Je boosterprik halen, hoe werkt dat?

Een, twee, drie vaccins in de arm en we kunnen het nieuwe jaar invliegen. Dat lijkt toch de toon van de nieuwe fase in de Brusselse vaccinatiecampagne. Brussel is klaar voor 60.000 boosterprikken per week en voor Nieuwjaar komen ongeveer 600.000 mensen daarvoor in aanmerking. Hoe kan jij er een halen? En waarom is dat nuttig? Dat leggen we hieronder uit.

Met de eindejaarsperiode in aantocht heeft de Brusselse vaccinatiecampagne opnieuw de wind in de rug. Nog voor de jaarwisseling komen zeker 600.000 Brusselaars in aanmerking voor een extra dosis. Dat zijn allemaal mensen die lang genoeg geleden hun vorige vaccin kregen. Iedereen kan zich voor de herhalingsprik inschrijven via het online platform Bruvax.

• Wie komt in aanmerking voor een boostervaccin?

Alle volwassen Brusselaars die al volledig gevaccineerd zijn. Ook Brussels zorgpersoneel, dat niet in Brussel woont maar hier wel werkt, kan in Brussel terecht voor een herhalingsdosis.

De timing van de vorige prik is wel belangrijk. Wie een eenmalige dosis van het vaccin van Johnson & Johnson kreeg, kan al na twee maanden een boostervaccin krijgen. Wie twee dosissen van AstraZeneca kreeg, moet vier maanden wachten na de tweede dosis. Wie dubbel gevaccineerd is met ofwel Pfizer ofwel Moderna, moet ook vier maanden wachten na de tweede dosis.

Na die termijn neemt de bescherming van die vaccins tegen Covid-19 af, leren verschillende studies. Het gaat in de eerste plaats om de bescherming tegen infectie, de bescherming tegen ziekenhuisopname en overlijden houdt beter stand. (Lees verder onder de afbeelding)

• Wat is het nut van zo’n extra boosterprik?

De boosterprik is een herhalingsvaccin. Het herinnert ons immuunsysteem aan een eerdere reactie tegen Covid-19, want het jaagt onze antistoffen weer de hoogte in. “Het is een schot onder de kont,” zegt viroloog Steven Van Gucht van Sciensano. “Na twee vaccins ontwikkelen de meeste mensen antistoffen, maar na enkele maanden worden die minder actief. De bescherming tegen ernstige ziekte blijft redelijk goed, maar de bescherming tegen besmetting zal afnemen.”

Op dit moment is het coronavirus zo aanwezig in ons land dat het nuttig is om de kans op nieuwe besmettingen zo goed mogelijk te beperken. “Met een derde prik zal je bijdragen aan een algemene vermindering van de viruscirculatie, wat de ziekenhuizen uiteindelijk ook weer zal ontlasten,” zegt Van Gucht. “Daar zal je als jongere ook van profiteren, want dan zullen we de maatregelen sneller kunnen lossen.”

Voor oudere en kwetsbare personen biedt het boostervaccin daarbovenop een belangrijke extra bescherming tegen ernstige ziekte en ziekenhuisopnames.

• Waar kan ik terecht voor mijn derde prik?

Er zijn in Brussel nog vijf vaccinatiecentra open, die je kan terugvinden op de website coronavirus.brussels. In elke gemeente zijn er ook een of twee kleinere, lokale vaccinatieposten. In 19 apotheken in heel Brussel kan je tenslotte ook terecht voor een herhalingsprik. Die vind je op de kaart hieronder. (Lees verder onder de afbeelding)

• Hoe maak ik een afspraak voor een boosterprik?

Via de website Bruvax of telefonisch via het nummer 02 214 19 19.

Op de website moet je inloggen met je rijksregisternummer en postcode. Je krijgt dan een lijst van verschillende vaccinatiecentra, -bussen en -antennes te zien in heel Brussel. Als je een locatie aanklikt kies je of het om een eerste of extra dosis gaat. Vervolgens zie je een kalender met de beschikbare afspraakmomenten. Daaruit kan je een vrij moment kiezen. Op de dag van je afspraak moet je een vaccinatiebewijs of Covid Safe Ticket kunnen tonen, waarop de datum van je vorige vaccins is genoteerd.

Wie een afspraak wil maken in één van de 19 apotheken, kan dat doen via hun website. Die wordt pas later deze week gelanceerd.

• Ik ben in het buitenland gevaccineerd, maar woon in Brussel. Kan ik in Brussel een boosterdosis krijgen?

Ja, dat kan. Je moet je buitenlandse vaccins wel eerst laten registreren bij een Brusselse huisarts. Dat kan door je vaccinatiebewijs en identiteitskaart te tonen. De huisarts kan je eerste vaccinaties dan uploaden in het Belgische systeem.

Wie geen huisarts in Brussel heeft, kan er een vinden via het nummer 1710.

• Ik ben in Vlaanderen of Wallonië gevaccineerd, maar onlangs verhuisd naar Brussel. Kan ik hier een boosterdosis krijgen?

