Vernietigend advies over metro 3: 'Te duur en impact te beperkt'

Metro 3 is te duur en de impact op de mobiliteit is te beperkt. Dat staat in een bijzonder kritisch advies van de Gewestelijke Mobiliteitscommissie. "Brussel moet klaarheid scheppen in de financiering."

De Gewestelijke Mobiliteitscommissie heeft een spoedadvies afgeleverd en betreurt dat het, samen met de bevolking, niet meer tijd krijgt om duizenden pagina’s van het openbaar onderzoek voor de toekomstige metro 3 te doorploegen.

Toch is de conclusie nu al vernietigend. De mobiliteitscommissie maakt zich grote zorgen over de betaalbaarheid van metro 3. “De kosten zijn van in het begin van het project al bijna verdrievoudigd: van 850 miljoen euro in 2009 naar 2,3 miljard vandaag.” En dat nog voor de echt grote werken moeten starten.

De commissie heeft aan de MIVB en Beliris gevraagd om te verduidelijken waar die kostenstijging vandaan komt, maar kreeg naar eigen zeggen geen antwoord. Daardoor zegt de commissie niet te weten of die extra kosten zullen gaan naar het stuk van Noord naar Albert of naar de lijn naar Bordet. De commissie betreurt ten zeerste “dit gebrek aan transparantie”.

De commissie vreest verder dat Brussel, dat diep in het rood zit, hierdoor in de toekomst andere belangrijke uitdagingen niet zal kunnen aangaan op vlak van energie, milieu en economie. Ze vreest ook dat de Brusselaar voor de torenhoge schulden zal moeten opdraaien.

'Modal shift is anekdotisch'

Er zijn ook kritische vragen over de modal shift. De metro zal onvoldoende mensen doen overstappen van auto naar openbaar vervoer. Nochtans was dat de initiële bedoeling van metro 3. “Het bureau dat de effectenstudie heeft uitgevoerd, Aries, heeft zelf op een vergadering verklaard dat de modal shift anekdotisch is,” zo staat in het advies.

Voor de dichtbevolkte wijken in Schaarbeek en Evere is de metro eerder een nadeel dan een voordeel. Omdat de metrostations zo diep gebouwd worden, heeft de huidige tram een concurrentieel voordeel. Het is sneller, veiliger en aangenamer, oordeelt de commissie.

Ook voor de pendelaars brengt metro 3 geen soelaas omdat er geen plannen zijn voor de ontwikkeling van een intermodale zone aan Bordet (met overstapparking, aansluiting op het treinstation en bussen naar Vlaanderen).

Leeuw van Waterloo

Er zijn ook kritische bedenkingen over de werf zelf. Er zullen in Schaarbeek en Evere negen stations ongeveer tegelijkertijd gebouwd worden. Pas daarna kan de tunnel gegraven worden. Dat zal voor heel wat overlast zorgen, “vergelijkbaar met negen keer Stalingrad (werf aan het Zuidstation voor metro 3, nvdr)”.

Er zal bijna 1,5 miljoen kubieke meter grond moeten worden afgevoerd, “vijf keer de heuvel van de Leeuw van Waterloo.” Aan materiaal en grond zullen er omgerekend 150.000 vrachtwagens af en aan rijden. De mobiliteitscommissie vraagt dat er tijdens de werf rekening wordt gehouden met de zwakke weggebruiker en dat het bovengronds OV-net maximaal wordt behouden.

Tot slot vraagt de commissie dat de cijfers over de bevolkingsgroei, die het metroproject mee moeten ondersteunen, bijgesteld worden. Volgens de commissie zijn ze niet meer in overeenstemming met de voorspellingen van vandaag. "Om al die redenen, twijfelt de Commissie aan de pertinentie van een metrolijn op dit tracé. Er moet minstens een scenario worden uitgewerkt en gemodeliseerd dat rekening houdt met de effecten van de pandemie op de mobiliteit en de gecorrigeerde demografische hypotheses," zo besluit de commissie.

De Gewestelijke Mobiliteitscommissie is een onafhankelijk adviesorgaan waarin vertegenwoordigers zitten van Brusselse administraties, het middenveld, sociale partners en tal van mobiliteitsexperten. Het advies is niet bindend maar zal wel een rol moeten spelen in het openbaar onderzoek en in de beslissing over de vergunning voor metro 3.