Verdict over glazen beschuldigdenboxen valt vrijdag om 14.00 uur

Het Brusselse hof van assisen velt vrijdag om 14.00 uur zijn arrest over de zogenaamde "zuivering van de nietigheden", de procedurele problemen die opgeworpen zijn tijdens de preliminaire zitting die maandag plaatsvond. Concreet gaat het over de vraag van de verdediging om de individuele glazen boxen voor de beschuldigden weg te halen, en over de vraag van de verdediging van Ali El Haddad Asufi om de strafvervolging tegen zijn cliënt onontvankelijk te verklaren.

In het dossier over de terreuraanslagen van 22 maart 2016 moeten tien personen zich verantwoorden voor het Brusselse assisenhof. Het gaat om Salah Abdeslam, Oussama Atar, Mohamed Abrini, Sofien Ayari, Osama Krayem, Ali El Haddad Asufi, Bilal El Makhoukhi, Hervé Bayingana Muhirwa, en de broers Smail en Ibrahim Farisi. Oussama Atar is naar alle waarschijnlijkheid om het leven gekomen in Syrië, zodat er op het assisenproces slechts negen beschuldigden aanwezig zullen zijn.

Voor die beschuldigden zijn in de assisenzaal individuele glazen boxen gebouwd. Die zijn volledig afgesloten en de beschuldigden kunnen vanachter de grote glazen ramen enkel via een strook geboorde gaten praten met hun advocaten, die voor hen moeten plaatsnemen. Ook is er een klein doorgeefluik waardoor papiertjes doorgegeven kunnen worden.

'Kooien'

Zowel op voorhand als op de preliminaire zitting die maandag plaatsvond, hebben de advocaten van de beschuldigden duidelijk gemaakt dat het assisenproces voor hen niet in die omstandigheden kan plaatsvinden.

"Alle criteria die het Europees Hof voor de Rechten van de Mens opwerpt om te spreken over een onmenselijke en vernederende behandeling, zijn hier aanwezig", klonk het bij monde van meester Virginie Taelman, advocate van Bilal El Makhoukhi. "De beschuldigden zitten hier in individuele cellen, die duidelijk uit metaal gemaakt zijn. Het zijn dus kooien en dat alleen al is volgens het EHRM voldoende om te spreken over een onmenselijke behandeling. Er is bovendien geen enkel menselijk contact mogelijk, de beschuldigden zitten in een volledige sonore isolatie, en hebben amper mogelijkheid om contact te hebben met hun advocaten."

"Het is absoluut niet in het belang van die slachtoffers dat dit hele proces over tien jaar overgedaan zou moeten worden nadat België door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens veroordeeld is", zei meester Delphine Paci, de advocate van Salah Abdeslam. "Het is al evenmin in het belang van de slachtoffers dat de beschuldigden hier niet het woord nemen. In Parijs, op het proces over de aanslagen van 13 november, hebben ze dat wel gedaan, en zaten ze niet in een glazen box. Het enige dat wij vragen, is een sereen proces, een proces dat zin heeft."

Noodzakelijk voor de veiligheid

Ook verschillende andere advocaten verwezen naar het assisenproces in Parijs, waar de beschuldigden niet in een dergelijke glazen box terechtstonden. Volgens het federaal parket moeten de boxen dan weer behouden blijven.

"Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens laat glazen boxen toe als die noodzakelijk zijn voor de veiligheid, zolang de rechten van verdediging gerespecteerd worden en een vrije communicatie met de advocaat mogelijk is", zei federaal magistrate Paule Somers. "Een metalen kooi kan voor het EHRM niet, maar hier is geen sprake van een metalen kooi."

Volgens het federaal parket kunnen de beschuldigden het proces perfect volgen vanuit de boxen, en kunnen ze probleemloos communiceren met hun advocaten. Het openbaar ministerie wees ook op de aanwezigheid van de slachtoffers en het publiek in de zaal, en op de bijzondere veiligheidsoverwegingen die in acht moeten genomen worden voor dit proces.

"Als de box weggehaald wordt, moeten er andere veiligheidsmaatregelen genomen worden, die even ingrijpend of zelfs ingrijpender zullen zijn", aldus het federaal parket, dat ook verwees naar de coronapandemie en het gevaar op mogelijke besmettingen.

Meester Jonathan De Taye, de advocaat van El Haddad Asufi, vroeg ook om de strafvervolging tegen zijn cliënt onontvankelijk te verklaren. "Hij is in Parijs al verschenen voor zijn aandeel in de aanslagen van 13 november 2015 in Parijs, en is daar veroordeeld tot tien jaar cel", klonk het. "Alle elementen die hem nu, in dit proces, ten laste worden gelegd, zijn al uitgebreid aan bod gekomen in Parijs. Hij heeft al op alle vragen geantwoord, en al die antwoorden zijn opgenomen."