Sounds of Istanbul zet wervelend Turkije in de kijker

Istanbul is dit jaar Culturele Hoofdstad van Europa, en terecht, want de stad bruist. Vooral de muziek in de volksbuurten floreert als nooit tevoren. Het Molenbeekse Huis van Culturen en Sociale Samenhang zet twee dagen lang die muzikale diversiteit in de kijker.

Turken en mensen van Turkse afkomst vormen in Brussel een van de grootste minderheden, maar van hun muziek weten we zo goed als niets. Het gebeurt haast nooit dat we in een van de reguliere concertzalen een Turkse groep aan het werk zien, en veel culturele uitwisselingen met Belgische muzikanten zijn er niet. Het Huis van Culturen en Sociale Samenhang (HCSS) van Molenbeek wil daar iets aan doen en ons laten kennismaken met de culturele rijkdom en diversiteit van Istanbul, een grootstad op de handelsweg tussen Europa en het Midden-Oosten en al millennia een kosmopolitisch cultureel kruispunt. In de muziek komt die culturele kruisbestuiving het beste tot haar recht, zo ook twee dagen lang tijdens Sounds of Istanbul. De affiche is een typisch visitekaartje van Istanbul: de menigte in de Istiklal Caddesi, de bekendste winkelstraat. "Dat is de place to be voor muziekliefhebbers," vertelt Sonia Triki, programmasamenstelster bij het HCSS. "Er zijn straatmuzikanten, door de ramen van appartementen hoor je muziek en feestjes. Er klinkt een mengelmoes aan stijlen: traditioneel, Balkan, jazz,... Echt indrukwekkend. Die muzikale hutsepot willen we laten zien aan het Brusselse publiek."

Tavernesfeer
Op vrijdagavond geeft het Fasil Ensemble het startschot. De traditionele muziek van deze Turkse immigranten is representatief voor de groepen die in de zijstraatjes van Istiklal Caddesi spelen in de tavernes, de zogenaamde meyhanes. "Deze tavernes bestonden al ten tijde van de sultans en zijn nog altijd een geliefkoosde bestemming van de inwoners van Istanbul. Ze gaan er naar muziek luisteren, eten er mezze en drinken raki. Istanbul staat bekend om zijn bruisende nachtleven en ambiance, en die sfeer zullen we in de bar creëren met een speciale inrichting en Turkse specialiteiten." Daarbij zullen de raki, een alcoholdrank met anijssmaak, en de mezzehapjes niet ontbreken. Na het eten kan het publiek in de zaal terecht voor Turkse pop- en rockklassiekers door de jonge garde van het Sazz'n Jazz Quartet, het huiskwartet van de gelijknamige muziekclub in de Koningsstraat in Sint-Joost.

Zaterdag moet u beslist op tijd komen, want om 18 uur is er een buitenkans om anderhalf uur lang onder te duiken in de muzikale excentriciteit van Istanbul. In Crossing the bridge - The sound of Istanbul, een film uit 2005 van Fatih Akın, ontdekt u een bruisende stad die nooit tot rust komt, en een brede waaier aan prachtige muziek: van de traditionele Balkanmuziek van klarinetvirtuoos Selim Sesler over de world beats van ney-speler Mercan Dede (een ney is een Arabische fluit) tot de folkrock-sensatie Baba Zula, met zijn Metallica-achtige rocker op saz (Turkse langhalsluit).

Het Molenbeekse strijkkwartet Quatuor Danel zal in het kader van zijn residentie in het MCCS de Turkse klassieke muziek vertegenwoordigen met enkele Turkse gastmuzikanten, en Saz Ground sluit de tweedaagse af met een fusie tussen traditionele Turkse muziek en invloeden uit rock, jazz en flamenco. "Deze groep rond de Brusselse Turk Cumali Bulduk ontstond uit een ontmoeting tijdens Le Monde en Scène, een initiatief waarbij muzikanten uit de vier windstreken samen jammen. Je zou Saz Ground wel de Brusselse ambassadeur van de culturele diversiteit van Istanbul kunnen noemen, met muzikanten uit Turkije, Azië, Spanje en België, een echte melting pot."

Dat Istanbul een fantastische muziekscene heeft, is intussen wel duidelijk. Maar hoe zit het met de Turkse muziek in Brussel? Die leeft vooral binnen de gemeenschap, zegt Triki. "Er zijn in Schaarbeek heel wat verenigingen bezig met het Turkse gemeenschapsleven, maar tot nog toe slaagt alleen de muziekclub Sazz'n Jazz erin ook mensen van buiten de gemeenschap aan te trekken."

Het is ook zeldzaam een Turkse muzikant aan het werk te zien bij een van de vele Brusselse wereldmuziekgroepen, en wellicht ligt dat aan het feit dat de meeste Brusselse Turken uit Emirdag komen, een klein dorpje in het Turkse binnenland. "Andersom komt het ook heel zelden voor dat een Turkse band speelt tijdens onze zomerfestivals," merkt Tikri op. "Daarom zijn plaatsen als Sazz'n Jazz zo belangrijk: ze smeden banden tussen de Turkse en de andere gemeenschappen in Brussel."

Sounds of Istanbul kadert in de feestelijkheden rond Istanbul als Europese culturele hoofdstad en krijgt de steun van staatssecretaris Emir Kir (PS), zelf van Turkse afkomst en bij het College van de Franse gemeenschapscommissie Cocof bevoegd voor Cultuur.

---------------------------

Sounds of Istanbul, vrijdag 10 en zaterdag 11 december in het Huis van Culturen en Sociale Samenhang, ingang langs de Merchtemsesteenweg 67, 1080 Sint-Jans-Molenbeek. Meer op 02-415.86.03 of via de links bij het artikel.