Uitgelicht: Unizo en UCM plannen aantrekkelijke winkelbuurten

Unizo en UCM pleiten voor de oprichting van een commissie die beoordeelt of een nieuwe winkel wel past in een handelswijk. Ook ijveren beide middenstandsorganisaties voor Business Improvement Districts: handelaars en overheid die samen een plan uitwerken en betalen voor de promotie van de buurt. Brussel-Stad reageert eerder terughoudend.

U nizo en UCM trokken afgelopen zaterdag met hun voorstellen naar de Lakense winkelbuurt De Wand. Daar vond niet alleen de Dag van de Klant plaats, er was ook een vrolijke braderie aan de gang.

De Wand is een van de maar liefst 104 handelswijken in het gewest. Omdat die lang niet allemaal floreren, stelden de ondernemingsorganisaties een plan op om hun aantrekkelijkheid te verhogen.

Eerst en vooral moeten de 104 handelswijken nu eindelijk eens een duidelijke identiteit krijgen, zeggen Unizo en UCM. Die moet vastgelegd worden in het schema voor handelsontwikkeling, dat opgenomen wordt in het gewestelijk bestemmingsplan. Gevolg zou zijn dat er alleen nog handel mogelijk is in de welomschreven handelskernen. En niet zomaar eender welke handel. Unizo en UCM willen dat er ter vervanging van het nationaal comité voor de distributie, een gewestelijke commissie komt, bestaande uit schepenen van Handel, handelaars en experten.

Die moet de gemeenten adviseren over de vraag of een nieuwe winkel qua aanbod en kwaliteit wel op zijn plaats is binnen een bepaalde handelswijk. "Een H&M pas bijvoorbeeld niet in de Louizabuurt," aldus Francine Werth van UCM.

Het advies zou verplicht gevraagd moeten worden voor winkels van meer dan duizend vierkante meter, voor kleinere zou het facultatief zijn. "Het belangrijkste is dat er een richtschema komt voor elke handelwijk," zegt Anton Van Assche van Unizo.

Uithangborden
Brussels schepen van Handel Marion Lemesre (MR), die samen met enkele collega's naar Laken was afgezakt om de braderie te openen, reageerde terughoudend. "Een commissie die beoordeelt of een winkel past of niet, kan wettelijk niet. Dat is tegen de vrijheid van handel. Alleen voor het bannen van nachtwinkels is er een wettelijke basis."

Ook een ander voorstel van de middenstandsorganisaties zag de schepen niet meteen zitten. Unizo en UCM willen dat er, naar het voorbeeld van Kortrijk, Turnhout en Engelse steden, Business Improvement Districts ontstaan, bijvoorbeeld op de as Noordstation-Zuidstation.

Handelaars en overheid werken er samen projecten en promotie-activiteiten uit die ten goede komen van de wijk. En ze betalen samen. Voor de bijdrage van de handelaars zou de gemeente bijvoorbeeld de belasting op uithangborden kunnen gebruiken. "Kan niet, een belasting mag nooit voor één bepaald doel aangewend worden," zei schepen Lemesre.

Volgens Unizo bestaan hiervoor oplossingen. Van Assche: "Schaf de belasting af en maak er een retributie van. Dan kan het wel. Het komt erop aan dat, eenmaal zo'n plan goedgekeurd is, alle handelaars ook meebetalen. Niet zoals nu: de ene handelaar betaalt wel aan de plaatselijke handelaarsvereniging, de andere niet. En dan moet die vereniging braderieën en rommelmarkten organiseren om aan extra inkomsten te geraken."

OCMW-handelspanden
De middenstandsorganisaties willen voorts dat de handelaars hun zeg krijgen in de aanpak door de overheid van de veiligheids- en netheidsproblemen in de buurt. Van Assche: "Stad en politie stellen samen bijvoorbeeld 400 uren personeel beschikbaar: vuilnismannen, graffitiverwijderaars, stadswachten. Het buurtcomité kan vervolgens zelf beslissen hoe die ingezet worden. De behoeften van elke handelswijk zijn immers verschillend. En op die manier worden de handelaars geresponsabiliseerd."

Dan zijn er nog de leegstaande panden in de winkelstraten. Unizo en UCM willen dat de overheid haar verantwoordelijkheid neemt door panden te onteigenen of op te kopen en door in de eigen gebouwen kwaliteitswinkels te openen. "We doen ons best," zei OCMW-voorzitter Yvan Mayeur (PS), ook aanwezig op de braderie. "Onteigenen blijft juridisch heel ingewikkeld. Maar we kopen regelmatig gebouwen op. En de eigen OCMW-handelspanden proberen we te verhuren aan kwaliteitswinkels. Maar die zijn heel, heel moeilijk te vinden."