Strengere PFAS-normen in de maak voor Brussel

De Brusselse regering werkt aan verstrengde PFAS-normen voor het oppervlakte- en drinkwater. De landingsdatum voor de nieuwe ordonnantie ligt ergens in het najaar. Dat zei Brussels minister van Leefmilieu Alain Maron (Ecolo) woensdag tijdens een commissie.

Voor de ordonnantie kijkt Maron naar de Europese Drinkwaterrichtlijn, waarin de normen voor de aanwezigheid van PFAS in het oppervlakte- en drinkwater zijn vastgelegd. Vandaag hanteert Brussel namelijk de Vlaamse richtwaarden bij PFAS-metingen.

De ordonnantie is momenteel in tweede lezing, gaf Maron woensdag in het Brussels parlement te kennen, en zal in het najaar gepubliceerd worden. Tot 2026 wordt een overgangsperiode ingelast, daarna zal aan de geplande normen voorzien worden, aldus de minister.

Volgens oppositielid en Brussels parlementslid Cieltje Van Achter (N-VA) is de timing van Maron rijkelijk laat.

“Deze richtlijn diende tegen 12 januari 2023 via Brusselse regelgeving te worden omgezet, maar dit is niet gebeurd", aldus de fractieleidster.

"Dit betekent ook dat de nieuwe – aangescherpte – normen voor PFAS en het uitgebreide kader voor de controle op de kwaliteit van voor menselijke consumptie bestemd water uit deze Drinkwaterrichtlijn nog niet werden geïmplementeerd."

Drinkwater

Ondertussen krijgt waterleverancier Vivaqua vanaf volgend jaar de taak om PFAS te monitoren in het Brussels Gewest. Wat dat juist inhoudt, is niet duidelijk. Het waterbedrijf zelf was niet bereikbaar voor meer details.

Vivaqua is eind 2021 wel al begonnen met de monitoring van extracties, waaruit is gebleken dat een aantal sites door het PFAS-probleem zijn getroffen. Om hoeveel sites het juist gaat en in welke mate er PFAS zijn aangetroffen, is niet bekend.

Maron stelde echter dat er geen probleem is voor het Brussels drinkwater. In de tweede helft van vorig jaar werden immers 44 stalen van het Brussels drinkwater geanalyseerd en getoetst aan de PFAS-richtwaarden. Alle stalen bleven onder de PFAS-grenswaarde.

“Vivaqua zal zijn monitoringcampagne voortzetten gedurende dit jaar”, aldus Maron nog.

Meetapparatuur

Nochtans lijken de meetmogelijkheden in de Brusselse waterzuiveringsinstallaties nog niet afgestemd te zijn op de nieuwe PFAS-realiteit. Zo gaf Maron toe dat de concentraties PFAS aan de in- en uitgang van de Brusselse waterzuiveringsinstallaties onder de bepaalbaarheidsgrens van de meetapparatuur liggen.

“Het is dus onduidelijk of Vivaqua terdege in staat is om de nodige controles uit te voeren op de aanwezigheid van PFAS en andere schadelijke stoffen in het drinkwater”, reageerde Van Achter.

‘Langetermijnrisico’s’

Ook het oppervlaktewater is gemonitord wat betreft PFOS, en daar heeft Maron het over “langetermijnrisico’s, maar geen acute kortetermijnrisico’s”.

“De jaarlijkse gemiddelde concentraties in de Zenne en het kanaal overschrijden de Europese milieukwaliteitsnormen, maar de Europese normen voor maximaal toelaatbare concentraties worden nooit overschreden.”

Ook de analyse van twee andere PFAS-stoffen (PFOA en PFHxA) in de Woluwe, het Kanaal en de Zenne gaven geen overschreden waarden aan, aldus Maron. Vanaf mei zullen nog zeventien andere PFAS gecheckt worden in het oppervlaktewater.

PFAS vlakbij woongebied

Vorige week bleek uit resultaten van een meetcampagne van Leefmilieu Brussel dat er PFAS, waaronder PFOS, ontdekt waren op zeven sites in Brussel.

Het gaat vooral om typische locaties zoals brandweerkazernes, waar PFAS in de loop der jaren zijn vrijgekomen via blusoefeningen, maar ook een site vlak naast een woongebied in Molenbeek, waar te hoge waarden PFAS zijn gemeten in het grondwater.

Buurtbewoners krijgen daar morgen meer uitleg over die situatie, want onderzoek op privéterreinen van omwonenden om na te gaan in welke mate de PFAS verspreid zijn, is wellicht nodig. Volgens Maron zijn “directe gezondheidsrisico's echter zeer onwaarschijnlijk”, omdat er geen waterwingebieden liggen in de omgeving van het getroffen gebied.