Het corona-effect: meer studenten kiezen voor Informatica

De coronacrisis heeft de inschrijvingscijfers in het Brusselse hoger onderwijs sterk beïnvloed. Vooral in opleidingen tot IT-specialist en tot beroepen waarin het zorgaspect en de mens centraal staan, was er een flinke stijging in de studentenaantallen. “Jongeren zien steeds meer in dat digitalisering een cruciale rol speelt in onze samenleving.”

Net als de hogescholen en universiteiten in Vlaanderen kreeg ook het Nederlandstalig hoger onderwijs in Brussel het verlossende bericht het nieuwe academiejaar in code groen te mogen beginnen. Die aankondiging kwam geen dag te vroeg voor de duizenden studenten die stonden te popelen om terug naar de campus te trekken. Maar hoewel de Brusselse studenten van voltijds contactonderwijs en van de campusfaciliteiten kunnen genieten, blijft de coronacrisis een rol spelen. Dat blijkt onder meer uit de inschrijvingscijfers, menen Odisee Hogeschool, Erasmushogeschool Brussel en de Vrije Universiteit Brussel (VUB).

Volgens de meest recente inschrijvingscijfers – de inschrijvingsperiode loopt nog even door en trends zijn nog onderhevig aan veranderingen – doen vooral opleidingen in verband met informatica en secundair onderwijs het bijzonder goed. De opleiding Toegepaste Informatica kreeg aan de Erasmushogeschool maar liefst 75 procent meer inschrijvingen dan het jaar voordien. Aan de Odisee Hogeschool is sprake van een stijging van 25 procent. Computerwetenschappen trok aan de VUB 34 procent meer nieuwe studenten aan.

“Hier heeft de coronacrisis zeker iets mee te maken,” verklaart Steve Weemaels, opleidingshoofd Toegepaste Informatica aan de Erasmus­hogeschool. “Jongeren zien steeds meer in dat digitalisering een cruciale rol speelt in onze samenleving. Het is een beetje hetzelfde verhaal als bij de medische beroepen, die het ook erg goed doen. Waar er vorig jaar nog sprake was van een daling in onze inschrijvingscijfers, kunnen we nu spreken van een mooie stijging. Dankzij informatica is de wereld tijdens de coronacrisis toch een beetje blijven draaien. Jongeren hebben die boodschap begrepen. Bovendien hebben wij het voordeel in Brussel gevestigd te zijn,” aldus Weemaels. “De uitdaging in de informaticasector is steeds maar mee te zijn met de nieuwste trends. Daarom werken wij voortdurend samen met bedrijven. Het is een troef dat heel wat grote bedrijven een vestiging in Brussel hebben.”

Jobzekerheid

Ook aan de VUB wonnen de technische opleidingen terrein, een trend die al enkele jaren zichtbaar is aan Vlaamse universiteiten. Zowel de opleiding Ingenieurswetenschappen als de opleiding Computerwetenschappen verwelkomde meer nieuwe studenten dan het jaar voordien. Goed nieuws voor de economie waar ICT-gerelateerde functies vaak knelpuntberoepen zijn, vertelt professor Softwareontwikkeling Coen De Roover.

“Waaraan dat ligt, blijft een beetje gokken. Maar de jobzekerheid heeft er zeker iets mee te maken. De meeste studenten hebben al in januari of februari van hun laatste jaar een contract op zak. Het telewerken en de pandemie kunnen daar natuurlijk ook een rol in hebben gespeeld. Bovendien hebben veel mensen lang een verkeerd beeld gehad van een informaticus. Ons beroep bestaat er al lang niet meer uit om van ‘s ochtends tot ‘s avonds alleen achter een computer te zitten in een donker lokaal. Software wordt vandaag in teams en in interactie met de klant ontwikkeld. Misschien is dat imago stilaan aan het keren.”

Maar niet alleen de voortschrijdende digitalisering heeft studenten de knoop doen doorhakken. Ook sectoren waarin het werken met en zorgen voor mensen centraal staan, lokken studenten. Zo kan de bachelor Sociaal Werk aan de Odisee Hogeschool uitpakken met maar liefst 9 procent studenten meer in vergelijking met vorig jaar. “We merken dat de ‘Social’- en ‘Health’-opleidingen meer in de lift zitten, zoals de bachelor Verpleegkunde en de bachelor Ergotherapie,” vertelt communicatiemedewerkster Jana Demeulemeester. Ook hier speelde volgens de school de coronacrisis een rol. “Het zorgen voor elkaar genoot afgelopen jaar heel wat media-aandacht.”

