Expo: Sarcofagen onder de sterren van Noet

Funeraire kunst van de Nijlbeschaving (Egypte) is altijd al een dada geweest van het Jubelparkmuseum. Met de grote expositie Egyptische sarcofagen wordt het restauratieproces van aloude collecties onder de loep gehouden. Maak het live mee.

M ummiecartonages, lijkkisten, sarcofagen, kanopenkruiken, dodenboeken, hartscarabeeën, amuletten,… er is nergens zo dierbaar luxueus mee omgesprongen als in de Egyptische oudheid. Nu een en ander in het kader van een groot wetenschappelijk onderzoek voor de ogen van het publiek onder handen wordt genomen, haalt het Jubelparkmuseum als nooit tevoren de band met de bezoeker terug aan. In de tentoonstelling zelf gaan Italiaanse onderzoekers objecten en mummies bestuderen, in een pop-up laboratorium. En daar is wel wat bekijks aan.

Terracotta kist
De verzameling vertrekt van de ‘tweede cachette van Deir el-Bahari (het graf van Bab el Gassous of Poort van de Priesters)’ die in 1891 uit angst voor plundering in alle haast werd geruimd. Nauwkeurige notities werden toen niet uitgevoerd, want de egyptologen stapelden lukraak deze grafensembles bij ander opgedist grafmateriaal. Een Europees project van 2013, waarin de KMKG participeren, probeert nu alle objecten te reconstrueren in hun oorspronkelijke betekenis en plek. Geavanceerde spitstechnologisch onderzoek, bijvoorbeeld op de mummies, gaat alvast voor verheldering zorgen.

Enkele weken terug werd daar al ruim over gepubliceerd in de media – er werd een radiografie-dag georganiseerd voor de pers. In de tentoonstelling wordt dit hedendaags facet van onderzoek dan ook prikkelend uit de doeken gedaan.

Waarom is deze collectie zo interessant? De magische reis van de overledene naar de overkant van de rivier die twee levens scheidt, heeft altijd voor fascinatie gezorgd. Het gigantische graf van Bab el Gassoes herbergde honderden lijkkisten en ander materiaal. Het was de laatste rustplaats van priesters en priesteressen van Amon (21ste Dynastie). Omdat het museum van Cairo al overstelpt was met dit soort kisten, werden ze gul uitgedeeld aan bevriende landen. Zo kwam België in handen van een deel.

Nu is het zaak om alle begunstigden van toen te verenigen, om zo een betere kijk te krijgen op de hele grafsite van de priesters. Ook kunnen hierdoor opvattingen over het hiernamaals en de faraonische theologie bestudeerd worden en in een nieuw kader geplaatst. Onder de unieke stukken onder meer het indrukwekkende deksel van de kist van Chonsoetefnacht en een terracotta kist van Men. Maar ook het skelet van een 23-jarige dat ontvleesd en versneden moet zijn geweest, om het in een te kleine kist te doen passen.

Centrale labo
Interessant aan de expositie is het detail, waar bijzondere aandacht aan kan worden besteed. Een kist met opschrift, die aan de ene kant om ‘voedseloffers’ vraagt en aan de andere kant om een ‘mooie begrafenis’. Een sarcofaag in de vorm van een parallellepipedum met gewelfd deksel, dat de sarcofaag van de Nacht werd gedoopt. Ook terracottalijkisten lokken de aandacht en kanopen van katten. En dodenkist in aardewerk werd lange tijd als minderwaardig en dus niet interessant beschouwd, tegenover houten en stenen sarcofagen.

Maar de expositie bewijst dat een verhaal en een leven achter elk object voor prikkelende fascinatie kan zorgen. Mis vooral het centrale labo niet.

Sarcofagen. Onder de sterren van Noet

data: 15/10 > 20/04/2016

waar: Jubelparkmuseum, Jubelpark 10, Brussel. Info: