Ex-collega's El Haddad Asufi: "Destijds mogelijk om zaken tarmac op te smokkelen"

Na een valse start vorige week, duikt het hof op het assisenproces over de aanslagen van 22 maart 2016 maandag volledig in de moraliteitsgetuigenissen. Dan komen een ex-vriendin en collega's van Ali El Haddad Asufi, familieleden van Bilal El Makhoukhi en familieleden van Hervé Bayingana Muhirwa aan het woord.

18.00 uur: Bayingana Muhirwa vond rust na bekering tot islam, zegt familie

Dankzij de islam heeft beschuldigde Hervé Bayingana Muhirwa rust gevonden. Dat hebben zijn familieleden, die als moraliteitsgetuigen opgeroepen zijn, maandag gezegd.

De moeder, broers en oom van Bayingana Muhirwa schetsten zijn levensloop, die getekend is door de genocide in Rwanda, de moord op zijn vader voorafgaand aan de genocide en het verlies van zijn jongste broer in België.

"Men kan niet onverschillig blijven als je zoveel doden ziet, als je een vader ziet vertrekken, maar niet ziet terugkomen", zei zijn oudere broer. "We steunden elkaar. Dat is de enige manier om vooruit te komen in moeilijke tijden. Zo is het ook met wat er nu met Hervé gebeurt", zei hij nog.

Dat Bayingana Muhirwa zich bekeerd had tot de islam, werd in het protestantste gezin op ongeloof onthaald door zijn moeder en op nieuwsgierigheid door zijn jongere broer. "Ik vroeg hem waarom hij moslim geworden was. Hij antwoordde dat hij vond dat de islam zin gaf aan zijn leven, dat hij rust gevonden had", vertelde de man.

In een gesprek met zijn moeder veroordeelde de beschuldigde de aanslagen van 13 november 2015 in Parijs. "Degenen die dit hebben gedaan, zijn geen echte moslims, zei hij. Het stelde me gerust om te weten dat hij niet akkoord ging met zoiets radicaals", vertelde de vrouw. "Mijn kinderen hebben nooit begrepen waarom sommigen zijn gaan moorden", vervolgde ze, verwijzend naar zowel de genocide in Rwanda als de terreuraanslagen.

"Ik begrijp het lijden van de slachtoffers. Ik sta van ganser harte achter hen", zei ze nog zichtbaar geëmotioneerd. "De slachtoffers horen u, mevrouw", verzekerde de voorzitster van het hof, Laurence Massart, haar.

16.02 uur: "Destijds mogelijk om zaken tarmac op te smokkelen"

Vier ex-collega's van beschuldigde Ali El Haddad Asufi bij het cateringbedrijf LSG Sky Chefs hebben maandagmiddag verklaard dat het voor iemand met slechte bedoelingen destijds mogelijk was om voorwerpen tot op het tarmac te smokkelen. "Zelfs voor de Amerikaanse vluchten", klonk het maandag.

El Haddad Asufi bevoorraadde als chauffeur bij LSG Sky Chefs de vliegtuigen op de luchthaven van Zaventem met maaltijden. Maandagochtend waren al twee leidinggevenden van het bedrijf komen getuigen op het proces. Zij kregen verschillende vragen over de veiligheidsprocedures. De verdediging van El Haddad Asufi stelt dat hij wapens of zelfs personen naar het tarmac kunnen smokkelen, als hij dat had gewild. Dat hij dat niet deed, toont volgens hen dat hij onschuldig is aan terrorisme.

De leidinggevenden konden na herhaaldelijke vragen niet volledig uitsluiten dat er indertijd een mogelijkheid was om wapens of personen binnen te smokkelen. Of het mogelijk was om iets of iemand het tarmac op te smokkelen, vroeg voorzitster Laurence Massart vrijwel meteen bij de start van de getuigenis van de vier ex-collega's van El Haddad Asufi, die samen kwamen getuigen. "Destijds wel ja", antwoordde een van hen. "Je moest natuurlijk wel slechte bedoelingen hebben."

