Het Brussels ‘tramplan’ uit de doeken gedaan: 'Historische vergissing rechtgezet'

De fel gecontesteerde tramlijn richting Neder-over-Heembeek, de langverwachte luchthaventram of de uitgestelde verbinding via Thurn & Taxis naar het centrum: in haar nieuw Tramplan 2030 heeft bevoegd minister Elke Van den Brandt de timing van enkele projecten aangepast en naar later verschoven.

Brussels minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt (Groen) stelt deze week haar 'richtplan tramplan' voor, dat tegen 2030 een shift in het openbaar vervoersbeleid beoogt. BRUZZ licht de belangrijkste wijzigingen toe, en die zitten vooral in de timing van de reeds aangekondigde werken en werven.

Tram 10

Tram 10 zal sporen vanaf het Rogierplein tot aan het Militair Hospitaal van Neder-over-Heembeek met stops aan onder meer winkelcentrum Docks en het centrum van Neder-over-Heembeek. Maar buurtbewoners stellen zich ernstige vragen bij delen van het traject, hoewel in november nog een stedenbouwkundige vergunning werd afgeleverd.

Volgens het kabinet van minister Van den Brandt lopen de werken "al erg vlot". De inauguratie van de tramlijn wordt "eind 2024 verwacht", dat is een jaar later dan initieel aangekondigd.

Thurn & Taxis

Nog een tramlijn die al een tijd in de pijplijn zit, is die tussen Belgica en het Noordstation, later verlengd tot aan het Centraal Station en met een halte aan Thurn & Taxis als belangrijkste speerpunt.

Net als de tramlijn naar Neder-over-Heembeek was de installatie van ‘tram Thurn & Taxis’ gepland voor, ten laatste, eind dit jaar. Quod non: het eerste deel, met terminus Noordstation, wordt pas verwacht tegen 2029. Het finale deel, met Centraal Station als eindpunt, drie jaar later.

“Dat heeft te maken met een gebrek aan personeel, een probleem dat intussen van de baan is”, valt te horen op het kabinet van minister Van den Brandt.

“Net daarom is het zo belangrijk dat dit richtplan nu in steen gebeiteld is. De plannen zijn officieel gemaakt en dus kunnen de nodige middelen voorzien worden om ze uit te voeren.”

Mediatram

Ook de aangekondigde Mediatram blijft een complex dossier waarin de timing nog niet helemaal vastligt. Dat heeft natuurlijk te maken met de werkzaamheden aan het Mediapark zelf.

“De ontwikkeling van de Mediatram zal dus pas mogelijk zijn wanneer de sloopwerkzaamheden voorafgaand aan de uitvoering van het Mediapark zijn voltooid”, staat te lezen in het richtplan.

De lijn, die vooral in het oosten van het gewest zal sporen (onder meer op de Kolonel Bourgstraat), zou in 2032 alvast deels actief moeten zijn. In die eerste fase gaat het om een traject tussen Meiser en de Gemeenschappenlaan.

Vertramming lijn 95 financiële slokop

Ligt ook op tafel: de vertramming van de drukke buslijn 95, die het stadscentrum verbindt met de campussen van de VUB en ULB. Het zou niet over een volledige vertramming gaan, over het precieze tracé lopen momenteel nog studies.

Wat wel vaststaat, is dat de in de regeerverklaring vooropgestelde ingebruikname tegen 2025 is opgeschoven: ondertussen wordt gemikt op 2030.

“Die vertramming is nodig om het juiste evenwicht te vinden tussen stiptheid en voldoende capaciteit”, luidt het. “Momenteel is de lijn te lang en dat heeft negatieve gevolgen voor de regelmaat.”

Het project is trouwens een van de duurste in het hele plan, met een kostenplaatje dat op 55 miljoen euro geschat wordt, exclusief ingrepen aan het wegennet.

Luchthaventram en sneltram A12

Een andere langverwachte eindhalte is de luchthaven in Zaventem. Het gaat om een verlenging van lijn 62 tot aan Brussels Airport, die tegen 2028 een feit zou moeten zijn. Brussel is ervoor afhankelijk van het Brabantnet, luidt de verklaring achter die timing.

Nog een tram met een Vlaams tintje is de sneltram tussen Willebroek en Brussel-Noord - de sneltram A12 -, waarvan de plannen intussen al ruim een decennia meegaan, maar die hoogstwaarschijnlijk niet voor volgend decennium het licht zullen zien. In dat kader is het wel de bedoeling om via nieuwe traminfrastructuur een verbinding te maken tussen het Bockstaelplein en Sobieski Park en richting Parking C.

Verlengde verbindingen

Verder wordt de komende jaren werk gemaakt van een aantal verlengingen van bestaande verbindingen. Zo is er de ADEPS-tram, die Herrmann-Debroux aan het Zoniënwoud (Rood Klooster) moet koppelen. De timing voor die verlenging hangt af van het RPA in de Herrmann-Debroux-wijk en ligt in principe pas ergens tussen 2035 en 2040.

Nog een verlenging is die van tram 9, tot aan de Heizelvlakte. Ook tussen Bordet en Roodebeek (lijn 8), Roosevelt en De Mot (voor de trams tussen Louiza en Watermaal-Bosvoorde, tegen 2028) en Albert en Rochefort (Vorst, voor 2032) staan nieuwe verbindingen op de agenda, veelal projecten van kleinere aard.

Tegelijkertijd wil Brussel ook anticiperen op de verwachtte bevolkingsgroei in het westen van het gewest door een nieuwe tramringlijn uit de grond te stampen op de as tussen de Mettewie- en de Groeninckx-De May-laan.

Financiering verzekerd tot 2030

Met de plannen voor het Brusselse tramnet wil minister Van den Brandt naar eigen zeggen een historische fout rechtzetten.

"Een van de domste dingen die Brussel ooit gedaan heeft qua mobiliteit, was het opdoeken van het bestaande fijnmazige tramnetwerk, vanaf de jaren zestig. In 1983 was er zelfs sprake om de tram helemaal uit Brussel te bannen”, weet ze.

“Mijn plan moet een joekel van een historische vergissing terugdraaien, want trams zijn gewoon ontzettend handig in een stad. Ze zijn snel en comfortabel voor veel mensen tegelijk, ze zijn voorspelbaar en ze parkeren nooit op het voetpad."

De financiering voor het geheel is volgens de Brusselse regering verzekerd tot zeker 2030.