De actiegroepen die ijveren voor nul verkeersslachtoffers, zoals 1030/0, hebben vorig jaar een deel van de Brusselse kiescampagne beheerst. De regering komt nu ook met een eerste echte maatregel: een veralgemeende zone 30. Maar voor de actievoerders van Heroes for Zero volstaat dat niet.
© Saskia Vanderstichele
| vzw Heroes for Zero wil maatregelen voor meer verkeersveiligheid: Pieter Fannes, Kadri Soova en Sophie Feyder.
Donderdag vindt de Staten-Generaal voor de Verkeersveiligheid plaats in Brussel. Voor Pieter Fannes, die aan de basis ligt van 1030/0, is dat een belangrijk moment. “Hier worden de krijtlijnen vastgelegd voor de komende tien jaar. Europa wil tegen 2050 nul verkeersdoden, en vijftig procent minder ongevallen tegen 2030. Zoals we nu bezig zijn in Brussel komen we daar nooit,” oordeelt Fannes, samen met zijn collega's Kadri Soova en Sophie Feyder van Heroes for Zero.
Jullie waren aanvankelijk niet eens uitgenodigd op die Staten-Generaal.
Kadri Soova: We waren wel uitgenodigd, maar stonden niet mee op het programma. Vreemd toch. We zijn een burgerbeweging die een speerpunt heeft gemaakt van verkeersveiligheid. Het kan niet dat de beleidsmakers zichzelf op de borst kloppen en zeggen: “we zijn goed bezig” en vervolgens overgaan tot de orde van de dag. Neen, zoiets moet gepaard gaan met een discussie met de civil society, met een kritische stem.
Een Staten-Generaal voor de Verkeersveiligheid zou een participatief evenement moeten zijn. Dat is het op dit moment niet. We staan nu wel mee op het programma. We mogen een kwartier tussenbeide komen. Op zich is dat geweldig, maar voldoende is het eigenlijk niet.
Welke maatregelen wil Heroes for Zero?
- Handhaving
Wildparkeren en overdreven snelheid maken de Brusselse straten heel onveilig. Meer controle is nodig.
- Lussenplannen
Daardoor is er niet alleen minder doorgaand verkeer in de wijken, het straatracen wordt ook moeilijker. De 'mazen' zijn voorzien in Good Move, maar moeten nog in circulatieplannen gegoten worden.
- Fietsbrigades
Een fietsende agent heeft meer oog voor de zwakke weggebruiker.
- Minder parkeerplaatsen in de openbare ruimte
Dan komt er meer plaats voor fietsers en voetgangers en worden de straten veiliger.
- Wachtlijsten voor parkeerkaarten
Nu zijn er in sommige gemeenten in Brussel dertig procent meer parkeerkaarten uitgereikt dan er plaatsen zijn. Vandaar het voorstel: wie in de gemeente komt wonen en een parkeerkaart aanvraagt, komt op een wachtlijst.
- Tijdelijke inrichtingen
Met bijvoorbeeld bloembakken die de openbare ruimte autovrij maken. Dat kan snel, en zonder ingrijpende heraanleg. En het toont hoe het aangenamer kan in de stad.
Er is nu een regering die echt werk wil maken van verkeersveiligheid. Zopas is over de algemene invoering van de zone dertig beslist in het hele gewest. Tevreden?
Pieter Fannes: Het is zeker goed dat een minister dat aankondigt. Maar dat wil nog niet zeggen dat we er zijn. Het beleid zelf moet ook volgen. Het gaat in Brussel om een heel conglomeraat aan politici en administraties die tot nu toe vooral mikten op een status quo in verkeersveiligheid, niet op een verbetering.
We voelen dat heel duidelijk in ons contact met de overheid. Die geeft ons voortdurend het signaal van niet te snel te willen gaan. De intenties zijn goed, maar ze mogen niet verdwijnen omdat de overheid bang is om de bevolking tegen zich te krijgen. Een nul-slachtoffer-beleid veronderstelt ook moedige beslissingen, waar vandaag niet iedereen mee gediend is. Ik denk aan snelheidscontroles, of een ander parkeerbeleid.
Waarom is het zo moeilijk om beslissingen te nemen?
Soova: Vandaag staat verkeersveiligheid op de politieke agenda. Dat is zeker goed, want het is nu een prioriteit. En er kunnen maatregelen komen. Maar we moeten het nu opnieuw depolitiseren. Zorgen dat iedereen verkeersveiligheid als iets vanzelfsprekends beschouwt.
Sophie Feyder: En de middelen en mensen moeten volgen. Neem nu de oprichting van een fietsbrigade. Er worden fietsen gekocht, maar er zijn geen agenten voor. In de gemeente Sint-Gillis is er één mobiliteitsambtenaar, die zowel parkeerbeleid, circulatieplannen als verkeersveiligheid moet opvolgen. Natuurlijk kan het dan niet vooruitgaan.
