Vlamingen en Walen rijker, Brusselaars armer

De inkomenskloof tussen Brussel en de rest van het land blijft niet alleen groeien. Het gemiddelde inkomen per inwoner daalde ook voor het eerst sinds jaren. Zeven van de tien armste gemeenten van het land liggen in het Brussels gewest, Sint-Joost staat nog steeds op de laatste plaats. "Maar het gaat niet enkel om verarming."

De inkomenskloof tussen Brussel en de rest van het land groeit steeds meer, zo blijkt uit cijfers van de FOD Economie. De welvaartsindex voor Brussel daalde tussen 2009 en 2010 opnieuw en bedraagt nu nog slechts 81. Anders gezegd: het gemiddelde fiscale inkomen in het hoofdstedelijk gewest bedraagt slechts 81 procent van het nationale gemiddelde. In Vlaanderen bedraagt diezelfde index 106. Bij de grote steden doet enkel Charleroi het met 77 nog slechter.

Voor het eerst sinds jaren is er bovendien een echte daling van die inkomsten in Brussel in absolute cijfers. Brussel is ook de enige regio waar het gemiddelde inkomen afneemt, met 1,2 procent. In Vlaanderen was er een stijging met 2,5 en in Wallonië met 2,7 procent, hoewel dat grotendeels geneutraliseerd wordt door de inflatie.

Een Brusselaar had in 2010 gemiddeld 12.593 euro ter beschikking. In het Vlaams Gewest ligt het gemiddeld inkomen per inwoner (dus niet per aangifte) op 16.599 euro, in het Waals Gewest op 14.763.

Bekijken we de evolutie over tien jaar, dan steeg het gemiddelde inkomen in Brussel met 26 procent, terwijl dat in Vlaanderen 40 procent was en in Wallonië zelfs 46 procent (zie figuur).



© FOD economie

Centrumsteden minder welvarend
Ook een blik op de welvaartsindex van tien jaar geleden helpt de trend in beeld brengen. In 2000 scoorde het Brussels gewest nog 90 op die index. En in 1977 haalden de 19 gemeenten liefst 118 en verdiende de Brusselaar dus net een vijfde meer dan het nationaal gemiddelde.

Maar ook in Antwerpen zakte de welvaartsindex in tien jaar van 104 naar 91. De dalende trend geldt voor bijna alle centrumsteden in het land.

"De dalende index duidt niet per se op een verarming, maar is voor een groot deel te verklaren door een stijging van het aantal gezinnen met kinderen", zegt demograaf Patrick Deboosere (VUB). "In steden zie je overal het aantal gezinnen met kinderen toenemen. Die gezinnen worden niet groter, maar het zijn er wel meer. Daardoor krijg je het fenomeen dat verouderende gemeenten met minder kinderen hoger scoren op de index."

Ook het aantal jonge werkenden ligt hoger in een stad. "In Brussel wonen veel net afgestudeerde jongeren aan het begin van hun carrière, die nog niet zo veel verdienen. Ook dat speelt mee."

"Er is zeker een uitbreiding van de armere bevolkingsgroepen. Maar er komen toch ook heel wat hoge inkomens bij. En er zijn inwoners van wie het inkomen niet meegerekend wordt, zoals de Europese ambtenaren. Het gaat dus zeker niet enkel om verarming, maar de cijfers kunnen wel duiden op een verdere dualisering in de samenleving."

Top tien
Sint-Joost blijft met voorsprong de armste gemeente van het land (7.853 euro per inwoner). Dat is bijna 50 procent onder het Belgische gemiddelde. Ook hier gaat het niet over het inkomen per aangifte, maar per inwoner. In gemeentes met veel gezinnen met kinderen zal het inkomen per inwoner dus lager liggen. Maar ook het inkomen per aangifte ligt in Sint-Joost lager dan in de rest van het land.

Daarna volgen Molenbeek (9.499 euro) en Schaarbeek (10.606 euro). Ook Sint-Gillis, Anderlecht, Brussel-Stad en Koekelberg staan in de top tien. De enige niet-Brusselse gemeenten zijn Farciennes, Dison en Colfontaine.

In het geval van Sint-Gillis dient vermeld dat de gemeente wel degelijk stijgende inkomens optekent. Sint-Gillis 'stijgt' dan ook van derde armste gemeente naar vijfde armste van het land. De gemeente is de enige die de voorbije jaren de welvaartsindex zag stijgen. In alle andere gemeenten, ook in de rijkere, daalde de index.

Watermaal-Bosvoorde is qua inkomens de rijkste Brusselse gemeente met 17.871 euro per inwoner. Dat is nog altijd ver onder het gemiddelde inkomen in de rijkste gemeente van het land, Sint-Martens-Latem (23.511 euro).

Gemeente

Gemiddeld inkomen per inwoner

Welvaarts- index

Anderlecht

10.939

70

Oudergem

16.171

104

Sint-Agatha-Berchem

14.521

93

Brussel

11.104

71

Etterbeek

12.700

81

Evere

12.776

82

Vorst (Brussel-Hoofdstad)

13.142

84

Ganshoren

14.294

92

Elsene

13.449

86

Jette

13.791

88

Koekelberg

11.671

75

Sint-Jans-Molenbeek

9.499

61

Sint-Gillis

10.773

69

Sint-Joost-ten-Node

7.853

50

Schaarbeek

10.606

68

Ukkel

17.265

111

Watermaal-Bosvoorde

17.871

115

Sint-Lambrechts-Woluwe

15.412

99

Sint-Pieters-Woluwe

17.373

111

Overzicht: gemiddeld fiscaal inkomen per inwoner en welvaartsindex in 2010 in de Brusselse gemeenten