Een andere collega, die intussen ergens anders werkt, getuigde dat het simpelweg volstond om je jas achter te laten in de laadruimte van de vrachtwagen, met daarin een voorwerp verstopt, alvorens die verzegeld werd. "Misschien geen personen, maar wel voorwerpen kon je zo binnensmokkelen. Zelfs bij de Amerikaanse vluchten." Intussen zouden die problemen verholpen zijn.

De ex-collega's getuigden verder dat El Haddad Asufi bij hen bekenstond als de "Knabbel" van "Knabbel en Babbel", omdat hij op het werk een onafscheidelijk duo vormde met een andere collega. Het gaat om Youssef El Ajmi, die een opschorting van uitspraak kreeg in het proces over het Belgische luik naar de aanslagen in Parijs. Ze omschreven hun voormalige werkmakker ook als "vrolijk", een "sfeermaker" en een "werker".

"Er is één constante in de getuigenissen tot nu toe", concludeerde Jonathan De Taye, de advocaat van El Haddad Asufi, in zijn commentaar. "Het was een sympathieke kerel, die niet voor problemen zorgde en geen tekenen van radicalisering toonde." De advocaat benadrukte na de getuigenissen nogmaals dat zijn cliënt een geprivilegieerde toegang had tot het tarmac, en dus wapens of zelfs een commando de luchthaven had kunnen binnensmokkelen als hij dat had gewild. "Er waren destijds serieuze veiligheidsproblemen", zei hij.

Vervolgens kwam El Haddad Asufi's ploegbaas bij LSG Sky Chefs nog aan het woord als moraliteitsgetuige. Als dispatcher en rechtstreekse verantwoordelijke van de chauffeurs zag hij erop toe dat ze geen maaltijd achterlieten op het laadplatform. "Het is de chauffeur die verantwoordelijk is voor de inhoud van zijn vrachtwagen", legde de man uit. El Haddad Asufi deed zijn job naar behoren, bevestigde hij. "Zolang hij de vliegtuigen niet vertraagde, waren er geen problemen voor onze ploeg."

14.56 uur: Voorzitster wil in eerste week van juli zaak in beraad nemen

Voorzitster van het hof Laurence Massart wil in de eerste week van juli de debatten afronden. Dat heeft ze maandag bekendgemaakt.

Massart maakte bij de hervatting van de zitting maandagmiddag de planning bekend voor de komende weken. Van dinsdag 30 mei tot en met dinsdag 6 juni krijgt het federaal parket tijd voor zijn requisitoir. Daarna is het aan de burgerlijke partijen, van woensdag 7 juni tot en met woensdag 14 juni. Van donderdag 15 juni tot en met donderdag 29 juni tot slot is het aan de advocaten van de verdediging. De eerste week van juli trekt de voorzitster uit voor de replieken en eventuele laatste woorden.

Zoals de voorbije maanden zal op vrijdag niet gezeteld worden, tenzij het programma vertraging oploopt. De voorzitster zei dat het haar vaste voornemen is om in de eerste week van juli tot de finish te gaan en de zaak in beraad te nemen.

14.51 uur: "Ik geloof dat hij onschuldig is"

De voormalige vriendin van El Haddad Asufi sprak heeft haar verbazing uitgesproken over het feit dat hij in de beschuldigdenbox zit. "Ik geloof dat hij onschuldig is", zei ze.

De vrouw leerde El Haddad Asufi in 2011 kennen op 19-jarige leeftijd en vormde twee à drie jaar een koppel met hem. De voorzitster van het hof, Laurence Massart, vroeg haar wat voor vriend hij was. "Zeer aardig", antwoordde de vrouw. "We hebben veel gelachen. We zijn op goede voet uit elkaar gegaan." Dat was één à twee jaar voor de aanslagen in Zaventem en Brussel.

