Nieuw museum voor Arabische cultuur

Een gloednieuw museum over de geschiedenis van de Arabische cultuur opent op 4 april vlakbij het Madouplein. Het initiatief komt van het Arabisch Cultureel Centrum, al 25 jaar een vrijzinnige stem in de Brusselse Arabische wereld. "Arabisch en moslim zijn niet synoniem."

Het museum komt in de Verbondsstraat, over 600 vierkante meter. Dat is ongeveer de helft van de oppervlakte van het Centrum.

“Het museum gaat een overzicht bieden van de Arabische geschiedenis”, vertelt directeur Ali Khedher, stichter-vrijwilliger van het centrum en tevens professor aan het Europacollege in Brugge. “Het eerste deel handelt over de periode vóór de islam (dus vóór de 7de eeuw na Christus, red.), het tweede deel over de periode na de islam (vanaf de 7de eeuw). Dat gebeurt aan de hand van teksten, gebruiksvoorwerpen, geografische kaarten, muziekinstrumenten, schilderijen, enz.

Het gaat om schilderijen van nu, die speciaal voor het museum zijn gemaakt door vooral Arabische schilders, maar in de stijl van de Europese Oriëntalisten – denk maar aan Ingres of Delacroix. Figuratieve schilderijen dus, terwijl het merendeel van de Arabische kunstenaars niet-figuratief schildert.

Historische taferelen komen dus op een luchtige, didactische manier aan bod. “Zo zijn er schilderijen over de verhalen van 1001 Nachten of over Sinbad de Zeeman. Het museum telt ook twee panorama’s: een van de historische stad Petra in Jordanië, de andere over de befaamde Okaz Souk in Saoedie-Arabië”.

'Andere klok laten horen'
“Belangrijk is ook dat we van de inbreng van de niet-Arabische volkeren – de Perzen, de Koerden, de berbers - tonen in de totstandkoming van de Arabische cultuur. Het museum belicht ook de innige band tussen de Europa en de Arabische landen. Wist u trouwens dat de woorden Europa en Arabië de zelfde oorsprong hebben en “het Westen” betekenen?”

En dat is meteen de reden van bestaan van het museum volgens Khedher: aantonen dat de Arabische cultuur al lang bestond vóór de bloei van de islam, aantonen dat 'Arabisch' geen synoniem is voor 'moslim'. Khedher benadert de Arabische geschiedenis vanuit een lekenstandpunt. Op een ogenblik waarop islamisten aan belang winnen is het volgens Khedher belangrijk om een andere klok te laten horen.

Khedher zegt vooral te mikken op een publiek van Europeanen, scholen en een Arabisch publiek.

Nauwelijks of geen subsidies
Het Arabisch Cultureel Centrum overleeft al een kwarteeuw nagenoeg zonder subsidies. Het zit directeur Ali Khedher hoog dat minister van Cultuur van de Franse Gemeenschap Fadila Laanan (PS) wel miljoenen uittrekt voor ‘haar’ Espace Magh (Maghrebijns cultureel centrum). Kheder, professor aan het Europacollege in Brugge, investeert ook veel eigen middelen in het museum.

“Maar dat maakt ons museum-in-wording uniek in de wereld”, zegt Khedher aan brusselnieuws.be. “Neem nu het Institut du Monde Arabe in Parijs. Dat krijgt 70 procent subsidies van de Franse overheid, en dertig procent van de Arabische landen. Het museum dient veel meer de Franse belangen in de wereld. Wij zijn helemaal onafhankelijk” aldus Khedher.

De totale kostprijs voor het museum wordt geraamd op 1,2 miljoen euro. "Het geld komt grotendeels uit eigen middelen, zoals de opbrengst van de cursussen. We tellen hier zo'n 350 cursisten. Er is een kleine subsidie van 5.000 euro van de Arabische Liga en ook een bedrag van de Raad voor Arabische ambassadeurs. Maar dat is eerder een morele steun", aldus Kheder.

Ook nieuwe academie
Niet alleen het museum opent in april, maar ook de Academie voor Arabische Muziek. “Alle klassieke instrumenten komen aan bod, zoals de Ud (luit) en de santur (hakkebord)", besluit Khedher.

En daar blijft het niet bij. Khedher heeft ook plannen voor een muziekinstrumentenfabriek. Daar zullen jonge werkzoekenden een opleiding krijgen om Arabische instrumenten te maken.