Uitgelicht: Taalkader zet spuitgasten onder stress

Bij de Brusselse brandweer is het ongenoegen groot. Oorzaak zijn de problemen met het taalkader van de spuitgasten. Brandweerlieden lopen een promotie mis of verliezen zelfs hun vaste benoeming omdat het kader door de Raad van State vernietigd is.

De brandweerlui zetten afgelopen week hun eisen kracht bij met een betoging. Het kabinet van Brussels minister-president Charles Picqué (PS) kreeg toen een forse douche. De actie volgde op een hele week van administratieve stiptheidsacties: sinds 18 januari worden er geen brandpreventiedossiers meer behandeld en worden administratieve documenten doorgestuurd naar het kabinet van staatssecretaris voor Brandbestrijding en Dringende Medische Hulp Christos Doulkeridis (Ecolo).

Die actie blijft voorlopig lopen. "Er moet een structurele oplossing komen," zegt Dirk Van der Oug­straete van de vakbond ACV-Openbare Diensten. "Eind maart wordt een sleutelmoment."

De problemen met de taalkaders bij de brandweer zijn niet nieuw. Voor de oprichting van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest had de Brusselse Agglomeratieraad zeggenschap over de brandweer. De taalregeling impliceerde toen dat alle ambtenaren tweetalig waren. Althans, in theorie. In de praktijk waren veel brandweerlui eentalig, meestal Frans.

Bij de oprichting van het Gewest in 1989 werd de brandweer een pararegionale instelling, net als bijvoorbeeld Net Brussel. De tweetaligheid van de ambtenaar verviel en werd vervangen door de tweetaligheid van de dienst.

In Brussel bestaat daarover een politiek akkoord dat de verhouding vastlegt op ongeveer zeventig procent Franstaligen tegenover ongeveer dertig procent Nederlandstaligen.

Probleempje: die regeling is onwettig. De taalwetgeving stelt namelijk dat de verhouding Franstaligen/Nederlandstaligen berekend moet worden op basis 'van de cliënt'. In het geval van de brandweer: de verhouding tussen het aantal Nederlandstalige en Franstalige interventies.

Gevolg: als er een brandweerman zich gepasseerd voelt bij bijvoorbeeld een promotie en naar de Raad van State stapt, dan wordt zijn klacht gegrond verklaard. Met in het verleden tot gevolg dat eerdere promoties ongedaan werden gemaakt of dat benoemingen niet doorgingen.

Functioneel tweetalig
"Het is hoog tijd voor een definitieve oplossing," vindt Van der Ougstraete. "We moeten kunnen samenwerken op basis van vertrouwen. Het is al de derde keer in 21 jaar tijd dat de Raad van State promoties of benoemingen schrapt."

De vakbonden hebben daarom een aantal eisen op tafel gelegd bij de minister-president. Van der Ougstraete: "Een eerste oplossing voor de problemen met het taalkader is om ons onder te brengen in een andere instelling dan die van openbaar nut, met een andere taalregeling. Daar moet in het Brussels parlement wel een meerderheid voor gevonden worden. Een tweede oplossing, maar dat is federale materie, is het invoeren van functionele tweetaligheid . Daarbij hebben alle brandweermannen kennis van de 'vakbegrippen' in de andere taal."

Naast het probleem met het taalkader moet er ook een oplossing gevonden worden voor het statuut van de Brusselse brandweerlui. Nu wijkt dat nog af van hun Vlaamse en Waalse collega's, maar ook hierover loopt een klacht bij de Raad van State. De auditeur heeft in die kwestie al een negatief advies gegeven, het ziet er dus naar uit dat ook het statuut vernietigd zal worden. De vakbonden overlegden over dat probleem al met staatssecretaris Doulkeridis.

Een en ander zorgt voor ernstige personeelsproblemen. "Voor de mensen die al in dienst zijn, is de onzekerheid stresserend," zegt Van der Oug­straete. "We hebben nu bijvoorbeeld 41 officieren in het korps. Zeventien van hen hebben recht op een uitstapregeling, maar ze blijven langer werken. Als die allemaal zouden opstappen - en ze hébben dat recht -, dan zitten we echt met een probleem. Bovendien kunnen we niemand aannemen zonder taalkader, terwijl we ongeveer dertig mensen per jaar zien vertrekken."