Na de breuk hoorden ze elkaar nog enkele malen, zagen ze elkaar misschien één keer. Een paar dagen na zijn arrestatie, legde El Haddad Asufi haar uit wat er gebeurd was. "Hij vertelde dat hij niet schuldig was, dat hij met die gebeurtenissen niks te maken had, dat zijn zus die dag de metro nam en dat hij niet zo gek was om haar die dag op de metro te sturen", zei de vrouw. Na de aanslagen was hij "nog steeds dezelfde", meende ze.

14.01 uur: "Tarmac was echt gruyère"

De advocaten van beschuldigde Ali El Haddad Asufi hebben maandag willen aantonen dat hun cliënt, als die dat gewild zou hebben, zomaar een terreurcommando op het tarmac had kunnen binnenloodsen. "Het tarmac was een echte gruyère", zei advocaat Jonathan De Taye, nadat twee verantwoordelijken waren gehoord van El Haddad Asufi's voormalige werkgever, cateringbedrijf LSG Sky Chefs. Dat hij dat niet heeft gedaan, toont volgens De Taye aan dat hij "niet de bloeddorstige gek" is waarvoor ze hem willen laten doorgaan.

De gewezen oversten van El Haddad Asufi getuigden maandagvoormiddag dat hij als chauffeur actief was voor het bedrijf en de vliegtuigen als dusdanig bevoorraade met maaltijden. El Haddad Asufi, die ze omschreven als "joviaal", werkte een tweetal jaar op interimbasis voor het bedrijf, maar toen hij een vast contract kreeg ontstonden wel "kleine problemen". Hij was vaker afwezig en kwam dikwijls te laat. "Helaas is het iets dat wel meer gebeurt als iemand een vast contract krijgt", klonk het.

De verantwoordelijken kregen nadien verschillende vragen over de veiligheidsprocedures bij het bedrijf. De verdediging had eerder al gesuggereerd dat El Haddad Asufi een wapen of zelfs mensen tot het tarmac kon smokkelen, als hij dat zou gewild hebben, maar dat hij dat niet deed en dat dat bewijst dat hij geen terrorist is.

De verantwoordelijken gaven uitleg over de verschillende veiligheidsbadges die de werknemers nodig hadden, over de willekeurige controles in het bedrijfsgebouw zelf, over de metaaldetector om zich van de bedrijfszone naar het tarmac te begeven en over de verzegeling van de lading van de vrachtwagens. Toen een jurylid vroeg of het mogelijk was om iemand het tarmac op te smokkelen, klonk het ontkennend, waarop De Taye riep dat de getuigen onder eed staan.

Toen het aan de beurt was van De Taye om vragen te stellen en hij hen uithoorde over de procedures, vroeg voorzitster Laurence Massart waarom dit allemaal relevant was, aangezien dergelijke feiten hem niet ten laste worden gelegd. De Taye antwoordde dat het een "alternatief verhaal" was en zijn waarde had als "element à decharge".

Zijn confrater, Jean-Christophe De Block, schetste een hypothetische situatie waarin een chauffeur een granaat zou binnensmokkelen in het gebouw van LSG Sky Chefs, die in een vrachtwagen zou verbergen alvorens die te verzegelen, en vervolgens de metaaldetector aan het tarmac zou passeren. De verantwoordelijken, die hadden aangegeven dat de vrachtwagens voor verzegeling slechts door een enkele vliegtuigmaatschappij gecontroleerd werden, ontkenden niet uitdrukkelijk dat dat mogelijk was en antwoordden enkel dat het "een hypothese" was. Eerder hadden ze wel op een andere vraag al geantwoord dat de chauffeurs nooit bij het begin van hun werkdag zicht hadden op welke maatschappijen ze precies gingen bedienen.

El Haddad Asufi vroeg nog of het als chauffeur mogelijk was om de loods van LSG Sky Chefs te verlaten zonder de vrachtwagen goed te verzegelen, vervolgens iemand op te pikken en zo tot het tarmac te rijden. "Het is plausibel", antwoordde een van de verantwoordelijken, die wel opmerkte dat er prikkeldraad rond het terrein stond en er camera's hingen. Volgens El Haddad Asufi was er niettemin nog een slagboom die zonder veiligheidsbadge openging en waar louter bijstond dat het verboden was om het privéterrein te betreden.

