‘Geen buitenlandse toeristen meer? De bodem was toch al bijna bereikt’

Vanaf woensdag zijn buitenlandse toeristen tijdelijk niet meer welkom in ons land. “Een enorme extra klap is het niet,” zegt woordvoerder Samir Al-Haddad van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België (KMSKB). “Er waren de afgelopen maanden maar bitter weinig buitenlandse bezoekers.”

De Belgen mogen door de nieuwe coronamaatregelen vanaf woensdag geen toeristische reizen meer maken naar het buitenland. Omgekeerd geldt er tot 1 maart ook een verbod voor buitenlanders op toeristische en recreatieve reizen in ons land.

Volgens Al-Haddad gaat het niet heel veel uitmaken omdat de buitenlandse bezoekers al heel schaars waren geworden. “Na de eerste lockdown hadden we weer hoop. Juli was zelfs een goede maand. De horeca was open, de grenzen waren open en de buitenlanders kwamen terug. Maar met een tweede lockdown in zicht zakte het in augustus weer helemaal in,” vertelt hij. “In de kerstvakantie was er een hele lichte stijging, enkele Fransen, maar nauwelijks Nederlanders of Duitsers.”

Door het wegblijven van de buitenlanders, maar ook doordat culturele verenigingen, scholen en vele senioren hun uitstap naar het museum schrapten, moest het KMSKB het in 2020 met 75 procent minder bezoekers doen dan het jaar voordien.

Ook het Atomium raakte driekwart van zijn bezoekersaantal kwijt, vertelt adjunct-directeur Julie Almau-Gonzalez. “In normale tijden komt tweederde van onze bezoekers uit het buitenland.”

Pieter Van der Gheynst, directeur van Brussels Museums, zag het aantal buitenlandse bezoekers in alle musea van de stad de afgelopen maanden slinken. “Hoewel het de afgelopen weken nog mocht, kwamen ze niet meer. Het was te lastig met alle quarantaines, hier en bij terugkeer in hun eigen land.” Tijdens de kerstvakantie trokken de Brusselse musea dan ook zestig procent minder bezoekers dan in 2019.

De musea zijn vandaag genoodzaakt zich te richten op de Belgische bezoeker. “Maar ze kunnen daar ook hun voordeel mee doen,” meent Van der Gheynst. “Musea zijn de enige culturele locaties die momenteel nog open zijn. Veel Belgen kennen maar vier of vijf musea. De andere kunnen zich nu ook in de kijker zetten.”

Natuurlijk moeten de buitenlandse bezoekers snel terugkomen. Van der Gheynst: “Momenteel is het nog niet zo’n probleem. Januari is sowieso een slechte maand. Maar als het internationaal toerisme tegen de paasvakantie niet opnieuw op gang gekomen is, dan is dat echt een streep door de rekening.”

Voor de Brusselse hotelsector, die voor 85 procent afhankelijk is van internationale reizigers, kan het moeilijk erger. “We zitten al bijna aan nul hotelgasten,” zegt Rodolphe Van Weyenbergh van de Brussels Hotels Association. “Meer dan de helft van de hotels is dicht en in de andere is de bezettingsgraad gemiddeld tien procent. De paar buitenlanders die er nog logeren zijn bijvoorbeeld de crewleden van een vrachtmaatschappij. Er zijn hotels met 150 kamers die soms maar één kamer verhuren.”

Volgens Van Weyenbergh redt de sector het niet zonder bijkomende steun van de federale overheid en het gewest. “De hotels zitten ondertussen al elf maanden zonder eigen inkomsten.”

Zopas maakte het gewest extra geld vrij voor steun aan ondermeer de hotels. Van Weyenbergh: “Dat zal zeker helpen, maar het is niet genoeg. Het maximumbedrag van deze nieuwe premie is 50.000 euro. Dat is zelfs onvoldoende om de vaste kosten van één maand te dekken. Een hotel met honderd kamers heeft maandelijks, los van de huur of de hypotheek, 70.000 euro vaste kosten. Dat geldt ook voor hotels die dicht zijn want ook dan zijn er enkele mensen nodig voor onderhoud en veiligheid en lopen kosten als verzekering door.”