Tegelijk poëtisch en vol Belgische humor, zo zijn de tijdloos frisse kortfilms van Brusselaar Patrick Van Antwerpen. Zijn enige langspeelfilm was echter nooit in de grote bioscoop te zien. Cinematek doet de regisseur nu alle eer aan met een dvd-uitgave.
© Cinematek
| Cinemetek brengt een dubbel-dvd uit met daarop "Vivement de soir", de enige langspeelfilm van Patrick Van Antwerpen en vijf kortfilms.
Cinematek blikt oeuvre Patrick Van Antwerpen in dvd
In 2015 begon Cinematek honderd oude films te digitaliseren. Dat gebeurde ook met het filmoeuvre van Brusselaar Patrick Van Antwerpen (1944-1990). Van Antwerpen behoorde tot de eerste studenten van de Elsense theaterschool INSAS.
Hij amuseerde er zich met acht millimeter fictiefilms te maken. Later maakte hij kortfilms op 35 millimeter, vertrekkend van een toneelsituatie, gekaderd in één tijd en één plaats: het soort ironische en surrealistische situatieschetsen waarin ook Samuel Beckett uitblonk. Ontegensprekelijk liet Van Antwerpen zich beïnvloeden door de slapstickkomedies van de Franse filmregisseur Jacques Tati.
De kortfilms Le Banc, La baraque, L’Autobus, L’Air du large, Un joli petit coin, Rue de l’arbre unique werden in het voorprogramma van bioscoopzalen gedraaid door Belga Film en Ciné Vogue. Het deel van de ticketverkoop dat hij hiervoor kreeg, bleek voldoende om de montagekosten en acteurs te betalen.
Studie- en productiekompaan Daniel De Valck heeft hem van nabij gevolgd: “In de kortfilms Le Banc (1971) of L’Autobus (1973) werd vertrokken van wat er zich op één plek kon afspelen,” zegt De Valck. “De amateur- en toneelacteurs werden in beeld gebracht en hadden het over koetjes en kalfjes, zoals dat op straat gebeurt als mensen voor het eerst met elkaar aan de praat raken, terwijl ze samen hetzelfde beleven.”
© Cinematek
| "Vivement ici": de films van Patrick Van Antwerpen zijn uit het leven gegrepen.
“De bus of tram die niet tijdig passeert, het was en is van alle tijden,” blikt De Valck terug. “Met L’Autobus raakte Van Antwerpen op het filmfestival van Moskou binnen. Ik reisde er met hem naartoe. De Russen vonden de kortfilm een supergoeie kritiek op het kapitalistisch systeem van openbaar vervoer dat niet werkt. Moskou zelf gaf ook inspiratie aan Van Antwerpen. Hij stond er versteld van de lege rekken en het beperkte aanbod in de warenhuizen.
Weer thuis gebruikte hij die ervaring om de langspeelfilm Un supermarché, later omgedoopt tot Vivement ce soir (1985) te regisseren. De film hekelt het overaanbod in het grootwarenhuis. Dezelfde acteurs als eerder kwamen samen in deze tableau vivant. Er werd vier weken gedraaid in een winkel in Kraainem, als een soort documentaire die de winkelbedienden en kopers observeert. Wat er gebeurt, is vaak hilarisch: zo besluit iemand om op restaurant te gaan omdat er te veel ingrediënten moeten gekocht worden om een spaghettigerecht te bereiden. Na de opnames werden stemmen op de film gezet."
"Voor de film 'Vivement ce soir' werd vier weken gedraaid in een winkel in Kraainem"
“Patrick had een neus voor acteurs,” zegt De Valck. “Yolande Moreau (°1953) was nog jong in zijn langspeelfilm, maar haalde later drie Césars, en werd een ster dankzij films als Le fabuleux destin d’Amélie Poulain van Jean-Pierre Jeunet en Le tout nouveau testament van Jaco Van Dormael.”
Dat de film Vivement ce soir na de eindproductie nooit in zalen werd vertoond, is te wijten aan een ongelukkige afspraak. Het was de bedoeling om de film te draaien als openingsfilm van een nieuwe filmzaal op het Fernand Cocqplein. Maar na zes jaar gebakkelei kwam het filmzalencomplex er toch niet. Vreemd, want de kortfilms van Van Antwerpen zijn wel overal in zalen vertoond, van Oostende tot Charleroi. De langspeelfilm zit nu in het distributiecircuit, maar een vertoning in Brussel of elders is voorlopig niet geprogrammeerd.
Dubbel-dvd Patrick Van Antwerpen, Vivement ce soir + vijf kortfilms, uitgegeven door Cinematek, 21 euro, www.cinematek.be
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.