Terreurslachtoffer: 'Proces in België heeft niets voor mij bijgedragen'

Het grootste assisenproces van België is ten einde gekomen: de straffen voor de terroristen die betrokken waren bij de aanslagen in 2016 zijn bekend. Brusselaar Christian Manzanza overleefde de aanslag in de metro bij Maalbeek als door een wonder: de bom ontplofte op een paar meter afstand. Hoe blikt hij terug op het proces? "Het heeft ruim 40 miljoen euro gekost. Een dergelijk budget had gebruikt kunnen worden om de slachtoffers goed te compenseren, maar de Belgische staat concentreerde zich liever op de terroristen."

30 jaar voor Abrini, geen bijkomende straffen voor Abdeslam en Ayari. Hoe voelt het om de uitkomst te kennen?
"Op dit soort feiten staan tien, vijftien of twintig jaar, dat wist ik vooraf, er waren vóór het assisenproces al verschillende veroordelingen. Ik krijg de indruk dat het proces vooral diende om België in het buitenland te profileren als rechtsstaat, terwijl het allemaal heel veel geld kostte, ruim veertig miljoen. Middelen die eigenlijk gebruikt konden worden om de slachtoffers adequaat te compenseren. Het proces heb ik niet van dichtbij gevolgd, op mijn eigen getuigenis na. Ik wilde graag getuigen en vond het belangrijk om de terroristen persoonlijk aan te spreken. Maar ik communiceerde via de voorzitter van het assisenproces, de terroristen leken totaal afwezig: het was alsof ik tegen een muur bezig was. Het proces heeft voor mij helemaal niets toegevoegd."

Betekent de uitslag iets voor uw rouwproces?
"Het komt bijna acht jaar na de feiten. Om een gevoel van rechtvaardigheid te krijgen, had de Belgische staat de slachtoffers veel eerder moeten ondersteunen. Ik moest het allemaal alleen doen. Om een voorbeeld te noemen: na de aanslagen lag ik een kleine week in het ziekenhuis. Na een week werd ik ontslagen, waarna ik zelf op zoek moest naar materiaal om mijn brandwonden te verzorgen. Ik heb zelf met mijn partner een nieuwe identiteitskaart aangevraagd, terwijl mijn gezicht nog ingezwachteld was. De sociaal assistent van de overheid kwam pas drie maanden later."

Wat was het moeilijkste moment tijdens die acht jaar?
"Het gevoel na alles gedaan te hebben, toch nog alleen te staan. Ik zal mijn hele leven de psychische gevolgen van die dag meedragen, maar ik word daar niet voor vergoed op de manier die zou moeten. Terwijl ik als Belgische burger altijd mijn plichten deed: ik werkte, ik heb geen strafblad, ik betaalde mijn belastingen. Maar op het moment dat ik om hulp vroeg, was het systeem kapot omdat de overheid geen geld wilde uitgeven."

Wat ging er precies mis?
"De Belgische staat heeft verzekeringsmaatschappijen de volledige bevoegdheid gegeven om slachtoffers te vergoeden, wetende dat geen enkele bank alles wil uitbetalen. De aanslagen werden erkend als arbeidsongeluk, waardoor ik zes maanden een werkloosheidsuitkering kreeg. Daarna moest ik weer aan de slag, maar ik was nog niet klaar voor die stap. Ik heb het geprobeerd, maar na acht maanden moest ik het werk stilleggen. Mijn inkomen werd verlaagd, omdat de wettelijke verzekering van mijn toenmalige werkgever van mening was dat ik wél in staat was om te werken."

"Toen ik contact opnam met de Commissie voor Financiële Hulp aan Slachtoffers, merkte ik een soort tegenstand: alsof ze alles eraan deden om de fondsen ontoegankelijk te maken. Ik moest heel volhardend zijn en al mijn standpunten beargumenteren. Soms voelde het alsof ik het was die veroordeeld werd. Ik heb nog steeds een procedure lopen bij de Federale Pensioendienst betreffende de psychische en fysieke schade die ik heb geleden. Er is discussie over het juiste bedrag van mijn herstelpensioen als slachtoffer van een terroristische daad. Die hangt vast aan de analyse van het Bestuur Medische Expertise (Medex), die vond dat ik voor nul procent arbeidsongeschikt ben geweest. Ik lag nochtans met tweedegraads brandwonden in het ziekenhuis."

Wat hield u al die moeilijke jaren op de been?
"Ik was dertig toen het gebeurde, ik heb meerdere jaren moeten leven met terreur. Maar ik heb mijn twee armen en twee benen nog. Een mens moet vooruit. Zorgen voor mijn jonge dochter heeft me in leven gehouden. Ik heb inmiddels een nieuwe job en mijn tweede kind is geboren. Er is veel veranderd."