Factcheck: ‘Eén reclamebord verbruikt evenveel energie als drie huishoudens'

Je hebt ze misschien wel zien hangen in verschillende metro of tramstations: de posters van Act For Climate Justice. Daarop staat dat het reclamebord waarop ze hangen evenveel energie verbruikt als drie huishoudens. Maar klopt dat wel?

De posters van Act For Climate Justice moeten de aandacht trekken en dat is alvast gelukt. Niet alleen in Brussel, maar ook in Leuven, Gent, Oostende, Antwerpen, Namen en Luik werden ze in de nacht van 29 op 30 januari opgehangen op elektronische reclameborden. Naast de claim over het hoge energieverbruik wordt opgeroepen massaal de betrokken ministers rechtstreeks aan te spreken. Dat kan via de website wakeupyourministers.be.

Via die website kun je de minister van jouw keuze – Marie-Christine Marghem (MR, federaal), Céline Fremault (CDH, Brussel), Joke Schauvliege (CD&V, Vlaanderen) en Jean-Luc Crucke (MR, Wallonië) – via mail, sms, tweet of telefoontje aanspreken op de klimaatproblematiek.

Het initiatief oogt ludiek en de mogelijkheid om politici rechtstreeks aan te spreken kan duidelijk op veel animo rekenen: de teller op de website staat donderdagmiddag al op ruim 34.000 tweets, mails, sms’jes en telefoontjes. Maar de bewering dat het reclamebord waarop de poster zit evenveel energie verbruikt als drie huishoudens, klopt die wel?

Hoeveel energie verbruikt een huishouden?

Laat ons eerst kijken naar het gemiddeld energieverbruik van een huishouden. Over het algemeen wordt in België uitgegaan van zo’n 3.500 kilowattuur per jaar. Dat getal komt terug op websites van onder meer de Vlaamse overheid en de Vlaamse energieregulator, en wordt ons bevestigd door verschillende gecontacteerde experts.

In Brussel ligt het energieverbruik per huishouden echter een stuk lager. “Omdat hier naar verhouding meer appartementsgebouwen staan dan in Vlaanderen of Wallonië”, zegt Sibelga-woordvoerder Philippe Massart. “Grote huizen verbruiken nu eenmaal meer energie dan een appartement.” Volgens netbeheerder Sibelga is het verbruik per Brussels huishouden gemiddeld 2.800 kilowattuur per jaar.

Volgens de berekening van Act For Climate Justice zou dat betekenen dat de reclameborden waarop hun posters kleven, uitgaande van de Brusselse situatie, 8400 kilowattuur per jaar verbruiken. “Mij lijkt dat heel veel”, zegt professor energietechniek Philippe Lataire van de VUB. “Een huishouden verbruikt meer dan een reclamebord. Ik zou eerder zeggen dat alle reclameborden in het hele station evenveel verbruiken als drie huishoudens.”

Hoeveel verbruikt een reclamepaneel?

Er bestaat een enorme verscheidenheid aan reclamepanelen in België. “In totaal zo’n 230 verschillende types”, zegt Massart. “Die gaan van enorme LED-borden van 20 vierkante meter die langs de kant van de snelweg staan, tot kleine lichtbakken met een poster die alleen ’s nachts verlicht wordt. Die grootste panelen, waarvan er maar 50 in heel België zijn, verbruiken 16000 kilowattuur per jaar. De kleinste 48 kilowattuur per jaar.”

Omdat er zoveel verschillende panelen zijn, is het voor Sibelga lastig inschatten hoeveel de panelen waarop de posters opgehangen zijn, verbruiken. “Maar in het geval van de LED-borden die op sommige metrostations hangen, zou ik uitgaan van 1.000 tot 1.100 kilowattuur per jaar”, aldus Massart.

In 2016 werd er ook al actie gevoerd tegen digitale reclameborden in Brussel. Toen stond op stickers dat deze panelen, vergelijkbaar met die waarop nu stickers zijn gekleefd, 2.300 kilowattuur per jaar zouden verbruiken. Nog altijd veel minder dan drie huishoudens dus.

De reclameborden die Act For Climate Justice viseert hangen onder meer in MIVB-stations. Bij de openbaarvervoersmaatschappij waren de posters ook opgevallen. “En dus hebben wij eens nagevraagd wat die reclameborden aan energie verbruiken”, aldus woordvoerder Guy Sablon. “Dat blijkt zo’n 1.500 kilowattuur per jaar te zijn.”

Sablon vult aan: “Die reclamepanelen hangen al decennia in onze stations. Vroeger gebruikten we lichtbakken met affiches, die verbruikten meer energie dan de huidige led-borden. Vandaag draaien de panelen op 100 procent groene stroom, deels afkomstig van recuperatie van remenergie van de metro.”

Conclusie

Hoewel het verbruik van een Brussels huishouden lager ligt dan in de rest van België en ook het verbruik van reclamepaneel per paneel kan verschillen, beoordelen we de claim van Act For Climate Justice als niet waar. Alleen voor de enorme billboards naast de snelweg klopt de berekening (die verbruiken zelfs meer dan drie huishoudens), maar dit zijn niet de borden waarop de posters gekleefd zijn.

Zelfs wanneer we uitgaan van de ruime schatting die eerdere klimaatactivisten hanteerden (2.300 kilowattuur per jaar) en het lagere Brusselse energieverbruik per huishouden (2.800 kilowattuur per jaar) klopt de berekening van Act For Climate Justice niet. Meer nog: een reclamepaneel zoals die hier in de straat staan, verbruikt niet eens evenveel als één huishouden.

We hebben Act For Climate Justice gevraagd hun berekening toe te lichten, maar zij hebben daarop niet gereageerd.