Uitgelicht: Trade Mart als tiende bol

Nog voor het Neo-project uit de startblokken schiet, heeft de Heizel er weer een attractie bij. Het Atomium kocht de collectie van het Plasticarium en opent eind volgend jaar een kunst- en designmuseum in het gebouw van de Trade Mart.

H et stond in het bestuursakkoord van Brussel-Stad en over een jaar wordt het ook werkelijkheid. De collectie van het Plasticarium krijgt een deftige stek. Niet in het voormalige atelier van Christophe Coppens of elders in de Dansaertbuurt, zoals eerder werd geopperd, maar op de Heizel.

Het Plasticarium is een creatie van Philippe Decelle (66), die meer dan duizend voorwerpen in plastic verzamelde, waarvan de hoofdmoot uit de periode 1960-1973. Het begon ermee toen hij in 1987 een plastic stoel van Joe Colombo bij het grof vuil zag staan. “Plastic was het materiaal van mijn jeugd. Een nieuw materiaal, dat brak met alle tradities. In nieuwe kleuren, oranje, geel en rood, die het optimisme van de tijdsgeest weergaven,” zegt Decelle.

Hij zocht op zolders, bij brocanteurs en vlooienmarkten en legde een collectie aan die uniek is in haar soort: van een koffiezet van Krups en andere gebruiksvoorwerpen tot de bekende stoel van Verner Panton en waardevolle kunstwerken. Niet alleen door de flashy kleuren, ook door de vormgeving heeft de verzameling iets speels. Zoals Decelles favoriete stuk, de gele schelp van Peter Ghyczy die opengeklapt kan worden tot tuinstoel.

Hij bracht zijn verzameling onder in zijn woonhuis in de Locquenghienstraat. Daar liet hij bezoekers toe, maar mondjesmaat en alleen op afspraak. “Ik moest alles in mijn eentje doen, zonder subsidies. Bovendien was het een hobby,” zegt Decelle, die burgerlijk ingenieur en ook kunstenaar is.

Hij stopte met verzamelen in 2002 en begon vanaf dat moment uit te kijken naar een manier om zijn collectie te bestendigen. In de loop der jaren kreeg hij talloze voorstellen van binnen en buiten het gewest. “Meestal waren de ruimtes ongeschikt. Het voorstel van het Atomium is echt het beste.”

De vzw Atomium heeft de designverzameling gekocht. Voor welk bedrag, is niet bekend. De collectie zou 2,5 miljoen euro waard zijn, maar zoveel heeft de vzw er niet voor betaald. “Decelle heeft een mooie geste gedaan,” zei voorzitter Freddy Thielemans (PS) maandag bij de presentatie. De verkoopsakte is mee ondertekend door de Koning Boudewijnstichting, die ervoor garant staat dat de collectie achteraf niet in stukjes wordt doorverkocht.

Momenteel loopt in het Atomium al de expo Orange Dreams, Plastiek is magnifiek, een voorproefje, met honderdvijftig objecten uit de collectie. Over een jaar zal er veel meer te zien zijn. Het Atomium huurt immers een ruimte van 5.000 vierkante meter in de Trade Mart. De helft is bestemd voor de objecten in plastic. Voorts is er plek voor een auditorium, een cafetaria en een winkel. Duizend vierkante meter is bedoeld voor wisseltentoonstellingen. Het Plasticarium wordt immers ook een nieuw museum voor kunst en design uit de 20ste en 21ste eeuw, het Art en Design Atomium Museum, afgekort ADAM. In maart 2016 zal er al een expo zijn over design tot 1960. Voor 2017 is een tentoonstelling gepland in samenwerking met de Vitra-stichting uit Basel.

Brussel-Stad geeft een subsidie van 400.000 euro voor de inrichting van het museum. De rest – 200.000 euro - betaalt het Atomium zelf. De vzw staat ook in voor de werkingskosten. “Met 100.000 bezoekers draaien we quitte,” zegt Atomiumdirecteur Henri Simons (PS). Het Atomium krijgt nu jaarlijk ruim 600.000 bezoekers over de vloer.

Volgens Brussels schepen van Cultuur Karine Lalieux (PS) komt ADAM niet in het vaarwater van het MAD, het geplande Mode and Design Center aan de Nieuwe Graanmarkt. “Het MAD heeft vooral een economische functie, geen museale,” zegt ze.

Recordtempo
Brussel-Stad en de vzw Atomium zijn in hun nopjes dat ze in deze crisistijden een nieuw museum kunnen openen. “Dit is een boost voor het imago van het Atomium,” zei Thielemans. Volgens Simons zijn er veel culturele en toeristische initiatieven nodig om de Heizelvlakte levendig te houden. Hij kijkt dan ook uit naar de komst van Neo. “Neo is een goede zaak, het Atomium ligt dan niet meer geïsoleerd in het noorden van de stad. En als je uit de metro komt, kom je niet meer op een parking terecht.”

Schepen van Toerisme en Financiën Philippe Close (PS) noemde het nieuwe museum dan weer een aanwinst voor Neo. “Het museum stond niet in de plannen voor Neo, maar geleidelijk komen er allerlei dingen bij.”

Het museum is inderdaad al het twee project dat Stad Brussel, in recordtempo en zonder veel publiek debat, uit de grond stampt met het oog op Neo. Eind 2012 verrees in enkele maanden tijd Paleis 12. Een tentoonstellingspaleis dat, en stoemelings volgens milieuverenigingen, verbouwd werd tot concertzaal voor 15.000 personen.

Ook nu wordt de klus in een recordtempo geklaard. Begin december 2015 moet het museum opengaan. Omdat het geen ‘grote ingreep’ wordt, komt er geen openbaar onderzoek. Om dezelfde reden is er geen architectenwedstrijd gepland. Drie bureaus zullen een ontwerp mogen indienen.