Waar vind je nog Nederlandstalige boeken?

Het selecte clubje van Nederlandstalige boekenwinkels in Brussel-centrum telt binnenkort weer een lid minder: eind juni sluit De Slegte definitief de deuren. Waar kan de Nederlands lezende Brusselaar nu nog aan zijn gerief komen? Een rondje ‘op zoek naar het boek’ in de hoofdstad.

D e enige volledig Nederlandstalige boekenwinkel die de boekliefhebber nu nog op zijn pad vindt, is de Standaard Boekhandel op het Muntplein. De winkel heeft geen hinder ondervonden van de economische crisis, maar krijgt het sinds kort hard te verduren door de heraanleg van het Muntplein. De Standaard Boekhandel overweegt om nog een andere winkel in de hoofdstad te openen. Twee extra filialen in Brussel leveren uitsluitend boeken aan Nederlandstalige hogescholen en universiteiten.

De naam Passa Porta klinkt menig boekliefhebber bekend in de oren. De winkel in de Dansaertstraat is een geliefde plek voor wie zijn collectie internationale literatuur wil aanvullen. Niet alleen in het Nederlands, maar ook in het Frans en het Engels bieden ze een aardig palet aan. "De sluiting van De Slegte vinden wij heel spijtig, maar het zal ons niet beïnvloeden," klinkt het bij de directie. "We spelen niet in dezelfde categorie."

Nog een winkel die de goed ingelichte Nederlandstalige lezer niet mag overslaan, is Het Ivoren Aapje, aan het begijnhof. De boekhandel is genoemd naar de stadsroman van Herman Teirlinck. De eigenaar, Frederik Deflo, heeft in de loop der jaren een grote collectie filosofische, wetenschappelijke en literaire werken verzameld. Zodra hij de boeken zelf gelezen heeft, biedt hij ze te koop aan in zijn winkeltje.

Deflo, historicus van opleiding, beperkt zich niet tot Nederlandstalig. Hij verkoopt onder meer boeken in het Engels, Italiaans, Duits, Russisch en Spaans. Deflo is niet van plan zijn verzameling uit te breiden nu De Slegte dicht gaat. De ondergang van De Slegte is, volgens hem, 'hun eigen schuld'. "De laatste jaren verkozen ze kwantiteit boven kwaliteit. Ze hebben hun afdeling tweedehandsboeken verwaarloosd en meer belang gehecht aan afgeprijsde ramsjboeken."

Verlies
Een andere grote speler in de boekenwereld is Fnac. Hoewel Fnac in Brussel twee winkels heeft, is het aanbod Nederlandstalige literatuur er beperkt. "Dat komt omdat er weinig vraag is," zeggen ze bij Fnac. "Als we merken dat de vraag opeens wel stijgt, dan zullen we dat dossier weer bovenhalen. Ondertussen halen we de vertalingen van bestsellers en de bekendste Nederlandstalige auteurs binnen."

De papierwarenketen Club heeft ook een paar winkels in de hoofdstad. Bij hen vind je geen Nederlandstalige boeken in de rekken; je kunt ze er wel bestellen. De boekenwurm die op dit moment zijn gading nog niet gevonden heeft, zal misschien verbaasd zijn te ontdekken dat ze in sommige Franstalige boekhandels de deur naar Nederlandstalige boeken toch al op een kier gezet hebben. Zo is de Franstalige tweedehandsboekenwinkel Pêle-Mêle vast van plan om het aanbod Vlaamse schoolboeken sterk uit te breiden. Of ze ook het literaire aanbod zullen vergroten, staat nog niet vast. Ze hebben alvast hun Nederlandse boeken dicht bij de ingang gezet. "Zodat Nederlandstaligen die toevallig voorbijwandelen, ze direct zien," zegt een verkoopster. Pêle-Mêle koopt boeken over van mensen die ze spontaan komen aanbieden en verkoopt ze dan verder voor een tikkeltje meer. "Het is aan de Nederlandstalige lezer om zijn boeken aan ons te verkopen, zodat wij ze kunnen doorverkopen. Alleen dan zal ons aanbod Nederlandstalige literatuur groter worden."

Bibliopolis koopt minstens één jaar oude boeken in grote hoeveelheden op bij uitgeverijen. "We verramsjen ze dan in onze winkels voor een heel voordelige prijs. Dankzij de crisis hebben veel mensen de weg naar ons gevonden. Sommige mensen denken dat het tweedehandsboeken zijn, maar dat is niet zo."
In Brussel-centrum heeft Bibliopolis verschillende filialen, waaronder één pal naast De Slegte. Bibliopolis vindt het geen goede zaak dat De Slegte de boeken dicht doet. "We vulden elkaar perfect aan," zegt uitbaatster Julie. "We stuurden elkaar klanten door. Het is overigens wel vreemd dat ze dichtgaan. Ze hebben onlangs nog gevraagd of we ons pand niet aan hen wilden verhuren, omdat ze uitbreidingsplannen hadden." Of ze ooit Nederlandstalige boeken zullen verkopen? "We hebben momenteel geen banden met Vlaamse of Nederlandse uitgeverijen, maar met de volgende generatie zal dat veranderen."

De Slegte overweegt niet om later nog een nieuwe vestiging in Brussel te openen. "De Vlaamse Brusselaars kopen hun boeken al een tijdje via het internet," klinkt het bij de directie in Nederland. "Brussel is het enige filiaal dat verlies lijdt. Al de andere winkels in Vlaanderen zijn winstgevend." Een paar maanden geleden opperden de uitbaters nochtans om de winkel uit te breiden en het pand van Bibliopolis over te nemen. "De directie vond dat geen goed idee omdat de winkel al een tijdje structureel verlies leed. We hebben ons uiterste best gedaan om de winkel te redden, maar het mocht helaas niet baten."
Begin april wordt beslist wanneer de grote uitverkoop bij De Slegte zal beginnen. Op 30 juni gaan de deuren definitief dicht. De jacht op het Nederlandstalige boek kan beginnen.