Deze Brusselaars speelden het klaar: driekwart minder restafval

Vier keer minder afval produceren. Dertig Brusselse gezinnen zijn er tijdens de eerste editie van de Zero Afval Challenge in geslaagd om hun al minieme hoeveelheid restafafval nog verder te doen krimpen. Tot maar een kwárt van wat de gemiddelde Brusselaar wegkiepert. De tweede editie van de Challenge start in januari.

“Houd het leuk”, prentte gewestelijk milieuagentschap Leefmilieu Brussel de deelnemers van de eerste Zero Afval Challenge bij het begin in. “Focus op acties die je aanspreken en voor jou haalbaar lijken”, herinnert deelneemster Lore Claes (30) uit Anderlecht zich.

“Dat vond ik een heel goed advies. Net als de meeste deelnemers was ik al heel bewust met mijn afvalberg bezig, maar helemaal zero waste gaan, kan niet. Ik ben dus begonnen met kleine veranderingen: textielzakjes kopen om boodschappen te doen, geen materiële dingen maar activiteiten cadeau doen aan vrienden, en mijn frigo eens goed doorspitten om te zien welke plastic verpakkingen ik nog kon vervangen."

"Ik deed ook mee aan de ‘zero waste’-tour in mijn eigen wijk, waarbij een kenner je liet zien wat er al zoal gebeurt aan afvalvrije activiteiten en projecten.”

Hoeveelheid restafval stijgt nog

De hoeveelheid restafval die in Brussel naar de verbrandingsoven wordt afgevoerd, is in 2018 weer toegenomen, berichtte BRUZZ vrijdag.

Hoewel tegen 2020 nog maar maximaal de helft van alle Brusselse huisvuil in de witte zak mag belanden, ging daar in 2018 nog 68 procent van alle huishoudelijk afval in. Binnen tien jaar zou de totale hoeveelheid afval per Brusselaar bovendien nog eens met 20 procent moeten dalen.

De Zero Afval Challenge is voor gewestelijk milieuagentschap Leefmilieu Brussel net als het succesvolle Zero Afval Salon een manier om een mentaliteitsverandering te kweken die die ambitieuze doelstellingen moet waarmaken. Voor de eerste editie van de Challenge, die in oktober afliep, selecteerde Leefmilieu Brussel vijftig huishoudens die beloofden één jaar lang hun witte zak te wegen. 27 huishoudens, die consequent data hadden ingevoerd, bleven uiteindelijk over.

Die produceerden aan het begin van de Challenge gemiddeld het equivalent van 61 kilo restafval per persoon per jaar. Een jaar later was dat gemiddeld nog maar 43 kilo. “Dat betekent een daling van 30 procent”, zegt projectleidster Ariana Godeau van Espace Environnement, de vzw die het project samen met Leefmilieu Brussel begeleidde. “Een hele prestatie, zeker als je weet dat deze mensen überhaupt al erg weinig vuilnis produceerden. Ter vergelijking: het eindresultaat betekent ongeveer driekwart minder afval dan de gemiddelde Brusselaar.”(Lees verder onder de grafiek)

Lore Claes moest vanwege een verhuizing halverwege afhaken, maar Sarah Vanden Bremt (37) hield met haar gezin – partner en drie kinderen tussen anderhalf en zeven – het wegen een jaar vol.

“Wij hadden onze eigen winkelzakjes al en probeerden zo veel mogelijk in bulk te kopen, maar de Challenge zette ons aan om nog andere momenten te vinden om afval te vermijden. Dat begint nu alweer wat te slabakken als je werkt, weer begint te studeren, zwanger bent en drie kleine kinderen hebt.”

Hoeveel minder afval ze nu heeft, weet Vanden Bremt niet precies. “Maar ik merk wel dat we de witte en blauwe zak minder vaak buiten hoeven te zetten. De blauwe zak zelfs nog maar één keer per drie weken of maand.”

Bijendoeken

“Je moet heel georganiseerd zijn als je verpakkingsloos wil kopen", merkte Vanden Bremt wel. "Dat zijn we in het weekend als we naar de markt gaan, maar in de week niet altijd. Je moet je eigen potjes, bakjes en bijendoeken bijhebben, en zelfverzekerd zeggen: ‘Doe het hier maar in.’ Ik heb wel de indruk dat het tij begint te keren: ik zie hier in het centrum meer en meer mensen die hun eigen verpakkingen meebrengen.”

De grootste overstap voor het gezin Vanden Bremt was die naar glazen drankflessen. “Wij bleken heel veel melk en icetea te drinken (lacht). Die kopen we nu bij een drankhandelaar in Sint-Agatha-Berchem als we daar toch met de auto passeren, richting zwemles.”

180 nieuwe vrijwilligers gezocht

Leefmilieu Brussel trekt de komende weken op zoek naar nieuwe kandidaten voor de tweede editie van de Challenge. Die staat open voor 180 deelnemers, met liefst zo veel mogelijk uiteenlopende profielen, van singles en gezinnen tot samenhuizers, gepensioneerden of eenoudergezinnen. Het agentschap wil ook een gevarieerde groep qua woningtype en geografische spreiding binnen het gewest. Bovendien kun je dit keer ook als buren of vriendengroep deelnemen.

Wie deelneemt, moet zijn afval wegen, minstens het restafval uit de witte zak, en dat online ingeven. In ruil krijgen de deelnemers vijf maanden gepersonaliseerde begeleiding, ontmoeten ze een aantal experts en krijgen ze bijvoorbeeld een rondleiding in een sorteercentrum. “Er worden workshops en ateliers georganiseerd, bijvoorbeeld rond het maken van je eigen schoonmaak- en verzorgingsproducten, of rond composteren”, vertelt Ariane Godeau. “De kandidaten kunnen zelf kiezen welke ateliers hen interesseren, maar ze moeten wel minimaal aan drie workshops deelnemen.”

Online inschrijven voor de tweede Zero Afval Challenge kan nog tot 7 januari.