Sorteerautomaten voor blikjes weinig succesvol om straten proper te houden

Een proefproject waarbij Brusselaars hun lege blikjes in een sorteerautomaat konden inzamelen, in ruil voor een tegoedbon, heeft weinig resultaat opgeleverd. Dat heeft minister voor Leefmilieu Alain Maron (Ecolo) woensdag gezegd in het parlement. Slechts in één van de vier buurten zorgde de automaat voor nettere straten.

Het pilootproject werd vorig jaar in april gelanceerd en moest rondslingerende blikjes helpen inzamelen via een zogenaamde retourpremie. Zo’n premie lijkt een beetje op statiegeld, maar het verschil is dat de klant dat geld niet eerst moet betalen bij de aankoop van een blikje of plastieken flesje. Iedereen die een blikje naar de sorteerautomaat kwam brengen, kreeg er een tegoedbon voor in de plaats. Die bon van 5 eurocent per blikje kon dan worden gebruikt bij de lokale handelaars.

Na enkele evaluaties werd het project uiteindelijk stopgezet in maart dit jaar. Dat heeft minister Alain Maron woensdag gezegd in de commissie Leefmilieu, als antwoord op een vraag van parlementslid Gladys Kazadi (CDH). Zij vroeg zich af hoe het staat met de invoering van statiegeld in Brussel.

“Het eerste pilootproject heeft niet geholpen om de openbare netheid te verbeteren”, aldus minister Maron. “Onze doelstelling om de blikjes die op straat worden gedronken of achtergelaten te verzamelen, is maar zeer gedeeltelijk behaald met 55 procent.”

In totaal zijn er in een jaar tijd 200.963 blikjes binnengebracht in de vier machines. Maar opvallend: van de vier plaatsen waar de automaten waren geïnstalleerd (het Muntplein, metrohalte Houba-Brugmann, de campus van de ULB en de campus van de UCL-Woluwe, red.), bleek slechts één buurt effectief properder te zijn geworden door de komst van de sorteermachine.

Beperkt effect

De minister zegt wel dat er een zeker enthousiasme leeft voor het concept. Dat bleek uit een enquête onder de buurtbewoners. “Al zijn er ook klachten gekomen over technische problemen met de machines, de beperkingen van de tegoedbonnen en het gebrek aan handelaars die willen deelnemen”, aldus Maron.

Al een maand na de start van het project werd beslist om de tegoedbonnen te beperken tot maximaal 1,25 euro per dag per persoon. “Enkele klanten hadden bonnen verzameld die opgeteld tot 160 euro korting konden opleveren”, vertelde minister Maron daarover in de commissie Leefmilieu. Zulke fervente blikjesverzamelaars werden dus buitenspel gezet. Verder zijn er in de loop van het project nog tien van de dertien partners uit het project gestapt. Zo bleven er eind vorig jaar nog maar drie winkels over om de tegoedbonnen te gaan besteden. Bovendien bleken de ophaalapparaten technisch te haperen en moeilijk te legen. Ze zijn dan ook alle vier weggehaald.

Volgens minister Maron onderzoekt Brussel Leefmilieu hoe zo’n project in de toekomst kan worden verbeterd, eventueel met behulp van bewustmakingscampagnes. Maar een echte invoering van statiegeld, die komt er hoe dan ook nog niet meteen. “Daarvoor moeten we overleggen met de twee andere gewesten”, zei Maron. “Het is niet de bedoeling dat iemand een flesje zonder statiegeld zou kopen in Vlaanderen en dat geld dan in Brussel zou komen recupereren.”

Het overleg over statiegeld zou dan weer traag verlopen omdat er eerst nog beslist moet worden welk soort plastiek verpakkingen nog bijkomend in de blauwe zak zullen mogen.