Leerachterstand op concentratiescholen: 'Ongelijkheid blijft groot'

Leerlingen op een concentratieschool scoren beduidend slechter dan wie les volgt op een school met veel kansrijke leerlingen, blijkt uit een studie. Bij Teach for Belgium, kijkt men niet op van de resultaten. “De ongelijkheid in ons onderwijs is nog altijd groot. Onderwijzers en leerkrachten ervaren dat elke dag.”

Uit een studie van hoogleraar Ides Nicaise (KU Leuven) en doctoraatsstudent Emilie Franc blijkt dat leerlingen op een concentratieschool beduidend slechter scoren dan wie les volgt op een school met veel kansrijke leerlingen. Voor wiskunde bijvoorbeeld zouden de vijftienjarigen van een ‘bevoorrechte’ school zo’n vier leerjaren voorsprong hebben. Conclusie: de school is nog meer bepalend voor de resultaten dan de sociaal-economische achtergrond.

Lieselore Beckers, trainingsmanager bij Teach for Belgium, kijkt niet op van de resultaten. “Het gelijke-kansenonderwijs in Vlaanderen is goed bedoeld, maar de resultaten vallen tegen,” zegt Beckers. “De ongelijkheid in ons onderwijs is nog altijd groot. Onderwijzers en leerkrachten ervaren dat elke dag.”

Kwaliteitsvol onderwijs voor elk kind

Nochtans werd Teach for Belgium vijf jaar geleden opgericht precies om die ongelijkheid tegen te gaan. “Ons doel is: kwaliteitsvol onderwijs voor elk kind, welke ook de sociaal-economische achtergrond is, en of het nu in de stad dan wel op het platteland schoolloopt.”

Teach for Belgium is geen lerarenopleiding. De organisatie zoekt geëngageerde gediplomeerden en vormt ze tot gemotiveerde leerkrachten voor ‘moeilijke scholen’. Want het lerarentekort is volgens Beckers een deel van het probleem van de concentratieschool. “Heel wat scholen in dit land kampen met lerarentekorten en een grote uitval. Maar een school in een stedelijke context met veel kansarme leerlingen heeft het nog moeilijker om leerkrachten vast te houden.”

Hoe pakt Teach for Belgium het aan om gemotiveerde leerkrachten af te leveren voor deze scholen? “Wij selecteren onze mensen op hun engagement om de ongelijkheid in het onderwijs tegen te gaan en te werken in grootstedelijke scholen met grote uitdagingen.”

“Bij ons komen ze terecht in de scholen waar de nood het hoogst is maar daar hebben ze bewust voor gekozen. Bovendien krijgen ze een intensieve vorming waarmee we hen zo goed mogelijk proberen voor te bereiden op de specifieke uitdagingen van die scholen.” De geselecteerde kandidaten stappen in een tweejarig 'leiderschapsprogramma'. “Wij zien de leerkracht namelijk als een leidersfiguur, iemand die in de klas, de school, de buurt of de gemeenschap iets kan veranderen. Daartoe proberen we onze deelnemers de nodige vaardigheden bij te brengen.”

Nog geen meetbare resultaten

Heeft de passage van een Teach for Belgium-leerkracht ook een meetbare impact op de kwaliteit van de school? “We hebben nog geen meetbare resultaten omdat we nog maar vijf jaar bestaan", antwoordt Beckers. Uit een studie van vergelijkbare Teach-programma’s in het buitenland blijkt wel dat de leerkrachten door de specifieke vorming ook na afloop gemotiveerder blijven. “Bij ons duurt het programma twee jaar. Maar ook daarna blijft 67 procent van de deelnemers aan de slag in het onderwijs.”

De ambities voor de toekomst? “Eigenlijk is onze droom dat we onszelf zouden kunnen opdoeken omdat de onderwijsoverheden onze hele aanpak, met de intensieve begeleiding en de on-the-job-training, heeft overgenomen.”