Offscreen Film Festival: gek, gewaagd en grensverleggend

Belgiës avontuurlijkste filmfestival trakteert u op drie weken grensverleggende cinema. Voor de focus op de spaghettiwestern laat Offscreen-brein Dirk Van Extergem het woord aan specialist Alex Cox, maar in de wereld van space cowboys, lesbische vampieren en plasticinereuzen wijdt hij u met plezier zelf in.

Beam me up, Sammy!

Dirk Van Extergem: "Met Offscreen willen wij films presenteren die ongewoon zijn en vernieuwend naar vorm of inhoud. We mikken niet op de experimentele kunstfilm, wel op producties die binnen de fictie experimenteren. Vaak belanden we bij de genrecinema - horror, sciencefiction, erotiek - die door weinig critici ernstig genomen wordt. Nochtans is het net binnen het kader van genreconventies dat er boeiende experimenten te ontdekken vallen."

"Een groot deel van ons programma bestaat uit retrospectieven, maar nostalgie is ons vreemd. We wijzen bij oude films altijd op de relevantie die ze vandaag nog hebben, zoals de spaghettiwestern waarvan de invloed alomtegenwoordig is in het werk van cineasten als Quentin Tarantino, Robert Rodriguez en Miike Takashi en John Woo."

"Even belangrijk is ons actuele filmluik First (Off)screenings met werk dat vandaag, net als de spaghettiwestern in de jaren 1960, misschien een voorbode is van toekomstige tendensen. Het gaat om tien avant-premières van meestal onafhankelijke producties, geselecteerd op filmfestivals in het buitenland."

"Een aanrader is de Belgische film Amer (19/3, 20.00), het debuut van Hélène Cattet en Bruno Forzani. Het is hun hommage aan de giallo, de gestileerde Italiaanse psychologische thriller waar Offscreen vorig jaar een programmaluik aan wijdde. In de oorspronkelijke giallo van de jaren 1970 draaide het al meer om stijl dan om inhoud, maar in Amer rest er enkel nog stijl. Eerder dan een thriller is het dan ook een film over film. Het duo heeft er vier jaar aan gewerkt en het resultaat is verbluffend. Amer werd op buitenlandse festivals zowel uitgejouwd als bejubeld. Ik ben benieuwd naar de reacties hier."

"Stingray Sam (18/3, 20.00) is heel andere koek, maar ook hier doet de maker heel consequent zijn eigen ding. De Amerikaan Cory McAbee nam zowel regie, scenario, hoofdrol, muziek áls zang voor zijn rekening. De man komt uit het cabaretmilieu en deze film is gebaseerd op zijn rondreizende show. Interessant is hoe McAbee de avonturen van ruimtecowboy Sam verpakt in het format van de tv-serie. Het resultaat is ongelooflijk geschift en nergens mee te vergelijken!"

:: First (Off)screenings, 4 > 21/3, Cinema Nova

Hete kussen uit Spanje

"We zijn bijzonder trots op de komst van Jess Franco dit jaar. De Spaanse sleaze maestro is inmiddels 80 jaar, maar zal toch zes van zijn films samen met zijn echtgenote en muze Lina Romay komen inleiden. Franco is voor mij nog zo een filmmaker die binnen de genrecinema heel persoonlijk werk afleverde. Hij heeft meer dan 200 no-budget-en lowbudgettitels op zijn conto staan van zeer wisselende kwaliteit, maar zijn beste films plaats ik in de surrealistische traditie van Buñuel. Franco was muzikant van opleiding en om zijn werk te kunnen waarderen moet je het benaderen vanuit de logica van de jazzimprovisatie. Hij was ook een van de eersten om horror en erotiek te combineren, wat in de jaren 1960 nogal gewaagd was."

