Als een kasteelheer op de fiets door het Pajottenland

Veel Brusselaars ontdekken dezer dagen dat er zoiets bestaat als een landelijke omgeving rond de hoofdstad, die smeekt om een verkenning per fiets. Misschien wel het luidst klinkt de lokroep van het Pajottenland, het Toscane van de Lage Landen. Rijdt u even mee langs idyllische velden, oude boerderijen en soms een oerlelijke villa, naar de parels van het Pajottenland.

Le Pajottenmachin, oui j'ai entendu parler … ” Heel wat anderstalige vrienden, vaak met roots in het buitenland, beseften pas de voorbije maanden dat Brussel een ommeland heeft om duimen en vingers bij af te likken. Soms doet ook de naam Gaasbeek nog een belletje rinkelen. Maar Groenenberg, de minstens even magnifieke buur aan de overzijde van de straat? Geeft u het gerust toe, zelfs u kwam er nog niet. Hoog tijd dus om het stalen ros te zadelen.

Onze tocht begint in Sint-Gillis en voert langs de achterkant van de veeartsenschool en het kanaal naar de Groene Wandeling. We zingen hier even de lof van het kanaalfietspad, dat ook fietsers uit het centrum of de brede kanaalbuurt in een mum van tijd buiten de stad brengt. Hoog tijd trouwens dat dat pad dubbel zo breed wordt langs het hele centrum en vooral in Molenbeek.

Waarom de Groene Wandeling nemen als we naar het Pajottenland willen? Dat zit zo: ter hoogte van het Erasmusziekenhuis bevindt zich niet enkel een knap ingerichte lummelplek aan het water, je kan er ook doorsteken naar het Vlaamse fietsknooppuntennetwerk. Dat netwerk van kleine, kronkelende en bucolische wegen is dé manier om de groene omgeving rond Brussel te ontdekken zonder gedoe met kaarten.

De knooppunten bieden ook het voordeel dat de fietser ze naar believen kan combineren en al naargelang het energiepeil de afstand kan doseren. Wie aan het Erasmusziekenhuis doorsteekt en snel naar Gaasbeek wil, kiest zo voor de knooppunten 20 tot 23: snel, liefelijk en landelijk, al wordt het uitzicht heel af en toe verstoord door sterielstrakke villa's en kitscherige tuintjes.
Knooppunt 23 bevindt zich op een boogscheut van het kasteeldomein van Gaasbeek, waar fietsen niet toegelaten is. Het domein zelf heeft meer dan één troef: de 49 hectare groen is daar maar een van – denk bos, strakke vijverpartijen met zicht op het machtige kasteel en een weide in dalvorm die uitnodigt tot picknickpartijtjes.

Pauwengezin

Het kasteel zelf is open voor bezoekers en biedt een curieuze aaneenschakeling van verzamel­objecten, schilderijen, harnassen en wandtapijten. Maar het is toch vooral aan de buitenzijde dat de burcht indruk maakt met zijn forse contouren. Met een beetje geluk vangt u ook een glimp op van de opvallendste bewoners van de vesting: een pauwengezin dat zijn intrek heeft genomen in de binnentuin van het slot.

Hebt u groene vingers of bent u ook maar enigszins geïnteresseerd in planten? Dan kunnen we een bezoek aan de museumtuin in het domein aanbevelen. De ommuurde site omvat een schat aan regionale fruit- en groentesoorten, geteeld op negentiende-eeuwse wijze.

Het domein van Gaasbeek heeft een zekere renommee en wordt goed bezocht. Wie het meer heeft voor eenzame schoonheid en natuurlijke landschappen sturen we graag naar het domein van Groenenberg, de even uitgestrekte overbuur van Gaasbeek. Het kasteel mag dan wat bescheidener zijn, het park moet zeker niet onderdoen. Terwijl Gaasbeek het eerder van strakke lijnen moet hebben, is Groenenberg aangelegd in de romantische stijl van de Engelse landschapstuinen, met glooiende grasweides en solitaire bomen die er alle plaats krijgen.

Al dat fietsen en wandelen scherpt honger en dorst aan. Een absolute aanrader is de Krijmerie van Gaasbeek, de artisanale ijsverkoper die zijn producten maakt én verkoopt tussen de twee kasteeldomeinen in. Voor een volledig brasserieaanbod kan u dan weer terecht in de Graaf van Egmond, aan de ingang van het domein van Gaasbeek.

Gaasbeek is trouwens meer dan zijn kasteel. Ook de oude dorpskern even verder verdient uw aandacht. Het schilderachtige dorpsplein (mét schandpaal) geldt als een van de mooiste van de streek. De ideale uitkijkpost op plein en kerk heet Café De Pajot, een honderdjarig etablissement op de hoek.

Coloma

Ons glas is leeg, tijd voor de terugweg. We opteren deze keer voor een traject via knoop 74 richting 68. Dat leidt langs landelijk schoon naar Sint-Pieters-Leeuw, waar een tussenstop in het Colomadomein een must is. Het park omvat niet alleen een van de belangrijkste rozencollecties van Europa (3.000 soorten, 300.000 bloemen). Alleen al de majestueuze laan door het domein loont de moeite van een tussenstop. Proviand inslaan kan in de voortreffelijke Delitraiteur vlak bij het park.

De laatste etappe voert via een omwegje naar de kanaaloever en in rechte lijn richting centrum, langs vissers en woonboten. Op warme dagen is het daarbij opvallend hoe de temperatuur stijgt naarmate de stad dichterbij komt. Of zoals een Franse kennis die de rit met ons meedeed zou zeggen: “Vive le Pajottenmachin quand même!”

• Totale rit circa 33 km
• Knooppunten 20, 21, 22, 23, 71, 72, 70, 69, 68 en 67 (tot aan kanaal)
• Haltes:
  • Domein van Gaasbeek
  • Domein Groenenberg
  • Krijmerie van Gaasbeek
  • Café De Pajot, Gaasbeek
  • Domein Coloma, Sint-Pieters-Leeuw
  • Délitraiteur, Sint-Pieters-Leeuw

Volgende week maakt Steven Van Garsse een fietstocht rond de luchthaven