Verdediging Sofien Ayari pleit vrijspraak voor terroristische moord

De verdediging van beschuldigde Sofien Ayari pleit de vrijspraak voor moord en poging tot moord in een terroristische context. Dat zei zijn advocate Laura Severin woensdag op het assisenproces over de aanslagen van 22 maart 2016.

16.49 uur, Advocaat Ayari: "Wie goed dossier heeft, pleit niet over persoonlijkheid beschuldigde"

"Wie een goed dossier heeft tegen een beschuldigde, bouwt geen volledig requisitoir op rond zijn persoonlijkheid." Dat zei Isa Gulstaslar, advocaat van Sofien Ayari, woensdag op het proces van de aanslagen van 22 maart 2016. Hij laakte ook dat Ayari bezig is aan zijn derde proces, terwijl de schietpartij van de Driesstraat binnen de infractionele periode van de aanslagen van 22 maart valt.

Ayari kreeg dertig jaar cel voor de aanslagen van Parijs op 13 november 2015 en twintig jaar voor de schietpartij in de Driesstraat in Vorst op 15 maart 2016. Kort nadat hij in april 2018 veroordeeld werd voor de Driesstraat, meer dan twee jaar na de aanslagen in Zaventem en Brussel, vroeg het openbaar ministerie om hem en Salah Abdeslam in verdenking te stellen voor de aanslagen in Brussel.

Volgens Gultaslar wilden de procureurs zo vermijden dat het proces van de aanslagen van Brussel zonder mediafiguur Abdeslam gevoerd moest worden, "wat de mensen niet zouden begrijpen", en moest Ayari daarom ook komen opdraven.

De advocaat hamerde er ook op dat onderzoeksrechter Berta Bernardo Mendez, een van de meest ervaren onderzoeksrechters inzake terrorisme, Ayari en Abdeslam enkel in verdenking stelde voor deelname aan de activiteiten van een terroristische groep. "Na tweeënhalf jaar onderzoek en een dossier dat al 220 kartons telde, waren er geen elementen om hem in verdenking te stellen voor terroristische moord", benadrukte Gultaslar. Toch werden Ayari en Abdeslam doorverwezen naar assisen voor moord en poging tot moord.

De advocaat beschuldigde de procureurs van een gebrek aan loyauteit, niet alleen vanwege juridische constructies om Ayari drie processen te laten ondergaan, maar ook vanwege de elementen die ze aanhalen om te bewijzen dat hij mededader zou zijn van terroristische moord en moordpoging.

"Ze halen een aanhoudingsbevel aan in Tunesië en zeggen dat hij lid was van de elitetroepen van IS, Liwa as Sadiq, maar zonder die elementen te objectiveren. Ze zeggen dat hij nauwe banden had met Mohamed Belkaid, terwijl hij er gewoon mee in een appartement woonde. En de droom van Khalid El Bakraoui wordt aangehaald als een daad die Ayari pleegde in België", aldus Gultaslar. "Als er het minste element was om zijn deelname aan de aanslagen te bewijzen, zouden ze niet drie kwartier over Syrië en een droom hebben gesproken tijdens het requisitoir."

Gultaslar had het ook over de 'inside joke' dat een advocaat met een slecht dossier enkel pleit over de persoonlijkheid van zijn cliënt. "De procureurs hebben veertig minuten over de persoonlijkheid van Ayari gepraat. Ze hebben geen elementen tegen hem, maar willen twijfel zwaaien."

En na vijftig minuten requisitoir concludeerden de procureurs dat het cruciaal is dat Ayari zweeg na zijn arrestatie op 18 maart 2016, aldus Gultaslar. "Maar waarom duurde het dan meer dan twee jaar voor ze gevraagd hebben om hem in verdenking te stellen? Ze zeggen dat er tijdens het dossier extra elementen zijn opgedoken, maar als de strafbare deelneming door onthouding zo belangrijk was, waarom hebben ze hem dan niet meteen in verdenking gesteld?"

14.07 uur: "Infractionele periode artificieel bepaald om Ayari erbij te kunnen betrekken"

Door de infractionele periode te laten ingaan vanaf 1 december 2015 heeft het openbaar ministerie op een "artificiële" manier beschuldigde Sofien Ayari gelinkt aan het proces over de aanslagen. Dat heeft zijn advocaat Isa Gultaslar woensdag verklaard op het assisenproces over de aanslagen in Zaventem en Maalbeek.