Soova: In Schaarbeek heeft het meer dan een jaar geduurd om lichte kogelvrije vesten te kopen voor de fietsbrigade. Een jaar! Terwijl je die gewoon in een klik op het internet kan kopen. Ik snap ook wel dat de politiezones een aanbesteding moeten doen, maar het kan toch allemaal sneller.
© Saskia Vanderstichele
| vzw Heroes for Zero met Pieter Fannes, Kadri Soova en Sophie Feyder.
Hebben jullie het gevoel dat er meer begrip is voor jullie acties?
Fannes: Zeker bij het Schaarbeekse gemeentebestuur, maar ook bij de bevolking, is er duidelijk een mentaliteitsverandering. Neem nu snelheidscontroles. Daar waren de reacties vroeger vaker negatief op. Ook de politici wilden er niets over horen. Vandaag is dat anders. De bevolking vraagt ook zelf om meer snelheidscontroles.
Een groot verschil met de Scandinavische landen is dan weer dat de sense of urgency hier nog niet écht is doorgedrongen bij de bevolking. In Zweden weet iedereen dat verkeersveiligheid een topprioriteit is. In België kent haast niemand de doelstellingen die vooropgesteld zijn. Daar is voor de overheid nog een belangrijke taak weggelegd.
Soova: Eigenlijk is het vrij eenvoudig: iedereen is voorstander van minder verkeersslachtoffers. Dat is ongetwijfeld een shared value. Maar hoe je die bereikt, dat is een ander paar mouwen. Het kan volgens ons niet zonder een mobility shift. Parkeerplaatsen moeten verdwijnen om fietspaden aan te leggen, om kruispunten veiliger te maken. En dan ligt de discussie blijkbaar al heel wat moeilijker.
Feyder: Dan krijg je te horen: je woont in een stad. Dan moet je de auto's er maar bijnemen. Dat soort defaitisme helpt ons natuurlijk niet vooruit.
© Saskia Vanderstichele
| Pieter Fannes, Sophie Feyder en Kadri Soova: “Het kan niet dat de beleidsmakers zichzelf op de borst kloppen en zeggen: ‘we zijn goed bezig’ en dan overgaan tot de orde van de dag.”
Is de verkeersveiligheid er in 2019 op vooruitgegaan in Brussel?
Fannes: In veel Europese landen zien we een verslechtering. Zelfs in Nederland of Zweden. Het heeft volgens mij te maken met het toenemende gebruik van de smartphone aan het stuur, met de toename ook van het aantal SUV's.
Voor Brussel hebben we nog geen definitieve cijfers, maar als we op de lange termijn kijken, zien we bij voetgangers een status quo en bij fietsers een stijging van het aantal ongevallen, die voornamelijk verklaard wordt door een stijging van het aantal fietsers. Maar dat mag geen excuus zijn. We wisten al lang dat het aantal fietsers zou stijgen. Het beleid had daarop moeten anticiperen.
Feyder: Je ziet intussen ook wel de agressiviteit stijgen in het verkeer. Dat hoor ik zowel van voetgangers als fietsers. Ook dat is een gevolg van de transitie waar we nu volop in zitten. Het paradigma verandert: de auto heeft steeds minder zijn plaats in de stad. Alleen heeft nog niet iedereen dat begrepen.
© Saskia Vanderstichele
| Sophie Feyder, Kadri Soova en Pieter Fannes.
Jullie hebben nu een vzw opgericht, onder de naam Heroes for Zero. Waarom was dat nodig?
Soova: De lokale bewegingen zoals 1030/0 of 1060/0 blijven bestaan, maar we willen een overkoepelende werking die steun kan geven aan de lokale actiegroepen. Daarvoor hebben we fondsen nodig, bijvoorbeeld vanuit een mecenaat. Vandaag zijn er al mensen die ons financieel willen ondersteunen, maar zonder vzw is het moeilijk om dat geld te beheren. Maar voor alle duidelijkheid: we zijn niet van plan om een denktank te worden.
Fannes: Actievoeren, sensibiliseren en lobbying blijft onze hoofdopdracht. We willen blijven wegen op het beleid. We zien in sommige gemeenten dat er geen actiegroep is, maar wel interesse. Dan kan Heroes for Zero ondersteuning bieden. De helden uit onze naam verwijzen trouwens naar iedereen die strijd aanbindt voor meer verkeersveiligheid: zowel actievoerders, burgers als beleidsmakers.
© Saskia Vanderstichele
| Heroes for zero, burgervereniging voor meer verkeersveiligheid: Kadri Soova, Pieter Fannes en Sophie Feyder.
Lees meer over: Brussel , Schaarbeek , Mobiliteit , algemene zone 30 , heroes for zero , actiecomité 1030/0 , Pieter Fannes , Kadri Soova , sophie feyder
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.