De wens om opnieuw meer met mensen te werken vertaalt zich ook naar de inschrijvingen voor de opleiding Secundair Onderwijs, merkt Bart De Nul, opleidingshoofd Secundair Onderwijs aan de Odisee Hogeschool. Zijn opleiding is in vergelijking met vorig jaar met 8 procent studenten gegroeid. De opleiding voor werk­studenten steeg zelfs met 20 procent. “Die cijfers zijn relatief uitzonderlijk omdat de inschrijvingen op veel plaatsen in Vlaanderen er net op achteruit gaan, zo ook op onze campus in Sint-Niklaas. Voor Brussel is het zelfs de eerste keer in vier of vijf jaar dat we opnieuw met een stijging te maken krijgen. Velen hebben uit de coronajaren geleerd dat in veel opleidingen vaak digitale of theoretische lessen gegeven worden, terwijl lesgeven zich meer op de werkvloer en in de praktijk afspeelt. Heel wat studenten hebben het gemist om tussen de mensen te zijn. Het nieuws dat er sprake is van een tekort aan leerkrachten, helpt natuurlijk ook.”

Lerarentekort

Dat ziet ook Simon Debroey, opleidingshoofd van het verkort traject voor de opleiding Secundair Onderwijs aan de Erasmushogeschool. Zijn opleiding – die vooral door werkstudenten wordt gevolgd – groeide met maar liefst 42 procent. “Er spelen heel wat factoren naar mijn gevoel, met corona als belangrijk element,” klinkt het. “Veel mensen zijn bijvoorbeeld op zoek naar een job in het onderwijs omdat hun bedrijf door de crisis over de kop is gegaan of omdat ze weten dat er reorganisaties op til zijn. Ook zijn er zoals altijd mensen die plannen om na verloop van tijd de overstap te maken van de privésector naar het onderwijs. De publiciteit van Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) om zij-instromers een deel van hun anciënniteit voor knelpuntvakken mee te laten nemen, slaat aan. Ook het lerarentekort in Brussel is een belangrijk argument: als je graag wil beginnen als leerkracht, krijg je veel kansen in Brussel.”

De groeiende aantrekkingskracht van de opleiding Secundair Onderwijs in Brussel staat in schril contrast met de tanende populariteit van de opleidingen voor leerkracht in het kleuteronderwijs of het lager onderwijs. Die opleidingen doen het dit academiejaar minder goed aan de Odisee Hogeschool. “In Brussel is het de afgelopen jaren geen evidentie geweest om grote groepen studenten aan te trekken. Zo speelden de aanslagen in het verleden al een grote rol, maar de onzekerheid die de coronacrisis met zich meebracht het voorbije jaar, en ook nog dit jaar met het al dan niet opstarten in code groen, heeft daar zeker een rol in gespeeld,” verklaart Ann Martin, clusterdirecteur Education bij Odisee Hogeschool. “Ondertussen zijn we toch opgestart in code groen en dat heeft wel een heel aantal studenten kunnen overtuigen om opgeleid te worden tot leraar in onze grootstad. Ook de maatschappelijke trend speelt zijn rol, dat zien we aan het lerarentekort en ook de cijfers van andere hogescholen. Het duidelijkste signaal daarvan is dat er 20 procent minder studenten over heel Brussel en Vlaanderen hebben deelgenomen aan de verplichte instaptoets voor de bachelors lerarenopleiding ten opzichte van vorig academiejaar.”

Dat evenwel niet iedereen zich door de coronacrisis laat beïnvloeden bij het maken van een studiekeuze, toont Inne Boulpaep (19) aan. Zij heeft er haar eerste jaar als studente Secundair Onderwijs (Odisee) op zitten en begon net aan haar tweede jaar. “Corona heeft mijn studiekeuze niet beïnvloed, ik wist al sinds het eerste middelbaar dat ik leerkracht wou worden. Ik hielp andere leerlingen wanneer ze iets niet begrepen en daar haalde ik voldoening uit. In tijden van corona heeft iedereen volgens mij wel gemerkt dat een leerkracht broodnodig is om de leerlingen te ondersteunen, dat het alleen en op afstand toch niet zo simpel is.”

Dat bepaalde opleidingen sterk groeiden, wil evenwel niet zeggen dat ze meteen ook de populairste richtingen zijn. Aan de Erasmushogeschool is de opleiding Biomedische Laborato­riumtechnologie de grootste, aan de Odisee Hogeschool telt Bedrijfsmanagement het hoogste aantal studenten. Aan de VUB trekt de opleiding Psychologie het meeste studenten aan.

Inès wil leerkracht secundair onderwijs worden

Al sinds de lagere school wist Inès Temsamani dat ze leerkracht Engels wou worden. Dat idee heeft ze nooit verlaten. “Nu ik afgestudeerd ben, heb ik ervoor gekozen om aan de Odisee Hogeschool voor leerkracht Engels en Frans te studeren. Ik ben altijd goed geweest in talen en spreek vandaag al Arabisch, Frans, Nederlands, Engels en ik heb de basis van Duits onder de knie.”

Temsamani koos voor de Odisee Hogeschool in Brussel omdat de school niet ver van haar woonplaats in Haren ligt. “Bovendien heb ik er al veel goede dingen van gehoord. Ik heb ook veel vrienden die er nu ingeschreven zijn. Bovendien was de combinatie Engels-Frans niet overal mogelijk.”

Temsamani wil graag lesgeven in Brussel, maar als het kan ook in het buitenland. “Ik weet nog niet precies waar, maar bijvoorbeeld Canada of Dubai spreken me wel aan. Het zijn mooie landen, je kan er veel activiteiten doen en er is een ander, interessant onderwijssysteem in voege.”

