Nationaal Orkest van België bereikt kaap 75 seizoenen

Ondanks zijn 75 lentes kan het Nationaal Orkest van België wel wat promotie gebruiken. Intendant Albert Wastiaux ziet heil in een grootse communicatiecampagne. Er komen een tv-spot, promotieacties, ‘ambassadeurs’ als Kim Gevaert en, aan het eind van het seizoen, een nieuwe dirigent. En, een meevaller: de overheid krijgt de verjaardagstaart niet gefactureerd.

W aarmee viert het Nationaal Orkest van België (NOB) zijn 75ste verjaardag? "Het had een dik verjaardagsboek kunnen zijn, een film of een expositie. Maar dat werd het niet," zegt Albert Wastiaux. "Wat we stellig konden gebruiken, was een extra communicatiecampagne. Vanaf september zetten we alle middelen in om onze naamsbekendheid te vergroten. Met radiospots en voor het eerst ook een tv-spot op VRT en RTBf. Met extra bijlagen bij Knack en Le Vif op 302.000 exemplaren, affiches in treinstations, een promotiebeeld op de Brusselse tram,... Het wordt een wervingscampagne voor een ruimer publiek. Toen we de analyse maakten van de culturele sector en van ons, bleek promotie een zwak punt."

Zou dit dé oplossing voor publiekswerving kunnen worden?
Albert Wastiaux: "Er komen ook drie aparte affichebeelden 'Je suis een fan' en 'Ik ben une fan'. Drie ambassadeurs gaan die campagne dragen. Zij hebben geen evidente link met ons orkest of onze muziek. De Franse pianiste Hélène Grimaud staat voor het verjaardagsconcert. Ozark Henry wordt het beeld voor twee concerten. En Kim Gevaert treedt aan als meter van de jeugdprojecten. We willen hiermee een paar openingen naar een ander publiek lanceren. In variatie is het NOB altijd sterk geweest. Er komt bijvoorbeeld een speciaal kerstconcert met het Kinderkoor van de Vlaamse Opera, dirigent Koen Kessels en beeldmontages van de Brusselse illustratrice Kitty Crowther. Of een concert met tenor Jonas Kaufmann. Dat zijn concerten om ruimer te verrassen dan de harde kern van het NOB-publiek."

Nieuwe doelgroepen verwachten kwaliteitsgaranties.
Wastiaux: "De tijd van de financiële problemen is achter de rug, net als de tijd van zwakker orkestniveau, vijftien à twintig jaar geleden. De statistieken bewijzen dat we drie divisies hoger spelen dan veel andere orkesten. In het Paleis voor Schone Kunsten (de residentiezaal, red.) haalden we in 2010 per concert gemiddeld 1.375 mensen. Daar kunnen anderen alleen van dromen. Met de abonnementenverkoop halen we de helft van het publiek binnen. Wat nodig blijkt, is dat we de laatste vier weken voor het seizoen (dat half september begint, red.) veel communicatie lanceren, zowel op het veld als via elektronische media. Het komt erop aan een nieuw publiek aan te boren, zonder het oude te verliezen."

Een groot orkest en zijn promotie kosten geld. Wie betaalt wat?
Wastiaux: "Met wat de federale overheid betaalt voor salarissen (7,41 miljoen voor 96 musici en de staf) en de Nationale Loterij voor werking (1,39 miljoen), zitten we budgettair safe. De artistieke werking wordt gedragen door eigen inkomsten uit kaartjesverkoop en sponsoring (1,51 miljoen). En het extra communicatiebudget voor dit verjaardagsjaar komt volledig van Audi, Ethias en de Nationale Loterij."

"Ik heb dan weer geen geld om een marketingstudie te betalen om al onze publieksgroepen na te trekken. Maar de vernieuwing valt wel op, bijvoorbeeld in onze serie 'NOB op vrijdag'. Dat is mee te danken aan last-minutecommunicatie, waarmee de 'generatie die laat beslist' over de brug gehaald wordt. Het consumptiegedrag van die generatie valt te linken aan 'alles makkelijk in één klik'. Dat kost veel geld, energie en vooral werkuren. Extra communicatie zijn extra werkuren, mannen en vrouwen die het allemaal moeten doen en overdoen."

Is er altijd publiek in Brussel?
Wastiaux: "Brussel is een kleine stad, met een miljoen inwoners, terwijl er gigantisch veel en kwalitatief hoogstaand geprogrammeerd wordt. Twintig jaar geleden, met amper minder inwoners, afficheerde het PSK 85 concerten per jaar, nu zijn er dat 250. Dat rijkere aanbod houdt risico's in: zal de kaartverkoop wel lopen? Neem nu onze feestelijke Berlioz-productie. De 'Symphonie funèbre et triomphale' is met honderdveertig musici uit twee orkesten en 75 koorleden uit Bonn een gigantische productie. Onze jubileumlink is dat de eerste voorstelling uit 1842 dateert. We maken er een cd van, want de bestaande plaat­versies zijn slecht en het werk is al een halve eeuw niet meer in het PSK gespeeld. Toch blijft de vraag: krijgen we dit concert uitverkocht?"

Hoe goed moet een nationaal orkest zijn?
Wastiaux: "Zo goed mogelijk, als we in Brussel drie dagen voor of na de Staatskapelle Dresden moeten spelen. Dat zijn uitdagingen waardoor het NOB zijn mannetje wil staan. In andere Europese steden leeft een orkest soms onder een glazen stolp, als eeuwige enige. Die gemakkelijke situatie is trouwens uiteindelijk bedreigender."

"Met onze volgende dirigent Andrey Boreyko kunnen we muzikaal nog meer vernieuwen. Die uitdagingen durven we aan, net als de internationale tournees en cd-opnamen die als visitekaartje gelden."

Tot slot: kan het NOB een afzetmarkt zijn voor de conservatoriumstudenten?
Wastiaux: "Jonge musici zijn nodig om de opvolging te verzekeren. Meer dan de helft van het orkest is er na mij bijgekomen (na 1999 dus, red.). Het gigantische probleem van het muziekonderwijs is dat er een afstudeer­niveau is dat niet evenwaardig is aan het niveau waarin orkesten als het NOB, de Munt en de Filharmonie rekruteren. Die kloof heb je niet bij andere studierichtingen als sociologie, journalistiek, rechten: die starters kunnen zonder veel ervaring beginnen. Daarom mag de vraag gesteld worden of het niveau van een conservatorium op elk gebied even hoog is als wat de markt eist."

----------------
Jubileumprogramma 2011-'12 op www.nob.be