Beide advocaten van Ayari hamerden er in hun pleidooien op dat Ayari drie maal berecht wordt voor dezelfde feiten: eerst bij het proces over de aanslagen in Parijs, daarna op het proces over de schietpartij in de Driesstraat en nu voor de aanslagen van 22 maart 2016.

Volgens Gultaslar moest de Driesstraat gelinkt worden aan het proces over de aanslagen om "Abdeslam en Ayari erbij te kunnen betrekken". "Dat is echter volkomen artificieel", stelde Ayari's advocaat.

Gultaslar betwistte in één adem ook dat de terreurcel van Parijs en die van Brussel los van elkaar zouden staan. "Alle protagonisten zijn dezelfde. Het gaat dan ook niet over een nieuwe cel, dat is pure fictie."

Eerder probeerde de advocaat ook verschillende zaken uit het requisitoir van het openbaar ministerie te weerleggen. Zo vermeldde het parket een internationaal aanhoudingsmandaat tegen Ayari voor een aanslag in Tunesië in 2015. Dit terwijl Ayari op dat moment in België was en de onderzoeksrechters tijdens de voorstelling van hun onderzoek al hadden aangegeven inderdaad geen weet te hebben van zo'n arrestatiebevel.

Ook spraken de aanklagers over een droom van kamikaze Khalid El Bakraoui, die later werd opgenomen in de opeising van de aanslagen in het IS-propagandakanaal Dabiq. Daarin brengt hij zijn bommengordel tot ontploffing terwijl zijn broer Ibrahim El Bakraoui en Ayari mensen gijzelen. In de opeising wordt de naam van Ayari echter niet vermeld.

"Voor zo ver ik weet is dit de eerste keer dat er over een droom wordt besproken als element à charge. Ik wist niet dat het onbewuste van een medebeschuldigde een element à charge tegen een beschuldigde kon zijn", stelde Gultaslar.

Ten slotte verklaarde Gultaslar ook waarom Ayari niet teruggekeerd is naar Syrië. Volgens het openbaar ministerie was dat omdat hij wou deelnemen aan de aanslagen. Volgens Gultaslar lag dat echter enkel en alleen aan het feit dat Ayari's valse identiteiten verbrand waren en de route naar Syrië in de nasleep van de aanslagen in Parijs en Brussel veel complexer was geworden.

12.23 uur: Verdediging Sofien Ayari pleit vrijspraak voor terroristische moord

"Als hij rechtsomkeer had gemaakt, toen hij afscheid nam van zijn vader op de luchthaven om het Syrische volk te gaan helpen, hadden de aanslagen van 22 maart 2016 toch plaatsgevonden", zei Severin bij aanvang van haar pleidooi.

Vervolgens hamerde ze op het feit dat het openbaar ministerie niet veel bewijzen heeft tegen Ayari, en al zeker niet binnen de infractionele periode, die start op 1 december 2015. "De procureurs halen aan dat hij wist dat hij naar Europa kwam voor aanslagen, maar dat is voor de infractionele periode", zei ze bijvoorbeeld. "En ze zeggen dat hij na 1 december zijn engagement hernieuwde door te blijven. Maar hij bleef enkel omdat hij niet kon terugkeren naar Syrië."

Bovendien, zei Severin, maakt het feit dat hij in het safehouse in Vorst bleef deel uit van de tenlastelegging deelname aan de activiteiten van een terroristische groep, waarvoor Ayari ook in verdenking werd gesteld. "Zijn betrokkenheid bij terroristische moord en poging tot moord werd niet aangetoond door het parket."

Zo sluiten de speurders uit dat er in de Driesstraat explosieven werden gemaakt en kon het materiaal dat gevonden werd in het appartement niet gelinkt worden aan de bommen. Dat de burgerlijke partijen de aankopen die Ayari deed essentieel noemden voor het leven in de cel, is volgens Severin juridisch onjuist.

"De vraag is: was de hulp essentieel voor de aanslagen", zei ze. "De bommenfabriek van de Max Roosstraat draaide op volle toeren, ook zonder de hulp van de bewoners van de Driesstraat. Bovendien kocht hij geen materiaal voor de bommen en kende hij de Max Roosstraat zelfs niet."