In een commentaar vroeg federaal procureur Bernard Michel zich af waarom de verdediging zoveel tijd stak in het aantonen dat de veiligheidsprocedures mogelijk tekortschoten. De Taye van zijn kant merkte op dat El Haddad Asufi terechtstaat voor terrorisme en voerde aan dat Ibrahim El Bakraoui hem had kunnen vragen om hem naar het tarmac te brengen. "Het tarmac was een echte gruyère. Uiteraard zal meneer die hier naast zijn baas komt getuigen, dat niet toegeven. Maar als El Haddad Asufi echt de bloeddorstige gek was waarvoor ze hem hier willen laten doorgaan, dan had hij een commando naar de luchthaven kunnen brengen", zei De Taye.

13.14 uur: Ex-verloofde van Abrini zal niet getuigen

De ex-verloofde van beschuldigde Mohamed Abrini zal niet getuigen op het proces over de aanslagen van 22 maart 2016. De vrouw was vorige week woensdag, net als de familieleden van Abrini, opgeroepen als moraliteitsgetuige, maar kwam niet opdagen: ze diende een medisch attest in, omdat ze mentaal niet in staat was te getuigen. Aanvankelijk wilden burgerlijke partijen en het openbaar ministerie niet verzaken aan haar getuigenis, maar maandag deden ze dat uiteindelijk toch, zodat het hof maandag niet moest beslissen over een bevel tot medebrenging.

Abrini en de vrouw vormden sinds 2007 een koppel. Ze zouden in februari 2016 trouwen. Op 13 november 2015, de dag van de aanslagen in Parijs, tekenden ze een huurcontract, maar de dag erna verdween Abrini. Op 31 maart 2016, toen hij na de aanslagen in België op de vlucht was, ontmoette hij via een tussenpersoon zijn ex-verloofde in een park. Zij zou hem hebben aangeraden naar de politie te stappen.

Abrini ziet zijn ex-verloofde liever niet getuigen, gaf hij woensdag aan op vraag van Laurence Massart, voorzitster van het hof. "Ze heeft ook heel moeilijke dingen meegemaakt. Ik weet dat het mentaal gezien niet goed met haar gaat. Het is ingewikkeld. We hadden plannen om te trouwen en haar wereld is ingestort." Abrini voegde toe dat de vrouw later getrouwd is en dat haar echtgenoot overleden is. "Ze is depressief en heeft veel gezondheidsproblemen."

De beschuldigde zei nog te weten waarom het parket haar wil horen. "Voor de berichten. U kunt erover praten, maar ik denk niet dat haar getuigenis iets zal veranderen." Hij leek zo te verwijzen naar berichten die hij haar stuurde in 2014, waarin hij volgens de akte van beschuldiging steeds radicaler werd. Zo zou hij van haar geëist hebben dat ze een sluier droeg en haar verteld hebben dat hij zou vechten om de zaak te verdedigen.

En dan is er nog de 'brief aan Nawal', die speurders aantroffen op de laptop die vuilnismannen op de dag van de aanslagen in België terugvonden in de Max Roosstraat. Het epistel werd eerst toegeschreven aan Khalid El Bakraoui, de kamikaze die zich in het metrostation Maalbeek opblies, omdat zijn echtgenote dezelfde voornaam had als Abrini's ex-verloofde.

Maar bepaalde elementen van de tekst, zoals een gelijkaardige religieuze introductie, het gebruik van hoofdletters en het gebrek aan leestekens, deden de speurders besluiten dat Abrini naar alle waarschijnlijkheid de tekst geschreven had. Op het proces legde islamoloog Mohamed Fahmi eerder uit dat de tekst leest als een jihadistisch testament. Abrini's advocaten stelden op hun beurt dat hij de brief niet geschreven heeft. Ze benadrukten dat hij nooit over de brief werd ondervraagd, waardoor hij nooit bevestigd heeft dat hij de auteur was.