"Franco is berucht voor het seksuele geweld in zijn women in prison-films, en nog meer voor zijn gynaecologische camera-zoom. Dat is niet voor iedereen weggelegd, maar ik zie er geen graten in. Met SM exploitation als Shining sex (5/3, 22.00) en Ilsa, the wicked warden (6/3, 0.00) verdreef hij als kunstenaar zijn demonen en maakte hij taboes bespreekbaar. Zijn films hadden in de jaren 1960 en '70 zeker hun nut. De cultklassiekers Vampyros lesbos en Succubus die we in een double bill bij Bozar presenteren (6/3, 20.00 en 22.00), reken ik tot zijn beste werk en zijn ook een stuk minder extreem dan de gevangenisfilms. De eerste is een erotische variant op Dracula met Franco's toenmalige vrouw, de bloedmooie Soledad Miranda, in de rol van lesbische vampier. De acid-jazzsoundtrack vol sitargetokkel is even legendarisch als de film zelf. En ook Succubus is de moeite. Een heel beklemmende film, met knappe Sixties art direction en een droomsymboliek à la David Lynch. Fritz Lang noemde het een echt kunstwerk!"

:: Jess Franco, 4 > 6/3, PSK en Cinema Nova

Agressieve Aziaten

"Pinky violence was een genre dat kortstondig bloeide in Japan tussen 1970 en 1977. Eind jaren 1960 had de Japanse filmsector zwaar te lijden onder de populariteit van televisie. De grote filmstudio's Toei en Nikkatsu reageerden daarop door materiaal aan te bieden dat te controversieel was voor de kleine buis, gecombineerd met degelijke production values. Ze wierpen zich op de pink eiga, of softcore porno, die voordien het exclusieve terrein van onafhankelijke productiehuizen was. De Toei-studio voegde daar nog een stevige portie actie en geweld aan toe en zo ontstond pinky violence. Jonge filmmakers werden binnengehaald en het experiment werd gestimuleerd."

"Het resultaat was uniek in de filmgeschiedenis: big budget exploitation vol gedurfde vormexperimenten en politiek anarchisme. Je had allerlei subgenres zoals de girl gang films, de female yakuza en de women in prison-films. Uit dat laatste subgenre vertonen wij de legendarische Scorpion-trilogie van Shunya Ito (12/3, 20.00) die opvalt door zijn mix van puur pulpentertainment, women empowerment en een knappe expressionistische vormgeving."
"De acht films uit dit programma werden nooit eerder in een Belgische bioscoop vertoond. Wij lieten de vintage 35mm-kopieën uit de Toei-archieven overvliegen en zullen zelf voor de ondertitels instaan."

:: Pink & Violent, 12 > 18/3, Cinema Nova

Aardman op LSD

"Bruce Bickford hebben we ontdekt dankzij de documentaire Monster road van Brett Ingram (11/3, 20.00). Met veel respect portretteert Ingram Bickford daarin als een geniale kluizenaar-kunstenaar, die al veertig jaar obsessief-compulsief in zijn garagestudio animatiefilms maakt zonder er zich om te bekommeren of zijn werk begrepen, laat staan gezien wordt. Met monnikengeduld en haast geen geld boetseert Bickford ontelbare nimfen en soldaatjes in klei die hij met de stop motion- en morphing-techniek tot leven wekt. Een beetje zoals in de videoclip van 'Sledgehammer', die de Aardman Studio (bekend van Wallace & Gromit) maakte voor Peter Gabriel, maar dan wel tegen 200 km/u: Bickfords fantasie is totaal ontspoord en voert je mee naar een volkomen uniek, surrealistisch-psychedelisch universum."

"Als animatiefilmer zit Bickford helemaal in de periferie. In de jaren 1970 kende hij zijn moment de gloire toen Frank Zappa hem inhuurde voor zijn videoclips. We tonen Cas'l' (11/3, 22.00), een montage van afgewerkte scènes uit de periode 1988-96, maar zijn werk is een neverending work in progress. Cas'l' duurt slechts een uur, maar is zo intens dat je nadien volledig verzadigd bent. En geestverruimende middelen heb je al helemaal niet nodig. Bickford-animatie is gewoon een trip!"

:: Bruce Bickford, 11/3, Cinema Nova & Workshop Bruce Bickford, 12/3, 10 > 16.00, Rits

:: Offscreen Film Festival
wanneer: 4 > 21 maart 2010
waar: Cinema Nova, Arenbergstraat 3 + Cinematek, Baron Hortastraat 9 + PSK, Ravensteinstraat 23 + Cinema Rits, A. Dansaertstraat 70, allen in Brussel