Elsene en Anderlecht. En Molenbeek, Schaarbeek, Haren, Sint-Gillis, Sint-Lambrechts-Woluwe en Oudergem zitten bij de twintig beste. Alleen Koekelberg en Ganshoren doen het wat minder.

Vergelijk je het hele Brusselse gewest met de andere arrondissementen dan steekt Brussel er met kop en schouders bovenuit. Het Brussels gewest behaalde een omzet van 218 miljard euro, veel meer dan de nummer 2, het arrondissement Antwerpen, dat 120 miljard noteerde. "Maar liefst 33 procent van onze nationale omzet wordt gegenereerd in het Brussels gewest," meldt de studie. Dat Brussel heel wat hoofdkantoren van grote Belgische en internationale ondernemingen telt, wat de omzetcijfers de hoogte in drijft, speelt natuurlijk mee. Maar zoals de auteurs stellen: hoge economische activiteit voedt het lokale ecosysteem. Plaatselijke broodjeszaken, tavernes en winkels profiteren mee.

Risicospreiding
In een tweede studie, gemaakt door de Hogeschool-Universiteit Brussel (HUB) in samenwerking met Graydon en Unizo, werd nagegaan hoe gespecialiseerd de Brusselse economie is in vergelijking met de centrumsteden Antwerpen, Gent, Luik en Charleroi. Blijkt dat de Brusselse economie veel gedifferentieerder is. Dit komt doordat Brussel groter is, maar ook doordat het de Vlaamse, Belgische en Europese hoofdstad is. "Bedrijven uit alle sectoren zien een voordeel in hun aanwezigheid in de hoofdstad, enerzijds als promotie voor hun commerciële activiteit, anderzijds als toeleveranciers aan andere sectoren," zo staat te lezen in de studie.

Professor Jan Van Hove van de HUB noemt het een zegen en een vloek: "Voordeel is dat Brussel beter bestand is tegen onverwachte economische schokken, risicospreiding dus. Als één sector verdwijnt, bijvoorbeeld door de sluiting van enkele ondernemingen, heeft dat minder consequenties voor de hele economie. Nadeel is dat het niet eenvoudig is om een gepast beleid uit te tekenen."

Het advies van de onderzoekers aan de Brusselse overheid is dan ook: richt u niet op één sector, maar neem brede maatregelen die gunstig zijn voor alle type bedrijven. De verbetering van de mobiliteit is zo'n maatregel.

Ongeveer de helft van al die aanwezige sectoren presteren sterk ten opzichte van het Belgische gemiddelde. Daarmee doet Brussel het beter dan de andere centrumsteden. Nochtans blijkt het hoofdstedelijk gewest iets meer te lijden onder de crisis dan Antwerpen, Gent en Luik. Niet alleen bepaalde industriële activiteiten deden het sinds 2008 wat minder, ook sommige dienstensectoren, zoals banken en verzekeringen, zakten in.

Horecabeleidsplan
Zwakke broertjes in Brussel zijn de bouwindustrie en de groothandel. Van Hove: "Dit heeft te maken met de mobiliteitsproblemen en met de schaarse, dure ruimte in Brussel." Ook de voedingsindustrie slabakt. "Dat is problematisch, want het is een industrie die veel mensen tewerkstelt," zegt Van Hove.
Opmerkelijk is dat de recyclagesector, toch een prioriteit voor de Brusselse regering, ondermaats scoort. Eveneens verrassend zijn de tegenvallende prestaties van typisch stedelijke activiteiten als detailhandel en vrije beroepen - artsen, advocaten en architecten.

De informatica-, reclame- en creatieve sector profiteren dan wel weer volop van de stadsbonus. Brussel scoort hiervoor ver boven het Belgisch gemiddelde.
Ook de horeca boomt. Dat bevestigt Erik Baptist van Atrium, de organisatie die onder meer starters helpt bij de oprichting van een handelszaak. "Tachtig van de honderd aanvragen betreffen horecazaken." Hij vindt dat Brussel dringend nood heeft aan een horecabeleidsplan. "In sommige wijken is er een wildgroei aan cafés en restaurants en ontstaan er conflicten met de buurtbewoners. Je kan je ook vragen stellen bij de duurzaamheid. Veel van die zaken gaan snel over de kop. "