GC De Kroon vernieuwd: lijm tussen culturen en regio's

Het vernieuwde gemeenschapscentrum De Kroon gaat met een podiumzaal van 160 man inzetten op wat een verstedelijkte regio Berchem-Dilbeek nodig heeft. "Al wat tussen AB en Westrand gemist wordt, moet bij ons een laagdrempelige plek krijgen: burgerparticipatie in het Repair Café, artiesten in residentie en co-creaties met Franstalige organisaties," aldus de gebruiksbedenkers Mark Dubois en Thim Vandecauter.

D e Kroon en het naburige tuinterrascafé Den DK gaan zaterdag officieel open. Met pakweg 4,2 miljoen euro is voor de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) de grootste investering in (ver)nieuwbouw van een gemeenschapscentrum voor deze legislatuur rond. Het hedendaagse zalencomplex wordt het kloppende hart van de cultuurdorpskern Symbiose 1082, een grote infrastructuursite voor Nederlandstalige en Franstalige cultuurbeleving. Het gemeenschapscentrum kreeg een verdubbeling van zijn bruikbare oppervlakte. In totaal beschikt De Kroon nu over vijf verdiepingen, samen goed voor 1.535 vierkante meter, waarbij de ondergrondse nieuwbouwzaal met daglicht én een uitschuifbare tribune de parel aan de kroon is.

Waarom de overheid in Berchem-dorp investeert, legt directeur Mark Dubois uit: "De lokale gemeenschappen bewegen zich continu over de gewestgrens. De leefbaarheid tussen anderstaligen is heel groot en positief in dit gebied, en een extra investering van de overheid waard. De aanwezigheid van ons randstedelijk gemeenschapscentrum en de naburige Nederlandstalige bibliotheek wordt door (nieuwe) Brusselaars reeds als een motivatie gezien om hier te komen wonen. Bovendien willen we, eens het Centre culturel Le Fourquet ook af is, elkaars infrastructuur gratis gebruiken. Het personeel van De Kroon kreeg tijdens de verbouwing onderdak bij Le Fourquet, de samenwerking met de Franstalige partners loopt gesmeerd."

Creatiehuis
Bij een nieuw huis hoort ook een nieuwe programmering. En die wordt verdedigd vanuit een belangenbehartiging van de lokale cultuurgebruikers tussen Brussel-centrum en de Rand. Dubois heeft met programmator Thim Vandecauter de koers uitgezet: "De idee van klassieke podiumprogrammering is achterhaald. We gaan eerst een publiek zoeken, en samen met professionals concepten en producties uitwerken. Zoals Kinderen Baas, een woensdagopvangproject met scholen, of een bosproject met gehoorgestoorden. In plaats van zelf een aanbod te voorzien zullen we vraaggericht werken."

"We willen ook een creatie- en ontmoetingsterrein zijn voor grote en kleine artiesten. Het heeft geen zin om cultuurfabrieksmatig te programmeren. Grote, en dus dure, namen vinden de weg naar de AB en Westrand. Een try-out van Jean Blaute zou bij ons wel nog kunnen, maar we willen eerder complementair werken als verbindingsculturenhuis tussen de Rand en de stad. Elk overgangsgebied is altijd al een ideaal laboratorium gebleken. We zien ons als facilitator voor professionele artiesten in residentie: regisseur Jordi Vidal maakt hier zijn nieuwe dans- en circusproductie, feelgoodregisseur Delphine maakt bewegingstheater, het Luxemburgse Traffik mag hier aan decorbouw doen. Alles in ruil voor (kinder)voorstellingen. We gaan 3.000 schoolkinderen laagdrempelig met creaties in contact brengen. Bij ons moet het goedkoper zijn dan in het centrum (Bronks, red.). Ook lokale spelers als de muziekacademie en theater 't Meiklokje (dat de technisch verouderde gemeentelijke feestzaal beu was, red.) geven we iets terug. Onze nieuwe zaal is van een perfecte schaalgrootte om een nieuwe huiselijkheid in cultuur aan te bieden. Alles gebeurt vanuit een groot voluntarisme. Ook het Repair Café voor gratis hersteldiensten (elke derde zondag van de maand vanaf april, red.) draagt daartoe bij. Er hebben zich hiervoor al veertig vrijwilligers en handige Harry's aangemeld."

Ondanks de vieze, oude buitengevel onderging De Kroon binnenin een ware metamorfose. Er is extra gebruiksruimte gecreëerd: vier polyvalente zalen voor veertig man, waaronder een spiegelzaal voor dans en theater, twee vergaderzalen voor de socio-culturele verenigingen, een keuken en een groot conciërge-appartement. Met daarnaast in de tuin ontmoetingsterrassen en café Den DK, en ondergronds een nieuwe zaal voor 160 gebruikers. Die multifunctionele zaal is vijftien meter breed en kan snel omgebouwd worden tot een geluidsarme podium- en concertzaal. Er werd een telescopische tribune geïntegreerd, met 120 zitjes die naadloos aansluiten op verlichte trappenpartijen.

Moeilijkheden
De initiator van het project, intussen Vlaams minister voor Brussel Pascal Smet (SP.A), en de huidig bevoegde staatssecretaris Bruno De Lille (Groen) knippen zaterdag de lintjes door, samen met de lokale voortouwtrekkers. Daarbij mogen ereschepen Cornelis Marievoet en oud-schepen Peter Decabooter (beide CD&V), die de Nederlandstalige belangen het vorige decennium met zachte hand hard maakten, niet vergeten worden. Al in 2005 stond het punt op de agenda, met erfpachten. De grondwerken startten in mei 2011. Ondanks enkele tegenslagen, zoals bijkomende asbestproblemen, muggenziften door Monumenten en Landschappen en vandalisme, is de klus in ijltempo geklaard door aannemer Democo. Al moest het studiebureau Este Architects uit Jette continu het concept bijsturen. De bouwkost tikt af op ongeveer 3,4 miljoen euro. Voor meubilair en uitrusting komt daar ruim 800.000 euro bij.

Een makkelijke klus bleek de bouw niet. Architect Peter Flamend van Este Architects: "Dit project is een schoolvoorbeeld van een verzameling van alle mogelijke moeilijkheden die je kan ondervinden bij een bouwproject: een ondergronds en waterdicht theater in stedelijk gebied concipiëren, verbonden aan een beschermd stadsgezicht, en dit voorafgegaan door een architectuurwedstrijd. Daarenboven vereiste de verbouwing van De Kroon - als monument - een diepgaande studie rond brandveiligheid, asbest en bescherming. Sinds 2006 waren er continu aanpassingen en toegevingen te doen." Op de spijtige extra besparingen na, zoals een trieste gevelafwerking voor de oude De Kroon en geen tochtsas voor het café dat enkel via buiten toegankelijk is voor de zaalgebruikers, is het nieuwe gemeenschapscentrum klaar voor zijn 'geleidende verbinding' tussen de interculturele binnenstad en Dilbeek of verder. Zonder te veel overheidsinmenging moet de aarding Brussel-Rand goed lukken.

Openingsfeest De Kroon en Den DK, J.B. Vandendrieschstraat 19, op zaterdag 23 maart, vanaf 14 uur met o.a. tentoonstellingen, concerten en een grote loopwedstrijd. Om 21 uur is er de zaalshow van 't Schoon Vertier.

Website De Kroon