In juni studeerde Temsamani nog af aan het GO! Atheneum Emanuel Hiel in Schaarbeek. Daar volgde ze de richting economie-talen. “Vanuit de school hebben ze me niet meteen aangeraden voor een bepaalde opleiding te kiezen. Ik heb op het einde nog even getwijfeld om voor de opleiding tot leerkracht lager onderwijs te kiezen, maar ik ben niet zo goed in vakken zoals wereldoriëntatie. Daarom heb ik toch voor Frans en Engels in het middelbaar onderwijs gekozen.”

Vorige week leerde Temsamani voor het eerst haar medestudenten en nieuwe docenten kennen. “Ze waren leuk. Ik was een beetje bang dat de docenten echt streng zouden zijn, maar dat viel mee. Hoewel ik een beetje bevreesd ben voor de lessen en de examens, ben ik erg enthousiast. Ik heb er zin in.”

Erwann is erg geboeid door Toegepaste Informatica

Een hele zomer lang hield Erwann Van de Velde zich bezig met eigen onderzoek op zijn computer. Zijn passie voor computers beperkt zich immers niet tot de schooltijd. “Het is een gebied dat me sterk interesseert en ik heb er al heel wat ervaring in opgedaan. De laatste drie jaar van mijn middelbare schooltijd in het GO! technisch atheneum Zavelenberg in Sint-Agatha-Berchem volgde ik al de richting informatica. Kiezen voor de opleiding Toegepaste Informatica aan de Erasmushogeschool was een logisch vervolg.”

Van de Velde koos zijn nieuwe school ook in functie van zijn woonplaats. “Ik woon in Jette, dus de Erasmushogeschool is niet te ver. Bovendien ligt de school op een goede plek, er zijn daar veel interessante mogelijkheden. Ik vind Brussel een leuke stad.”

Wat Van de Velde later met zijn diploma wil doen, weet hij nog niet. “Ik heb nog geen concreet idee. Ik wil wel meewerken aan projecten en nieuwe technologieën creëren. Liever kom ik terecht bij een groot bedrijf dan bij een start-up. Start-ups zijn immers nogal onzeker. In mijn keuze voor deze richting heeft natuurlijk meegespeeld dat informatici erg snel werk vinden.”

Op het einde van het middelbaar heeft Van de Velde nog even met het idee gespeeld om niet Toegepaste Informatica te studeren, maar eventueel Multimedia. “Ook wel in hetzelfde domein natuurlijk. Maar ik heb de lessenroosters bekeken, en gekozen voor het programma dat me het meest aansprak.”

Van de Velde is een beetje bang voor wat dit jaar komen zal, maar is tegelijkertijd ook erg gemotiveerd. “De grotere projecten schrikken me wel wat af, maar ik zie het wel zitten. Ik heb al wat mensen leren kennen en hier zitten ook een paar vrienden van mijn vorige school. Ik heb al enkele docenten ontmoet. Ze lijken me erg tof, ze zijn veel liever dan in het middelbaar of in andere scholen.”

Arman heeft zijn eerste jaar Computerwetenschappen achter de rug

Arman Kolozyan uit Schaarbeek koos in volle coronacrisis voor de opleiding Computerwetenschappen aan de Vrije Universiteit Brussel. Toch heeft zijn keuze niets te maken met het feit dat iedereen plots op digitale alternatieven moest overschakelen. “Ik ben altijd erg geïnteresseerd geweest in wiskunde en ik hou van programmeren. Dit was dus de beste keuze. Ik twijfelde nog even over de opleiding tot ingenieur, maar chemie en fysica doe ik minder graag. Dus is het Computerwetenschappen geworden.”

Kolozyan vond het een moeilijk jaar. “Niet enkel door de coronaperiode, hoor. De overgang van het middelbaar naar de universiteit is gewoon niet zo eenvoudig. Bovendien stel ik voor mezelf hoge doelen: ik wou een gemiddelde van minstens 85 procent.” Met een gemiddelde van maar liefst 89 procent behaalde Kolozyan zijn persoonlijke doel met glans.

Wat hij later met zijn diploma wil doen, staat voor Kolozyan nog niet helemaal vast. “Misschien wil ik wel graag een doctoraat beginnen om me te kunnen specialiseren in een bepaald domein. Nadien spreken het Massachusetts Institute of Technology (MIT) of onderzoek doen aan een universiteit me misschien wel aan. Maar ik moet er nog eens over nadenken.”

Zijn medestudenten leerde Kolozyan hoofdzakelijk digitaal kennen. “Dankzij onze professoren – die overigens veel tijd voor ons maakten tijdens de coronacrisis – stonden we toch in contact met elkaar. We kennen elkaar erg goed, maar in levenden lijve weet ik niet goed of we elkaar zouden herkennen.

Ik kijk enorm uit naar mijn tweede jaar aan de universiteit. Het belooft opnieuw een uitdagend jaar te worden waarin we veel zullen programmeren, maar ik heb er erg veel zin in.”