Ayari is bovendien gevlucht tijdens de politie-inval in de Driesstraat, terwijl hij ruim de tijd had om een plan uit te dokteren om de politie aan te vallen en zo toch te sterven als martelaar, zoals Mohamed Belkaid. Of hij had in de buurt burgers kunnen aanvallen. "Ze noemen hem een vastbesloten fanaticus, een superstrijder van Liwa as Sadiq die bereid is om zich op te blazen. Als hij actie hadden willen ondernemen, had hij dat wel gedaan."

Severin benadrukte tijdens haar pleidooi verschillende keren dat Ayari al berecht is voor de schietpartij in de Driesstraat, terwijl er in het dossier van de aanslagen in Brussel en Zaventem amper elementen zijn tegen Ayari. Zo werd gemengd DNA aangetroffen op elementen die verplaatst kunnen worden en is er het document 'manuscrit d'Abou Omar, Hamza et Abdelaziz' (Abu Hamza is de strijdnaam van Ayari), dat niet gedateerd kon worden en volgens de onderzoeksrechters kan teruggaan tot voor de aanslagen van Parijs.

Tot slot sprak Severin tegen dat Ayari schuldig is aan strafbare deelneming door onthouding. De procureurs en de burgerlijke partijen insinueerden dat Ayari essentiële hulp bood omdat hij door zijn aanwezigheid de terreurcel motiveerde en ondersteunde en omdat hij na zijn arrestatie zweeg waardoor de aanslagen konden plaatsvinden.

Severin stelde echter dat drie kamikazes geen morele ondersteuning nodig hadden en dat niets in het dossier aantoont dat Ayari wist dat er TATP gemaakt werd. Daar kon hij na zijn arrestatie op 18 maart dus niets over zeggen. "Hij werd bovendien niet ondervraagd over de personen en de locaties van de cel. En wat had hij kunnen zeggen? Hij kende de Max Roosstraat niet en de identiteit van de broers-El Bakraoui was al bekend na de publicatie van hun foto's in de pers."

Ook zijn er volgens zijn advocaten geen aanwijzingen dat Ayari op de hoogte was van de plannen van de aanslagen. Zo zei Mohamed Abrini dat er discussies waren in de Driesstraat waar Ayari, Salah Abdeslam en hij niet bij waren, en stelde hij dat Ayari en Abdeslam niets afwisten van de aanslagen in Brussel. Tot slot zijn er geen aanwijzingen dat hij wilde deelnemen aan de aanslagen.

"Hij zei dat hij een testament opmaakte, maar dat deed hij al in Syrië, niet omdat hij van plan was om als martelaar te sterven", aldus Severin. Dat Ayari vreselijke zaken heeft gezien in Syrië en wraak zou willen nemen toont zijn intentie bovendien niet aan.

05.00 uur: Advocaten van Sofien Ayari pleiten woensdag

Op het proces van de aanslagen van 22 maart 2016 pleiten vandaag/woensdag Isa Gultaslar en Laura Severin, de advocaten van beschuldigde Sofien Ayari.

Ayari werd net als de andere beschuldigden in de box doorverwezen naar het assisenhof voor terroristisch moord en moordpoging en voor de deelname aan de activiteiten van een terroristische groep. Het parket heeft gevraagd om hem te veroordelen als mededader aan moord en moordpoging in een terroristische context.

Ayari werd op 18 maart 2016 opgepakt, nadat hij samen met Salah Abdeslam weggevlucht was na de politie-inval in de Driesstraat in Vorst waarbij Mohamed Belkaid om het leven kwam. De arrestatie van Abdeslam en Ayari was volgens audioberichten gevonden in de computer van de Max Roosstraat een van de doorslaggevende factoren die de terreurcel aanzette om vroeger dan gepland toe te slaan.

De verdediging van Ayari heeft steeds volgehouden dat hij niets te maken heeft met de aanslagen van 22 maart 2016 omdat hij in de cel zat. Hij vervoegde naar eigen zeggen wat overbleef van de Parijse cel na de aanslagen van 13 november 2015 in afwachting van het moment dat hij kon terugkeren naar Syrië. Hij zegt daarom niet op de hoogte te zijn geweest van de plannen en voorbereidingen voor een aanslag in België.

Volgens het openbaar ministerie en de burgerlijke partijen was Ayari wel op de hoogte dat er een aanslag op til was, omdat er ook in de Driesstraat over de plannen gesproken werd. Bovendien draaiden op het moment van zijn arrestatie de voorbereidingen al op volle toeren en pleegde Ayari volgens de procureurs een "actieve daad" door na zijn arrestatie te zwijgen over de cel.