Overstapparkings: Rijsel geeft Brussel het nakijken

Terwijl Brussel talmt met het uitbouwen van echte overstapparkings, zijn de Parcs Relais in Rijsel een groot succes. Ze zijn gratis voor wie het openbaar vervoer gebruikt.

Françoise woont in Celles bij Doornik, een van de laatste dorpjes voor de Franse grens. Die steekt ze regelmatig over om inkopen te doen in Rijsel (Lille). “Het is voor ons de dichtstbijzijnde grote stad", vertelt ze. "Soms parkeer ik mijn wagen in het centrum, maar als ik het verkeer in de stad wil vermijden gebruik ik de overstapparking 4 Cantons.”

De parking is een van de elf zogenaamde Parcs Relais in en rond Rijsel. Het zijn beveiligde parkings waar je de auto kan achterlaten om met metro, tram, bus of trein de stad te bereiken. Betalen doe je aan de hand van je vervoersbewijs. Zonder ticket van het openbaar vervoer, kan je de parking niet verlaten.

Françoise vindt de parkings aantrekkelijk omdat ze goedkoop zijn: ”Ik vind die parkings geniaal. Met een heroplaadbare pass, kost een metroticket slechts 1,65 euro en daarmee betaal je ook de parking. Zo wordt parkeren rond Rijsel heel goedkoop. In de stad zijn de parkings bijna onbetaalbaar geworden”.

Rijsel is lang niet de enige Europese stad die werkt maakte van overstapparkings om de voertuigenstroom naar het centrum van de stad in te dijken. Brussel streeft al jaren hetzelfde doel na, en minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A) beloofde enkele jaren terug nog 10.000 plaatsen tegen 2020. In de praktijk loopt het echter niet van een leien dakje.

Testfase in Kraainem

Brussel telt in principe wel een aantal pendelparkings, maar die zijn vrij toegankelijk. Ze worden dan ook vooral gebruikt door buurtbewoners en pendelaars die niet altijd overstappen op het openbaar vervoer.

Het beleid belooft al jaren om daar iets aan te doen en sinds eind oktober vorig jaar loopt er een proefproject voor de parking aan het metrostation Kraainem. Wie de parking wil gebruiken, kan dat op vertoon van een bus-, metro- of tramabonnement. Wie niet over een abonnement beschikt, moet dus wel voor de parking betalen. Ook wie met de fiets komt, kan zijn fiets in de fietsenstalling parkeren. Op vertoon van een bus, tram of metro abonnement kan de fiets worden opgehaald.

"Sinds het begin van de testfase merken we een duidelijk verschil", zegt Inge Paemen van Brussel Mobiliteit. "Er zijn minder mensen die de parking gebruiken maar wie die gebruikt, doet het nu wel voor de juiste reden.”

Uitbreidingsplannen

Het is de bedoeling om hetzelfde principe te gaan toepassen op alle bestaande pendelparkings. Daarnaast lopen ook procedures om de bestaande parkings aan Coovi in Anderlecht en Stalle in Ukkel gevoelig uit te breiden. Verder bestaan ook plannen voor een nieuwe overstapparking langs de A12 bij tramterminus Esplanade. Het voornemen om de parking van het nieuwe Eurostadion door de week te gebruiken als overstapparking is dan weer in het water gevallen door het mislukken van het stadionproject.

Lees verder onder de interactieve kaart.

Vlaanderen

Daarnaast kijkt Brussel ook naar Vlaanderen voor de uitbouw van overstapparkings bij treinstations. “We moeten vooral de pendelaars, die van de Vlaamse Rand, naar Brussel komen, stimuleren om het openbaar vervoer te gebruiken", zegt Inge Paemen.

De politieke realiteit is evenwel een beetje anders in en rond Brussel, waar elk gewest zijn eigen mobiliteitsbeleid voert. Rijsel heeft sinds enkele jaren langetermijnplannen die worden uitgewerkt samen met de randgemeenten.

Ingrid is alvast vragende partij voor meer overstapparkings. Zij woont in Linkebeek, werkt vlakbij Brussel-Noord als leerkracht, en kent het systeem in Rijsel. “Een Parc Relais zou het veel gemakkelijker maken om Brussel te bereiken", vertelt ze. "Als ik naar Rijsel ga, gebruik ik die parkings omdat het goedkoop is, maar ook omdat het heel gemakkelijk is. Het is hoog tijd dat zulke parkings ook hun intrede doen in en rond Brussel.”

De snelste manier om van Linkebeek naar Brussel te gaan, is met de S-trein, maar die heeft al eens vertraging en rijdt in de week slechts tot 22 uur sinds de laatste aanpassing van de dienstregeling. “Nu we minder treinen hebben, zou het gemakkelijker zijn om de auto te parkeren en over te stappen op de metro. Maar wij moeten wel al een eindje rijden om een overstapparking te vinden. Dan kan je beter gewoon met de auto naar Brussel gaan.”

Volgens Ingrid zouden extra parkings, waarbij je betaalt met je openbaar vervoerticket, goed zijn om de mensen te motiveren om het openbaar vervoer te gebruiken: “Die parkings zouden een deel van de oplossing kunnen vormen. Maar er moet ook meer en beter openbaar vervoer worden voorzien. Het GEN, waar we al zo lang op wachten, zou het al veel gemakkelijker maken om naar Brussel te kunnen gaan.”

Volzet

Terug naar Rijsel, waar toch niet iedereen tevreden is over de overstapparkings. "Als je gaat shoppen, dan heb je vaak grote en zware zakken en dat is niet erg handig als je de metro op moet”, aldus nog Françoise.

Anderen ervaren de parkings als onveilig, zeker 's avonds laat. Overdag stelt zich door het succes van de parkings dan weer steeds vaker een capaciteitsprobleem. De elf Parcs Relais hebben samen 'slechts' 4.700 plaatsen. Al bestaan ook hier uitbreidingsplannen.

Desondanks is het voorbeeld van Rijsel een aanrader voor Brussel, vindt althans Thibault. Hij woont aan de Franse kant van de grens en werkt in België, maar gebruikt de Parcs Relais als hij met zijn gezin naar de stad gaat om te winkelen of op uitstap, bijvoorbeeld naar de Kerstmarkt.

“Ook in Normandië, waar ik oorspronkelijk vandaan kom, zijn er dergelijke Parcs Relais die ik vaak gebruik, net als rond Parijs. Het is zo handig om niet te moeten zoeken naar een parkeerplaats in de stad, en het is natuurlijk veel goedkoper. Volgens mij is dit ook iets dat Brussel kan gebruiken.”

Deze reportage kwam tot stand dankzij een samenwerking tussen de Erasmushogeschool Brussel en BRUZZ.