Ja, iedereen die in Brussel gedomicilieerd is en ouder is dan 18 jaar, komt in aanmerking voor een boostervaccin. Ben je pas recent verhuisd, dan is het mogelijk dat de inschrijvingswebsite Bruvax jouw nieuwe adres nog niet kent. Krijg je een foutmelding, bel dan naar het callcenter via het nummer 02 214 19 19 voor een afspraak. (Lees verder onder de foto)

• Welk type vaccin krijg ik als boosterprik?

Alle herhalingsprikken gebeuren met het vaccin van Pfizer/BioNTech of dat van Moderna. De keuze voor Pfizer of Moderna is gemaakt omdat die “net iets beter presteren” dan de andere merken, zegt Van Gucht, en omdat het mRNA-vaccins zijn. Het vaccin van AstraZeneca, dat wel als eerste en tweede prik is toegediend, is daarentegen een vectorvaccin. Bij zo’n vaccin wordt een code (om antigeeneiwitten aan te maken) in een ongevaarlijk ander virus toegediend, een ‘vector’. “Er bestaat een theoretische kans dat mensen bij die types vaccins een immuunreactie ontwikkelen tegen de vector zelf, waardoor de herhalingsdosis misschien niet zou werken,” legt Van Gucht uit.

Bij mRNA-vaccins zal dat probleem zich niet voordoen. Zo kan je later eventueel nog een vierde, vijfde of zoveelste prik krijgen. Van Gucht benadrukt dat de mRNA-vaccins veilig zijn. "Over de hele wereld hebben we daarvan nu al miljarden dosissen toegediend. We zijn een jaar verder en er zijn geen rare dingen gebeurd," zegt de viroloog. "Er was ook nooit een reden om daarvoor te vrezen."

• Zal de boosterprik ook beschermen tegen nieuwe varianten van Covid-19, of moeten we later nog een extra prik krijgen?

De wetenschap zal dat moeten opvolgen, maar Steven Van Gucht legt uit dat de huidige herhalingsdosis tegen meerdere varianten van het coronavirus beschermt. Dat is nu al het geval bij de dominante deltavariant. “Zo’n derde prik schudt ons immuunsysteem wakker. De antistoffen gaan niet alleen verhogen, maar ook verbreden,” zegt Van Gucht. “Zo zullen ze beter in staat zijn om nieuwe varianten te herkennen.”

Of dat ook voor de nieuwe omikronvariant zal gelden, weet Van Gucht nog niet. “Maar we weten ook niet of omikron in onze contreien wel belangrijk zal worden. Er zullen nog varianten komen, dat is met alle virussen zo,” zegt de viroloog. “De huidige vaccins beschermen tegen een variant in het midden, die verschillende andere varianten kan dekken. Voorlopig is dat redelijk het geval."

Een derde prik biedt ook meer langdurige bescherming dan de vorige twee. Over een vierde prik hoeven we nu nog niet te speculeren, zegt Van Gucht. “Vergelijk het met het instuderen van een cursus. Als je die één keer studeert, zal je de inhoud goed kennen, maar na enkele maanden ben je die wellicht vergeten. Als je die cursus na een paar maanden nog eens herhaalt, zal je die veel langer of misschien zelfs levenslang onthouden.”

• Ik ben nog niet gevaccineerd. Kan ik nog een afspraak maken?

Ja, dat kan. In de vaccinatiebussen en enkele lokale vaccinatie-antennes kan je nog terecht zonder afspraak. Wil je naar een van de vijf vaccinatiecentra, dan moet je best een afspraak maken. Dat komt omdat het daar nu weer drukker is door de vele herhalingsdosissen. Een afspraak maken kan via de website Bruvax of via het nummer 02/214 19 19.

Die eerste vaccinatie is nog altijd veel belangrijker dan een boosterprik, benadrukt viroloog Van Gucht. “In Brussel is nog altijd 17 procent van de 65-plussers niet gevaccineerd. Zij lopen een verhoogd risico op ernstige ziekte,” zegt hij. Ook jongere mensen lopen meer risico op ziekenhuisopnames als ze niet gevaccineerd zijn.

• Als iedereen drie keer gevaccineerd is, is Covid dan voorbij?

Nee, nog niet meteen. Vaccinaties bieden een goede bescherming, maar zolang het virus in omloop blijft, zullen mondmaskers en afstandsregels een tijdje nodig blijven. Dat zegt Steven Van Gucht. “De derde dosis brengt ons een stapje verder, maar nog niet ver genoeg om de pandemie over te verklaren,” zegt de viroloog.

“We zullen deze winter de maatregelen nog niet helemaal kunnen terugschakelen," zegt hij, "maar hoe beter we de kans op besmetting kunnen verminderen, hoe minder virus er zal circuleren en hoe meer we de ziekenhuizen kunnen ontlasten. Dan kunnen we de reguliere zorg weer garanderen en de maatregelen stilaan afbouwen.”