Vanraes blij met redding Dexia

Jean-Luc Vanraes (Open VLD), de Brusselse minister van Financiën, is tevreden dat Dexia als bankier van steden, gemeenten en gewesten gered is. De knowhow van Dexia is volgens hem onovertroffen. Wat de redding ons gaat kosten, is minder duidelijk: alvast vier miljard euro voor Dexia Bank België (DBB). De Gemeentelijke Holding komt in de bad bank terecht.

M ismanagement gaf doodsteek aan Dexia, kopte De Standaard dinsdag. De top van Dexia Holding, voorzitter Jean-Luc Dehaene en CEO Pierre Mariani, mogen het ontkennen, ook specialisten als hoogleraar Economie Paul De Grauwe (KUL) en Ivan Van de Cloot van de denktank Itinera wijzen de top van Dexia en de politici terecht. De raad van bestuur van de Gemeentelijke Holding bestaat uit politici. Voorzitter is de burgemeester van Zaventem, Francis Vermeiren (Open VLD); de ondervoorzitster is Anne-Sylvie Mouzon (PS), OCMW-voorzitster van Sint-Joost-ten-Node.

Ondertussen werd in de krant De Morgen gelekt dat Mariani, sinds hij in 2008 CEO van Dexia werd, een appartement geweigerd heeft. Mariani heeft gekozen voor een suite in het vijfsterrenhotel Amigo. Hij krijgt daar wel een fikse korting, hij betaalt voor de junior suite geen duizend euro per nacht, maar 'slechts' 545.

Nu het hek van de dam is, is de kans groot dat we de komende weken vergast worden op nog meer pikante nieuwtjes uit de bankwereld: de bankiers, die volgens specialisten geen (of veel te laat) lessen getrokken hebben uit de crisis in 2008, hebben het bij de publieke opinie goed verkorven.

Maar ter zake. De federale regering heeft Dexia genationaliseerd. Dat kost de Belgische belastingbetaler vier miljard euro. Een pak geld, maar zowat alle waarnemers zijn het erover eens dat er geen andere keuze was. Maar het betekent ook wel dat formateur Elio Di Rupo naar nog meer geld op zoek moet. Nog meer belastingverhogingen of besparingen, dus. De federale overheid is niet van plan om voor altijd bankier te spelen. Een paar jaar, klinkt het vaag.

"Het is een goede zaak dat Dexia gered is," zegt minister van Financiën en Begroting Jean-Luc Vanraes. Voor de spaarders en klanten van de bank, maar ook voor de openbare besturen. Vanraes: "Dexia is een gespecialiseerde bank. Toen ik OCMW-voorzitter (in Ukkel, red.) was, hebben we ooit met het idee gespeeld om de concurrentie tussen banken te laten spelen. Dexia bleek echter de enige die de nodige knowhow had om bankier van het OCMW te zijn."

In de jongste gemeenteraad van de Stad Brussel - dat was nog vóór de nationalisering - klaagde burgemeester Freddy Thielemans (PS) dat Dexia dit jaar geen dividenden uitkeert. Nochtans had Dexia op de nieuwe inbreng van de gemeenten in 2008 een opbrengst van dertien procent beloofd, zei de burgemeester. Die dertien procent werd maar één jaar uitbetaald.
De Stad Brussel is echter niet de enige gemeente die de komende jaren de uitkering van een dividend door haar neus geboord ziet. Alle gemeenten verliezen geld. De negentien Brusselse gemeenten hebben samen meer dan zes miljoen aandelen; een zesde is in handen van Schaarbeek; Anderlecht vervolledigt de top drie. Schaarbeek is zelfs de derde grootste aandeelhouder van het land. De gemeenten hoeven de komende jaren alvast geen inkomsten uit de Gemeentelijke Holding te verwachten. Vanraes: "Aandeelhouders nemen altijd risico's. Het is jammer dat de inkomsten wegvallen, maar ze hebben ook jarenlang mooie dividenden gehad."

Het is zeer waarschijnlijk dat de gemeenten bij het Gewest gaan aankloppen voor hulp. En dat ze een deel van het geld van de herfinanciering van Brussel gaan opeten, zodat het Gewest opnieuw geen middelen heeft om het eigen beleid te versterken. Vanraes: "De gemeenten moeten hun uiterste best doen om hun problemen zelf op te lossen. In echt dramatische omstandigheden kan het Gewest wel bijspringen." Het is dan ook zeer de vraag of hogere belastingen in gemeenten die veel dividenden moeten missen, kunnen uitblijven. Tenzij ze kiezen voor besparingen. En wat met hogere gewestbelastingen? Vanraes: "Ik heb hogere belastingen al twee jaar kunnen tegenhouden. Zoals in het verleden zullen we onze uitgaven goed beheren."

Brussel, Vlaanderen en Wallonië dringen er bij de federale regering op aan dat de drie gewesten aandeelhouder kunnen worden van de nieuwe DBB. Ze vrezen dat DBB de waarborg zou opeisen die de gewesten voor de schuld van de Gemeentelijke Holding aan Dexia gegeven hebben. Vanraes: "We vragen de federale overheid zeer uitdrukkelijk om dit niet te doen." Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest stelde zich borg voor 97 miljoen euro.

Ondertussen overweegt Moody's om de rating van het Vlaams en het Waals Gewest en van de Franse Gemeenschap te verlagen. Omdat Brussel geherfinancierd wordt, vreest Vanraes niet voor het Brussels Gewest. De nieuwe rating is pas voor december. Wie weet wat er ondertussen nog allemaal gebeurt.